Bột bã nho có thể hỗ trợ cá vượt qua thách thức bệnh tật

Một nhóm các nhà nghiên cứu ở Brazil đã khám phá việc sử dụng bột bã nho (GPF) trong chế độ ăn của cá trắm cỏ đối mặt với thách thức bệnh tật. Kết quả được công bố trên tạp chí Nuôi trồng thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản và dịch bệnh

Các nhà nghiên cứu cho biết sản xuất nuôi trồng thủy sản là một ngành mở rộng nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng trung bình 5,8% từ năm 2000 đến năm 2016. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào các biện pháp canh tác thâm canh để đáp ứng nhu cầu đã làm bùng phát một số sinh vật gây bệnh bao gồm Pseudomonas aeruginosa. Đây là vi khuẩn gram âm là một mầm bệnh phổ biến được tìm thấy trong cả nuôi trồng thủy sản nước ngọt và biển, chúng liên quan đến bệnh xuất huyết, nó tác động đến một số loài bao gồm cá rô phi sông Nile, cá rô phi Mozambique, cá trê bạc và cá trắm cỏ.

Bệnh đặc trưng bởi da sẫm màu, cổ trướng, thối mang, đốm xuất huyết và lồi mắt. Mang cá là cơ quan bị ảnh hưởng nhiều nhất khi nhiễm P. aeruginosa, nó gây ra sự phá hủy nghiêm trọng của phiến mang, phù, sự tăng sản (tăng cường các tế bào bất thường), giãn mao mạch và tróc vảy.

Ở cá, hệ thống chuyển phosphoryl đóng một phần trong sự kết hợp giữa sản xuất và tiêu thụ năng lượng (ATP). Quá trình này là cơ bản đối với năng lượng sinh học và cân bằng nội môi của các sinh vật. Các enzyme creatine kinase (CK), adenylate kinase (AK) và pyruvate kinase (PK) góp phần duy trì sự cân bằng năng lượng.

Tuy nhiên, nhiễm P. aeruginosa sẽ cản trở cân bằng nội môi do sự suy giảm hoạt động của các enzyme liên quan đến mạng lưới chuyển phosphoryl trong mang cá bị nhiễm bệnh. Sự tương tác đó làm tăng thêm tình trạng bệnh lý và tỷ lệ tử vong của cá. Theo nghĩa này, việc tìm kiếm các phương pháp điều trị làm giảm hoặc ngăn chặn sự thay đổi của mạng lưới chuyển phosphoryl có thể được coi là một cách tiếp cận phù hợp để tránh tình trạng cá chết.

Lợi ích của bột bã nho trong chế độ ăn của cá

Sử dụng các chất phụ gia tự nhiên có nguồn gốc từ thực vật hoặc giống như tinh dầu là một cách tiếp cận gần để ngăn ngừa hoặc hạn chế các rối loạn chức năng sinh học. Bột bã nho là một sản phẩm phụ từ quá trình sản xuất rượu vang, giàu các hợp chất có hoạt tính sinh học như resveratrol và có đặc tính chống oxy hóa, kháng khuẩn.  Bottari et al. (2015) cho biết RSV giúp giảm sự mất cân bằng năng lượng giữa sản xuất và sử dụng năng lượng. 

Cá trắm cỏ. Ảnh: Internet

Thử nghiệm cho ăn

Các nhà nghiên cứu cho biết, mục đích là đánh giá xem việc bổ sung chế độ ăn với bột bã nho GPF có thể làm giảm hoặc ngăn ngừa sự suy yếu của cân bằng nội môi năng lượng tế bào ở cá trắm cỏ bị nhiễm khuẩn P. aeruginosa hay không.

Trong thử nghiệm cho ăn và thử thách bệnh tật, 120 con cá con đã nhận được một trong ba chế độ ăn. Cá được nuôi trong 10 ngày, nhận được thức ăn thử nghiệm trong 60 ngày và sau đó một nửa số cá được gây bệnh bằng việc tiêm một chủng P. aeruginosa.

Các chế độ ăn bao gồm đối chứng và với hai mức bổ sung GPF là 150mg hoặc 300mg/kg. GFP được sử dụng đã có sẵn trên thị trường và thành phần hóa học của GPF đã được kiểm tra.

Mười lăm ngày sau khi bị nhiễm bệnh, cá được thu thập để kiểm tra các thông số liên quan đến stress oxy hóa và các enzyme liên quan đến mạng lưới chuyển phosphoryl trong mang cá.

Kết quả

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc bổ sung 300mg bột bã nho/kg thức ăn có thể cải thiện hoạt động của các enzyme creatine kinase (CK), adenylate kinase (AK), pyruvate kinase (PK) và lactate dehydrogenase (LDH) so với nhóm cá nhiễm bệnh mà không bổ sung. Việc bổ sung GPF đã góp phần bảo vệ cá ngăn chặn thiệt hại do stress oxy hóa xuất phát từ căn bệnh này.

Phát hiện quan trọng nhất được tiết lộ trong nghiên cứu hiện nay là việc bổ sung 300mg GPF/kg thức ăn cải thiện hoạt động của các enzyme thuộc mạng lưới phosphotransfer, có thể góp phần cân bằng năng lượng nội bào hiệu quả từ đó bảo vệ quá trình chuyển hóa năng lượng. Do đó, bã rượu nho là phụ gia thức ăn tiềm năng để bảo vệ cá trắm cỏ trước thách thức do P.aeruginosa gây ra.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0044848619300766#s0090