Cá bống bớp, giấc mơ xuất khẩu chính ngạch

Dù đã xây dựng một chuỗi nuôi trồng sản xuất theo chuẩn VietGAP nhưng để đưa cá bống bớp theo hướng chính ngạch vẫn chỉ là giấc mơ của bà con xứ bãi bồi.

Nuôi cá bông bớp
Các hộ nuôi cá bống bớp ngày đêm trăn trở về việc xuất khẩu theo con đường chính ngạch. Ảnh: Huy Bình

Giấc mơ chính ngạch

Cũng như bao hộ nuôi trồng thủy sản khác, ông Nguyễn Văn Sơn - “Vua cá bống bớp”, chủ trại cá bống bớp Sơn Nguyệt (thị trấn Rạng Đông, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định) - cũng ngày đêm trăn trở về việc đưa con cá bống bớp "đường đường chính chính" bước qua biên giới theo con đường chính ngạch sau khi xây dựng được chuỗi nuôi trồng theo chuẩn VietGAP.

Theo thông tin từ Hội Nuôi trồng thủy sản Nghĩa Hưng, cá bống bớp chủ yếu được xuất sang thị trường Trung Quốc, chiếm khoảng 70% tổng sản lượng, còn tiêu thụ trong nước chỉ khoảng 30%. Cá bống bớp Nghĩa Hưng có hàm lượng giá trị dinh dưỡng cao hơn và kích thước cũng lớn hơn nhiều so với cá đánh bắt trong tự nhiên nên giá thành cao hơn.

“Thị trường Trung Quốc rất ưa chuộng loại thuỷ sản này nên cá bống bớp chuẩn bị đến kỳ thu hoạch là thương lái Trung Quốc đến tận nơi đặt mua, mình chỉ đi gom của các hộ kiểm tra và đóng hàng thôi”, ông Sơn nói.

Theo ông Sơn, cá bống bớp là loại thủy sản có giá trị dinh dưỡng cao, lợi ích kinh tế lớn. Trung bình sản lượng mỗi năm đạt 2.000 - 2.500 tấn, giá xuất sang Trung Quốc là 320.000 đồng/kg, với mỗi ha nuôi cá bống bớp, nông dân lãi khoảng 400-500 triệu đồng/năm.

Cá bống bớpCá bống bớp Nghĩa Hưng là loài cá nước mặn, to tròn, béo nục, có trọng lượng 10 -12 con/kg, thớ thịt trắng, ngọt và thơm, có giá trị dinh dưỡng cao. Ảnh: Kiên Trung

"Cá bống bớp Nghĩa Hưng là loài cá nước mặn, to tròn, béo nục có trọng lượng 10-12con/kg, thớ thịt trắng, ngọt và thơm, có giá trị dinh dưỡng cao, lại lành tính, thích hợp với việc bồi bổ cơ thể, phục hồi sinh lực nhưng do giá bán cao hơn các giống cá bống truyền thống nên người dân miền Bắc nói chung và người dân huyện Nghĩa Hưng ít quan tâm sử dụng. Tuy nhiên, thị trường Trung Quốc lại rất ưa chuộng loại cá này, cách đây 25 năm chúng tôi đã xuất bán những tấn cá đầu tiên sang Trung Quốc theo con đường tiểu ngạch. Cho đến giờ hàng xuất đến đâu hết đến đó, cung không đủ cầu”, ông Sơn chia sẻ.

Với đặc tính sinh học của mình, da của cá bống bớp khi được bắt lên tự tiết ra chất nhờn khiến cho loại cá này có khả năng thích nghi với môi trường cao hơn nhiều so với các loài cá khác. Chính vì vậy, chúng không cần phải ướp đá, ướp lạnh mà vẫn có thể vận chuyển tươi sống một cách dễ dàng từ khi được đánh bắt cho đến khi vận chuyển đến nơi chế biến ở tận Trung Quốc, Hồng Kông.

Nuôi cá bốngCác hộ nuôi cá bống bớp Nghĩa Hưng hiện đã liên kết với nhau tạo thành một chuỗi khép kín từ con giống đến nuôi trồng và đóng gói, xử lý, bao tiêu đầu ra. Ảnh: Kiên Trung

Dù được ưa chuộng, săn đón, nhiều cơ sở liên kết với nhau thành một chuỗi khép kín từ con giống đến đầu ra như cơ sở Sơn Nguyệt và Hội nuôi trồng thủy sản Nghĩa Hưng nhưng con đường để xuất khẩu chính ngạch vẫn còn nhiều chông gai.

Trước đó, Sở NN-PTNT tỉnh Nam Định đã có văn bản đề nghị các đơn vị của Bộ NN-PTNT, báo cáo để xem xét và đề nghị cơ quan có thẩm quyền Trung Quốc đưa các sản phẩm thủy sản của địa phương này vào danh mục xuất khẩu chính ngạch.

Phản hồi đề nghị này, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN-PTNT) đã có văn bản phản hồi những đề nghị của tỉnh Nam Định. Theo đó, để các mặt hàng thủy sản nói chung có thể xuất khẩu chính ngạch, cần tuân thủ 3 yêu cầu chính. Gồm: sản phẩm phải được sản xuất tại cơ sở sơ chế, chế biến nằm trong danh sách xuất khẩu thủy sản vào Trung Quốc. Bao gói, ghi nhãn phải có đủ thông tin để truy xuất nguồn gốc. Sản phẩm cũng phải kèm theo chứng thư an toàn thực phẩm do cơ quan thẩm quyền Việt Nam cấp.

Mặt khác, hiện Bộ NN- PTNT vẫn đang tiến hành rà soát, tổng hợp và đề xuất danh mục sản phẩm cũng như các cơ sở sơ chế, chế biến thủy sản được phép xuất khẩu chính ngạch quá các cặp cửa khẩu biên giới Việt - Trung. Do đó, các doanh nghiệp thủy sản của Nam Định cần phải được tiến hành kiểm tra, chứng nhận an toàn thực phẩm theo quy định của cả Việt Nam và Trung Quốc.

Trăn trở vùng nuôi 

Năm 2019 đã chứng kiến sự sụt giảm nghiêm trọng diện tích nuôi trồng bởi dịch bệnh. Theo thông tin từ Hội Nuôi trồng thủy sản Nghĩa Hưng, nguyên nhân là bởi người dân vẫn sản xuất manh mún theo phương thức truyền thống với nhiều bất cập.

Cá bống bớp vẫn được cho ăn bằng thức ăn tươi là những loại cá nghiền. Trong khi, hệ thống ao nuôi không được cải tạo, không có hệ thống lấy nước tuần hoàn. Ao nuôi của các hộ gần như sử dụng nước đầu vào, ra chung nhau. Nên khi ô nhiễm, phát sinh dịch bệnh là cả vùng nuôi lãnh trọn hậu quả.

Theo ông Lê Văn Tuẩn - Chủ tịch Hội Nuôi trồng thủy sản Nghĩa Hưng, nguyên nhân chính vẫn là quy hoạch. Khi vào thời điểm trên cả vùng nuôi chưa có quy hoạch cụ thể, nhiều hộ nuôi tự phát nhỏ lẻ, mạnh ai người đấy làm nên nhà nào trúng thì lãi đậm mà nhà dính dịch bệnh thì thua lỗ, thậm chí bán nhà trả nợ.

Tuy nhiên, theo ông Tuẩn, thời điểm thị trường chững lại do dịch bệnh đã khiến bà con nhìn nhận và rút ra bài học rất nhiều từ việc nuôi cá bống bớp nói riêng và nuôi trồng thủy hải sản nói chung. Nhiều hộ dân ở khu vực Cồn Xanh - khu nuôi trồng chủ lực cá bống bớp đã đầu tư, bỏ công sức để đắp đập, be bờ tạo hê thống nước tuần hoàn, đầu ra vào riêng biệt.

Mặt khác, năm 2021, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã phối hợp các địa phương triển khai 21 dự án khuyến ngư. Trong đó, triển khai dư án xây dựng một số mô hình nuôi thương phẩm cá bống bớp bằng thức ăn công nghiệp. Dự án không chỉ đem lại hiệu quả cả về mặt sản lượng, giảm thiểu phát sinh dịch bệnh bởi thức ăn tự nhiên, tăng thu nhập cho nông dân mà còn giúp bà con nâng cao trình độ canh tác, nâng cao tỷ lệ cơ giới hóa.

Diện tích nuôiĐến nay, diện tích nuôi trồng bị thu hẹp, chưa có vùng nuôi được quy hoạch bài bản khiến những người nông dân như ông Sơn vô cùng trăn trở. Ảnh: Huy Bình.

Với kết quả rất tích cực, khi tỷ lệ sống trung bình của cá bống bớp nuôi bằng thức ăn công nghiệp đạt 81%, cao hơn 1,25% so với yêu cầu. Kích cỡ cá thu hoạch đạt 90,2 gam/con, cao hơn 0,2 gam/con so với yêu cầu; năng suất trung bình đạt 7,3 tấn/ha, cao hơn 0,1 tấn/ha so với yêu cầu. Mô hình được đông đảo người nuôi trong vùng hưởng ứng đến tham quan, học tập và nhân rộng.

Tuy nhiên đến nay, với định hướng phát triển kinh tế của tỉnh Nam Định cũng đang khiến nhiều hộ nuôi trồng cá bống bớp nói riêng và nuôi trồng thủy hải sản nói riêng vô cùng trăn trở. Khi vùng nuôi đang dần được định hình thì lại ngày càng bị thu hẹp để nhường chỗ cho định hướng phát triển công nghiệp nặng.

Theo ông Sơn, trước đây khu vực nuôi trồng cá bống bớp chủ lực ở khu vực Ô Đông và Cồn Xanh của xã Nam Điền. Tuy nhiên, khu vực Ô Đông sau đó đã phải nhường chỗ cho khu công nghiệp Rạng Đông nên toàn bộ vùng nuôi chủ lực chỉ còn lại Cồn Xanh. Nay khu vực này lại sắp phải nhường chỗ cho Dự án Thép Xanh Xuân Thiện.

Do đó, ông Sơn cũng như nhiều hộ nuôi trồng thủy hải sản tại khu vực ven biển Nghĩa Hưng mong muốn được chính quyền các cấp quan tâm, tạo điều kiện để được quy hoạch vùng nuôi phù hợp do đất tại khu vực giữa cửa sông Ninh Cơ và sông Đáy có chất đá vôi rất phù hợp cho việc phát triển nuôi trồng thủy hải sản nói chung cũng như cá bống bớp Nghĩa Hưng.

Nông Nghiệp Việt Nam
Đăng ngày 21/05/2023
Kiên Trung - Huy Bình - Phạm Huy
Kinh tế

Hợp tác gia công xuất khẩu thủy sản thế mạnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nam

Việt Nam có thế mạnh về chế biến thuỷ hải sản, do đó các doanh nghiệp thuỷ sản Nhật Bản mong muốn tăng cường hợp tác, đặt hàng gia công sản phẩm xuất khẩu đi các thị trường khác.

Tôm thẻ
• 12:50 21/03/2024

Hội nghị thượng đỉnh đổi mới thực phẩm xanh trở lại London

Hội nghị Thượng đỉnh Đổi mới Thực phẩm Xanh (Blue Food Innovation Summit) quy tụ ngành nuôi trồng thủy sản để khám phá những cơ hội và thách thức trong việc mở rộng quy mô sản xuất thực phẩm xanh đồng thời bảo vệ và khôi phục hệ sinh thái đại dương.

Hải sản
• 10:32 13/03/2024

Bệnh Tilv và vấn đề Brazil không nhập khẩu cá rô phi Việt Nam

Theo thông báo của Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường- NAFIQPM (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) kể từ ngày 14/2 Brazil tạm dừng nhập khẩu cá rô phi Việt Nam cho đến khi có kết luận rà soát bệnh do virus TiLV gây bệnh trên cá rô phi, vì đất nước này lo ngại việc nhập khuẩn làm lây lan dịch bệnh.

Cá rô phi
• 11:05 01/03/2024

Bình Định thực hiện nhiều mô hình nuôi trồng thủy sản đạt hiệu quả

Trong năm 2023 Trung tâm Khuyến nông tập trung triển khai các mô hình nuôi trồng thủy sản theo hướng đa dạng hóa các đối tượng nuôi, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất để nâng cao giá trị sản phẩm, gắn với liên kết tiêu thụ theo chuỗi giá trị đã góp phần hạn chế rủi ro bệnh dịch, cải thiện môi trường sinh thái vùng nuôi, tạo ra các sản phẩm an toàn sinh học, nâng cao giá trị kinh tế, đem lại thu nhập ổn định và bền vững cho người nuôi.

Các mô hình nuôi trồng thủy sản
• 09:59 29/02/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 17:15 28/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 17:15 28/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 17:15 28/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 17:15 28/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 17:15 28/03/2024