Tuy nhiên, năm 2024 chứng kiến nhiều biến động khi xuất khẩu tôm sụt giảm đáng kể cả về khối lượng lẫn giá trị, kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các nguyên nhân, khó khăn hiện tại, và dự báo về những thách thức mà ngành tôm Ecuador sẽ phải đối mặt trong năm 2025.
Bức tranh tổng quan về xuất khẩu tôm Ecuador năm 2024
Sự sụt giảm đáng kể
Năm 2024, ngành tôm Ecuador ghi nhận sự sụt giảm 12% trong tháng 10 so với cùng kỳ năm trước, kéo tổng lượng xuất khẩu xuống còn 190 triệu pound (86.071 tấn). Xu hướng giảm bắt đầu từ đầu năm, khi các tháng 1, 2, và 3 đều ghi nhận lượng xuất khẩu thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023. Mặc dù có sự phục hồi nhẹ vào tháng 4 và 5, nhưng các tháng 6, 7, 9, và 10 lại tiếp tục giảm mạnh.
Tính đến hết tháng 10, tổng lượng xuất khẩu lũy kế giảm 1,1% so với năm 2023, tương đương mức giảm khoảng 24 triệu pound (10.886 tấn). Mức xuất khẩu trung bình hàng tháng trong năm 2024 chỉ đạt 220 triệu pound, thấp hơn so với mức trung bình 223 triệu pound của năm trước.
Nguyên nhân trực tiếp
Cạnh tranh quốc tế: Các đối thủ lớn như Ấn Độ và Việt Nam tiếp tục cung cấp tôm với giá thành rẻ hơn và khả năng đáp ứng linh hoạt hơn. Điều này khiến các thị trường xuất khẩu chủ lực của Ecuador như Mỹ, Trung Quốc, và EU chuyển hướng sang các nguồn cung cấp khác.
Thay đổi nhu cầu tiêu dùng: Các thị trường nhập khẩu lớn đã giảm tiêu thụ tôm, đặc biệt là Trung Quốc, nơi mà các chính sách kinh tế và hành vi tiêu dùng thay đổi nhanh chóng.
Các thị trường nhập khẩu lớn đã giảm tiêu thụ tôm, đặc biệt là Trung Quốc
Hệ lụy của năm 2024 lên ngành tôm Ecuador
Sự sụt giảm này không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu mà còn gây ra những hệ lụy nghiêm trọng:
- Niềm tin từ đối tác quốc tế suy giảm: Các nhà nhập khẩu lo ngại về khả năng cung ứng ổn định của Ecuador.
- Ảnh hưởng kinh tế địa phương: Ngành thủy sản, đặc biệt là xuất khẩu tôm, là nguồn sống của nhiều khu vực nông thôn tại Ecuador. Việc sụt giảm sản lượng kéo theo tình trạng thất nghiệp và khó khăn kinh tế.
- Áp lực về giá: Mặc dù giá tôm cải thiện vào cuối năm 2024, nhưng sự biến động không ổn định này khiến ngành khó duy trì lợi thế cạnh tranh.
Dự báo triển vọng ngành tôm Ecuador năm 2025
Bên cạnh việc đối mặt với thuế suất tăng cao, giá tôm quốc tế giảm sút và điều kiện thời tiết bất thường do hiện tượng El Niño, ngành tôm trị giá hàng tỷ đô của Ecuador còn phải đối mặt với ba thách thức lớn khác: đề xuất tăng thuế, chi phí logistics dự kiến tăng cao, và tình trạng tội phạm kéo dài. Tất cả những yếu tố này dự báo một năm đầy sóng gió nữa cho ngành tôm của nước này.
Khó khăn tiếp diễn
Bước sang năm 2025, ngành tôm Ecuador được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức. Nhu cầu nhập khẩu từ Mỹ và Trung Quốc chưa có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ, trong khi thị trường toàn cầu vẫn bất ổn về giá cả.
Tác động từ chi phí sản xuất và vận chuyển
Chi phí đầu vào: Giá thức ăn nuôi tôm, nhiên liệu, và lao động tiếp tục gia tăng, khiến giá thành sản xuất tăng cao. Điều này làm giảm khả năng cạnh tranh của tôm Ecuador trên thị trường quốc tế.
Rủi ro dịch bệnh: Các dịch bệnh trong nuôi trồng tôm vẫn là một yếu tố tiềm ẩn nguy cơ làm giảm năng suất, gây tổn thất nặng nề.
Cạnh tranh quốc tế gia tăng
Các quốc gia như Ấn Độ, Thái Lan, và Việt Nam đang mở rộng thị phần với chiến lược giá thấp, trong khi Ecuador gặp khó khăn trong việc tối ưu hóa chi phí và nâng cao năng suất.
Ngành tôm trị giá hàng tỷ đô của Ecuador đang đối mặt với ba khó khăn lớn: đề xuất tăng thuế, chi phí vận chuyển tăng cao và nạn tội phạm kéo dài, báo hiệu một năm đầy sóng gió phía trước.
Mặc dù gặp thách thức, ngành tôm vẫn duy trì được mức xuất khẩu tương đối ổn định, tránh được sự sụt giảm lớn về khối lượng
Nguyên nhân chính dẫn đến khó khăn trong xuất khẩu tôm Ecuador
Yếu tố thị trường
Suy thoái kinh tế toàn cầu đã làm giảm sức mua từ các thị trường nhập khẩu lớn như Mỹ và EU. Đồng thời, Trung Quốc - một trong những thị trường quan trọng - cũng giảm tiêu thụ tôm do ưu tiên nguồn cung nội địa.
Cạnh tranh quốc tế
Giá thành tôm từ các quốc gia như Ấn Độ và Việt Nam luôn thấp hơn, hấp dẫn hơn đối với các nhà nhập khẩu.
Ecuador vẫn chưa đầu tư mạnh mẽ vào việc xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm, khiến sản phẩm kém nổi bật trên thị trường.
Chi phí sản xuất tăng cao
Giá thức ăn nuôi tôm và chi phí nhiên liệu tăng mạnh.
Lao động trong ngành thủy sản ngày càng khan hiếm và đắt đỏ.
Các loại dịch bệnh đã làm giảm năng suất nuôi trồng, khiến chi phí sản xuất bị đội lên.
Hạn chế nội tại
Thiếu đa dạng hóa sản phẩm: Sản phẩm tôm của Ecuador chủ yếu là dạng thô hoặc sơ chế, thiếu giá trị gia tăng.
Hệ thống logistics: Ecuador vẫn phụ thuộc vào các tuyến vận chuyển đắt đỏ, làm tăng chi phí và giảm tính cạnh tranh.