Cần bao nhiêu kg cá tự nhiên để sản xuất ra 1kg cá thành phẩm?

Bạn có biết có bao nhiêu dầu cá và bột cá được sử dụng trong nuôi thủy sản, tỷ lệ giữa lượng cá tự nhiên trong thức ăn và sản lượng cá nuôi là bao nhiêu?

cá đánh bắt tự nhiên
FIFO là lượng cá tự nhiên cần thiết để sản xuất 1kg cá nuôi (Ảnh: Internet)

Cách tính này được gọi là “Lượng cá tự nhiên ở đầu ra” (Fish In Fish Out - FIFO). Lượng cá tự nhiên cần thiết để sản xuất ra một kg cá nuôi có thể được giảm bằng cách giảm tỷ lệ bột cá và dầu cá trong thức ăn cho cá. Có ba yếu tố quan trọng trong việc tính toán FIFO. Đó là số kg bột cá và dầu cá được chiết xuất từ các loài cá tự nhiên, số kg thức ăn để cá hồi nuôi tăng 1kg trọng lượng cơ thể và cuối cùng là số lượng bột cá và dầu cá đã được sử dụng trong công thức thức ăn của cá.

Từ lâu, bột cá và dầu cá đã được sử dụng như là những nguyên liệu chính để sản xuất thức ăn cho cá hồi. Hiện nay, những nguyên liệu này ít được sử dụng hơn. Những nghiên cứu của NIFES (Viện Nghiên cứu Hải sản và Dinh dưỡng Na-Uy) cho thấy có thể sử dụng ít hơn 01 kg cá đánh bắt từ tự nhiên để sản xuất ra 01 kg cá hồi.

Có bao nhiêu cá tự nhiên được sử dụng?

Để làm rõ có bao nhiêu lượng cá tự nhiên được sử dụng để sản xuất ra cá hồi với các loại nguyên liệu khác nhau, NIFES đã thực hiện ba nghiên cứu khác nhau để tính toán “lượng cá tự nhiên ở đầu ra” trên cá hồi thương phẩm. Thức ăn được sử dụng trong các nghiên cứu này gồm bột cá, dầu cá và các nguyên liệu có nguồn gốc thực vật để thay thế bột cá và dầu cá. Trong thức ăn thương mại cho cá hồi, bột cá và dầu cá được thay thế bởi một tỷ lệ các thành phần thức ăn khác như: protein thực vật và dầu thực vật.

Bảng 1. Thành phần của 5 loại thức ăn dùng trong các thử nghiệm

Loại

thức ăn

Bột cá

(kg/kg thức ăn)

Dầu cá

(kg/kg thức ăn)

Bột thực vật

(kg/kg thức ăn)

Dầu thực vật

(kg/kg thức ăn)

1

0,386

0,290

0,29

0

2

0,560

0,280

0

0

3

0,120

0,086

0,44

0,19

4

0,180

0,310

0,56

0

5

0,180

0,062

0,56

0,25

 

Ở thức ăn 1, 3, 4 và 5, nguyên liệu thô từ cá tự nhiên được thay thế bằng dầu thực vật và/hoặc bột thực vật. Hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) của các loại thức ăn lần lượt như sau: FCR1 = 1,2; FCR2 = FCR3 = 0,9; FCR4 = FCR5 = 1,2.

Bảng 2. Khối lượng nguyên liệu thô (kg) từ cá hồi tự nhiên để sản xuất 1 kg cá hồi nuôi.

Bảng này cho thấy số kg nguyên liệu thô từ cá hồi tự nhiên dùng để sản xuất ra 1 kg cá hồi nuôi, còn được gọi là FIFO.

Tính toán FIFO:

Loại thức ăn

Dầu cá từ cá tự nhiên chứa 12% chất béo

Dầu cá từ cá tự nhiên chứa 8% chất béo

Dầu cá từ cá tự nhiên chứa 5% chất béo

1

3,0

4,7

7,5

2

2,1

3,2

5,0

3

0,6

1,0

1,6

4

3,1

4,7

7,4

5

0,9

0,9

1,5

 

FIFO được tính từ 05 loại thức ăn được sử dụng trong các dự án nghiên cứu khác nhau với 3 mức tỷ lệ dầu cá có trong cá tự nhiên là 5%, 8% và 12%. Các yếu tố thức ăn thực tế từ các thử nghiệm được sử dụng để tính FIFO.

Các tính toán được thực hiện ở thức ăn 2 (loại thức ăn chỉ chứa bột cá và dầu cá) cho thấy FIFO biến động từ 2,1 - 5 phụ thuộc vào hàm lượng chất béo của các loài cá dùng để sản xuất ra dầu cá. Ở bốn loại thức ăn còn lại, dầu cá và/hoặc bột cá đã được thay thế bằng các nguyên liệu có nguồn gốc thực vật. Kết quả tính toán FIFO cũng khác nhau ở bốn loại thức ăn này. Cả hai yếu tố: loài cá dùng để sản xuất ra dầu cá, số lượng bột cá và dầu cá được sử dụng trong sản xuất thức ăn sẽ ảnh hưởng đến FIFO.

FIFO có ý nghĩa gì khi cá hồi là một nguồn cung cấp EPA và DHA?

Cơ quan An toàn thực phẩm Châu Âu (EFSA) khuyến cáo người khỏe mạnh nên dùng khoảng 250 mg/ngày các acid béo omega-3 từ biển (EPA và DHA) để ngăn chặn sự phát triển của các bệnh về tim mạch. Muốn vậy, một người phải ăn 28 gram cá hồi/ngày được sản xuất với FIFO có giá trị thấp (0,5 - 1,3), hoặc mỗi tuần có một bữa ăn với 200g cá hồi.

Cá hồi nuôi là một nguồn cung cấp EPA và DHA rất tốt, ngay cả khi có nhiều dầu cá được thay thế bằng các loại dầu thực vật và sự phụ thuộc vào cá tự nhiên để sản xuất thức ăn cho cá hồi đã giảm mạnh.

NIFES
Đăng ngày 28/02/2017
Đào Minh
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Xử lý hiện tượng tôm bị đóng rong ở thân

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc quyết định thành công của một vụ nuôi. Một trong những hiện tượng thường gặp, đặc biệt vào thời điểm giao mùa hoặc khi môi trường ao nuôi không được kiểm soát tốt, là tình trạng tôm bị đóng rong trên thân.

Tôm bị đóng rong
• 09:41 13/05/2025

Giải quyết hiện tượng nóng đáy ao

Trong những năm gần đây, mô hình nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, đi kèm với năng suất cao là những thách thức ngày càng lớn về mặt môi trường ao nuôi, trong đó hiện tượng nóng đáy ao vào mùa nắng nóng là một trong những rủi ro gây thiệt hại âm thầm nhưng nghiêm trọng. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm mà còn tạo điều kiện cho nhiều bệnh nguy hiểm bùng phát nếu người nuôi không kịp thời phát hiện và xử lý.

Ao nuôi
• 10:21 12/05/2025

Chọn phương pháp hóa học hay sinh học để diệt tảo?

Trong quá trình nuôi trồng thủy sản, việc kiểm soát tảo luôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt khi tảo phát triển quá mức và gây ảnh hưởng đến chất lượng nước cũng như sức khỏe của vật nuôi. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp xử lý – sử dụng hóa học hay sinh học – luôn khiến nhiều người băn khoăn. Bài viết này sẽ giúp người nuôi hiểu rõ ưu, nhược điểm của từng giải pháp, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp với điều kiện thực tế ao nuôi của mình.

Tảo
• 09:00 11/05/2025

Tôm sốc nhiệt dẫn đến cong thân đục cơ

Trong quá trình nuôi tôm thẻ chân trắng, hiện tượng tôm bị sốc nhiệt dẫn đến cong thân, đục cơ là một trong những vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Dưới đây là những chia sẻ kỹ thuật từ kinh nghiệm thực tế nhằm giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện và biện pháp phòng trị hiệu quả.

Tôm bị cong thân
• 10:03 09/05/2025

Đừng bỏ qua những lưu ý này khi sử dụng Iodine trong thủy sản

Trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, Iodine – hay còn gọi là I-ốt – được xem là một vi chất quan trọng, không chỉ với con người mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc cải thiện môi trường và sức khỏe vật nuôi dưới nước. Tuy nhiên, việc sử dụng Iodine cần được thực hiện đúng cách để phát huy tối đa hiệu quả sát trùng mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái ao nuôi.

Cá nuôi
• 14:34 15/05/2025

Blockchain trong truy xuất nguồn gốc trong thủy sản

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản đang ngày càng chịu áp lực bởi yêu cầu minh bạch, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, công nghệ blockchain đang nổi lên như một công cụ đột phá giúp giải quyết nhiều thách thức cốt lõi của ngành. Với khả năng ghi nhận, lưu trữ và xác thực thông tin một cách minh bạch, không thể chỉnh sửa, blockchain đang mở ra hướng đi mới cho việc quản lý chuỗi cung ứng thủy sản từ ao nuôi đến bàn ăn.

Truy xuất nguồn gốc
• 14:34 15/05/2025

Cách lắng phù sa cho ao nuôi

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi cá, tôm, việc xử lý nước đầu vào là một khâu quan trọng nhằm đảm bảo môi trường ao nuôi ổn định, an toàn cho sinh vật nuôi. Trong đó, phù sa – thành phần tự nhiên thường có trong nước lấy từ sông, kênh rạch – nếu không được xử lý thích hợp, có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước ao, làm giảm hiệu suất nuôi và tăng rủi ro dịch bệnh. Một trong những phương pháp xử lý phổ biến là “lắng phù sa”.

Ao nuôi
• 14:34 15/05/2025

Cảnh giác dịch bệnh khi giao mùa

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong thời điểm giao mùa. Giao mùa là khoảng thời gian chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, thường đi kèm với sự biến động lớn về nhiệt độ, độ ẩm, mưa nắng, và môi trường nước. Những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của vật nuôi thủy sản. Nếu không có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, dịch bệnh có thể bùng phát nhanh chóng, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, môi trường sinh thái.

Tôm thẻ chân trắng
• 14:34 15/05/2025

Nuôi lươn: Hướng tới chuỗi liên kết bền vững

Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nhu cầu chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, ngành nuôi trồng thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và tạo sinh kế cho hàng triệu người dân. Trong số đó, nghề nuôi lươn đang dần trở thành hướng đi tiềm năng, không chỉ về hiệu quả kinh tế mà còn phù hợp với xu thế phát triển chuỗi giá trị bền vững, nhất là tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Nuôi lươn
• 14:34 15/05/2025
Some text some message..