Công nghệ NIRS trong nuôi trồng thủy sản

Từ lâu, việc phân tích nhanh và chính xác các yêu tố môi trường nước ao nuôi luôn là nhu cầu cần thiết. Ý tưởng này dần trở thành hiện thực khi công nghệ quang phổ hấp phụ cận hồng ngoại(NIRS) đã được thử nghiệm thực tế và cho kết quả khả quan

Công nghệ NIRS trong nuôi trồng thủy sản
Công nghệ NIRS giúp việc kiểm soát các yếu tố chất lượng nước trở nên dễ dàng hơn. Nguồn: Internet.

Nguyên lý hoạt động của NIRS là khi ánh sáng chiếu tới, vùng cận hồng ngoại có bước sóng từ 750nm-2500nm sẽ được các mẫu sinh học hấp phụ, và khi đo độ phản xạ ánh sáng của từ các mẫu sinh học ta sẽ thu được thông tin thành phần hóa học của chúng.

Sau đó sẽ dùng phần mềm để phân tích dữ liệu này và cho ra kết quả cuối cùng. Nghiên cứu này được thực hiện bởi các nhà khoa học Pháp tiến hành trên 3 đối tượng khác nhau. Sử dụng phương pháp phân tích phòng thí nghiệm truyền thống và NIRS nhằm có sự đánh giá về hiệu quả của hai phương pháp.

Bố trí thí nghiệm và thu mẫu                              

Thí nghiệm tiến hành trên 3 đối tượng và cá chẽm châu Âu, cá mơ và cá đối. Mỗi loại cá sẽ được nuôi trong bể có dung tích từ 2-5m3. Cá chẽm châu âu sẽ được cho ăn thức ăn có hàm lượng đạm là 43%, chất béo là 20%, tro là 8%. Thức ăn cho cá mơ và cá đối có hàm lượng đạm 39.5%, chất béo 0.5%, tro là 15.4%.

Sau 16h sẽ tiến hành thu 50ml mẫu nước có chứa thức ăn dư thừa và phân cá. Mẫu nước sẽ được ly tâm và cô đặc lại có trọng lượng 35g, sau đó đông lạnh ở -220C, đây mẫu ước. Mẫu này đem đi sấy ở 550C trong 24h sẽ được mẫu khô.

Phương pháp phân tích

Tiến hành phân tích các chỉ tiêu vật chất hữu cơ (OM), tổng carbon (TOC), tổng nitrogen(TON), tỉ lệ C/N, tổng phospho(TP), lipid.

Phương pháp phân tích truyền thống

Chỉ tiêu

Phương pháp

Vật chất hữu cơ (OM)

Soxlhet Extraction

Lipid

ISO6492,1999

Tổng carbon (TOC)

Raimbault et.,al

Tổng nitrogen( TON), C/N

Kjeldahl procedure

Tổng phosphor (TP)

Menzel và Corwin,1965


Phương pháp NIRS

Mẫu ướt sẽ được đo ở bước sóng 350-2500nm, đo 10 lần.

Mẫu khô sẽ được đo ở bước sóng 1100-2500nm, mỗi mẫu lặp lại hai lần, lấy giá trị trung bình.

Kết quả

Phương pháp NIRS

Đối với mẫu khô

Thông số

số mẫu

Mean

SD

SEC

R2

SECV

RPD

Phân cá chẽm châu Âu(n = 46)

             

OM

42

61.19

4.8

0.32

1

0.53

8.98

TON

42

2.27

0.22

0.04

0.96

0.07

3.36

TOC

42

29.24

4.67

2.25

0.77

2.8

1.67

C/N

43

14.11

2.4

0.78

0.9

0.83

2.87

TP

41

1.99

0.4

0.39

0.05

0.43

0.94

Lipids

44

4.83

0.55

0.15

0.93

0.21

2.67

Phân hỗn hợp

(n = 69)

             

OM

65

65.15

7.7

0.5

1

0.7

10.94

TON

62

2.21

0.23

0.05

0.95

0.07

3.31

TOC

65

31.92

6.14

1.98

0.9

2.29

2.69

C/N

67

16.29

3.89

0.85

0.95

0.98

3.96

TP

62

1.87

0.34

0.3

0.21

0.31

1.11

Lipids

66

3.87

1.44

0.16

0.99

0.19

7.57

Phân và thức ăn dư  thừa (n = 85)

             

OM

83

65.9

7.17

0.62

0.99

0.81

8.86

TON

81

2.49

0.69

0.07

0.99

0.09

7.51

TOC

79

32.78

6.92

1.75

0.94

2.15

3.22

C/N

81

15.19

4.28

0.73

0.97

0.89

4.82

TP

76

1.87

0.29

0.26

0.23

0.27

1.11

Lipids

81

4.68

2.31

0.2

0.99

0.23

9.95


Đối với mẫu ướt

Thông số

Số mẫu

Mean

SD

SEC

R2

SECV

RPD

OM

44

61.31

4.58

1.17

0.94

2

2.29

TON

42

2.28

0.21

0.06

0.92

0.08

2.55

TOC

46

28.6

5.73

1.2

0.96

2.29

2.5

C/N

41

14.36

2.18

1.09

0.75

1.41

1.55

TP

44

2.04

0.46

0.3

0.56

0.4

1.14

Lipids

42

4.76

0.5

0.11

0.95

0.24

2.09


Dễ nhận ra là có sự tương quan về kết quả giữa hai phương pháp ở tất cả các chỉ tiêu, ngoại trừ TP. Tuy nhiên, cần phải mở rộng phạm vi lấy mẫu và dữ liệu để giúp kết quả chính xác hơn.

 

Kết Luận: Tuy mới chỉ là bước đầu nhưng nghiên cứu này đã cho thấy triển vọng rất lớn trong việc áp dụng công nghệ NIRS vào thủy sản, nếu được sẽ giúp tiết kiệm chi phí và thời gian rất nhiều so với trước đây. Nếu thành công đây chắc chắn là bước đột phá trong phân tích các yếu tố môi trường nước thủy sản.

Sciencenordic
Đăng ngày 24/05/2017
CTV AN LÊ Lược dịch
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

"Hóa chất vĩnh cửu" PFAS có trong thủy sản nhập khẩu

Một nghiên cứu mới vừa tiết lộ một rủi ro tiềm ẩn đáng báo động. Mạng lưới thương mại thủy sản toàn cầu đang vô tình hoạt động như một hệ thống phân phối khổng lồ, mang các "hóa chất vĩnh cửu" (PFAS) từ những vùng biển ô nhiễm đến bàn ăn của người tiêu dùng khắp thế giới.

Cá
• 22:33 26/12/2025

Xây dựng tiêu chuẩn phúc lợi đầu tiên cho cá basa Việt Nam

Trong bối cảnh Việt Nam cung cấp tới 90% lượng cá tra nhập khẩu toàn cầu, một quan hệ đối tác mới giữa các chuyên gia quốc tế và trong nước đã được khởi động. Mục tiêu là phát triển và công bố quy trình đánh giá phúc lợi đầu tiên cho cá basa, một bước đi nhằm nâng cao tính bền vững cho ngành hàng tỷ đô này.

Chế biến cá
• 22:33 26/12/2025

Tại sao tôm luộc lên thịt bị bở, không dai dù nhìn vẫn tươi?

Trong ẩm thực Việt, tôm luộc luôn được xem là món “thử lửa” độ tươi của nguyên liệu. Tuy nhiên, không ít trường hợp tôm sau khi luộc lại bị bở, nhão và nhạt vị, khiến nhiều người lầm tưởng nguyên nhân nằm ở cách nấu.

Tôm luộc
• 22:33 26/12/2025

Gia Lai hỗ trợ chuyển đổi nghề và giải bản tàu cá không đủ điều kiện khai thác

HĐND tỉnh Gia Lai vừa thông qua chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề và giải bản tàu cá không đủ điều kiện khai thác, nhằm tháo gỡ khó khăn cho ngư dân, bảo đảm an sinh xã hội và góp phần chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU).

Tàu cá
• 22:33 26/12/2025

Khi ao nuôi "già" đi: Làm sao để phục hồi "trái tim" của hệ sinh thái đáy?

Trong nuôi tôm thâm canh, người nuôi thường chú trọng con giống, thức ăn mà bỏ quên đất đáy ao, hệ sinh thái quyết định sự bền vững. Vậy, làm sao nhận biết ao đã lão hóa và cách hồi sinh nền đáy kiệt quệ sau nhiều vụ nuôi?

Ao nuôi tôm
• 22:33 26/12/2025
Some text some message..