Để nuôi cá theo mô hình “sông trong ao” hiệu quả

Một vài năm gần đây, mô hình nuôi cá “sông trong ao” được áp dụng ở một số địa phương và được xem là một giải pháp công nghệ mới, mang lại năng suất và lợi nhuận cao cho người nuôi.

Để nuôi cá theo mô hình “sông trong ao” hiệu quả
Năng suất của mô hình “sông trong ao” có thể đạt tới 70 tấn/ha Ảnh: TSVN

Khái niệm

“Sông trong ao” là cách gọi tiếng Việt của một hệ thống công nghệ nuôi cá có tên tiếng Anh In pond raceway system (IPRS). Hệ thống này có xuất xứ từ Mỹ, được phát triển bởi GS Jesse Chappell thuộc Trường Đại học Auburn và được USSEC (Hội đồng Xuất khẩu Đậu tương Mỹ) giới thiệu vào Việt Nam. IPRS là hệ thống nuôi cá bằng máng nước chảy đặt trong ao.

Nguyên lý hoạt động

Người nuôi cần tạo ra cái máng đặt chìm trong ao. Toàn bộ sản lượng cá nuôi tập trung trong máng. Thường với ao có diện tích 1 ha có thể thiết kế 2 máng có kích cỡ với chiều dài 25 m, rộng 5 m, sâu 2 m. Nước lấy từ ngoài ao được sục khí để tăng cường ôxy hòa tan và tạo dòng nước trong máng. Dòng nước có hàm lượng ôxy hòa tan cao giúp cho cá hô hấp tốt; đồng thời còn có tác dụng cuốn chất thải rắn của cá đến phía cuối máng. Ở cuối máng, chất thải rắn của cá sẽ được hút bỏ đi hàng ngày. Nước sau khi đi qua máng nuôi cá được chảy ra ngoài ao. Môi trường nước ngoài ao không có cá, hoặc chỉ có số ít cá ăn lọc như cá mè và là nơi để xử lý nước thải từ hệ thống máng trước khi nước được đẩy trở lại máng nuôi cá. Cá nuôi được cho ăn bằng máy tự động, khẩu phần ăn được chia nhỏ để cho ăn suốt ngày.

Từ năm 2016 đến 2018 đã có khoảng 250 máng được xây dựng trên khắp các tỉnh miền Bắc. Đối tượng cá nuôi trong IPRS rất đa dạng, bao gồm cá rô phi, cá điêu hồng, cá chép, cá trắm cỏ, cá lăng...

Ưu điểm

• Nguồn nước giàu ôxy hòa tan nên nuôi cá được mật độ rất cao, sản lượng cá trong máng lớn gấp 2 - 3 tần so với sản lượng cá nuôi thông thường ngoài ao, năng suất có thể đạt tới 70 tấn/ha.

• Thu gom và loại bỏ được chất thải của cá nên có thể hạn chế khí độc, giảm ô nhiễm môi trường và giảm nguy cơ dịch bệnh cho cá.

• Giảm chi phí thức ăn, năng lượng và thuốc chữa bệnh tính trên kilogam cá thu hoạch.

• Chủ động kiểm soát tình hình ăn, bệnh cá, hoạt động của cá…

• Bảo vệ môi trường.

Hạn chế

Trên thực tế, một số cơ sở nuôi cá có năng suất 10 - 15 tấn/máng, tức là khoảng 30 tấn/ha. So với các cách nuôi truyền thống, IPRS chưa mang lại năng suất và lợi nhuận vượt trội. Bên cạnh đó, nhiều cơ sở nuôi cá IPRS không có lãi thậm chí thua lỗ, do chi phi xây dựng vận hành cao nhưng cá chậm lớn và năng suất thấp, chỉ đạt 3 - 5 tấn/máng, tức là khoảng 8 - 10 tấn/ha.

Theo một số chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiệu quả thấp như:

Một số hệ thống IPRS được xây dựng không đúng quy cách thiết kế ban đầu, dẫn đến quá trình vận hành không đạt mục tiêu là loại bỏ phần lớn chất thải rắn do cá thải ra, đồng thời không xử lý triệt để được nguồn hữu cơ hòa tan trong nước một cách tự nhiên. Do đó, trong môi trường mật độ cao, cá nuôi không đạt được tốc độ lớn như mong đợi.

Diện tích không đủ rộng theo thiết kế, số máng xây dựng nhiều hơn thiết kế, dẫn đến chu kỳ tuần hoàn của nước ngắn, không đủ thời gian để nước được làm sạch trước khi quay trở lại máng nuôi cá.

Hệ thống sục khí tự thiết kế, tự thi công không tuân thủ nguyên tắc và mục tiêu. Quá trình tự xử lý nước trong ao nuôi cũng cần ôxy nhưng không được cung cấp bổ sung.

Hệ thống hút chất thải rắn hoạt động không hiệu quả và không liên tục dẫn đến nước ao nhanh chuyển sang tình trạng phì dưỡng và ô nhiễm.

Lượng cá thả ngoài hệ thống IPRS quá nhiều, số cá này tiêu thụ thức ăn, thải chất thải rắn mà không được thu gom làm ô nhiễm nước, tiêu hao ôxy...

IPRS là kỹ thuật nuôi cá thân thiện với môi trường, đơn giản, dễ quan sát và dễ làm theo. Tuy nhiên phần lớn người nuôi cá chưa hiểu thấu đáo nguyên lý hoạt động của hệ thống trước khi đầu tư xây dựng nên dẫn tới việc tự ý thay đổi thiết kế, lược bỏ thiết kế, vận hành không đúng nguyên tắc. Vì vậy, cần các chuyên gia tư vấn cho các cơ sở sản xuất từ khâu thiết kế xây dựng, vận hành và có những nghiên cứu điều chỉnh, tối ưu hệ thống cho phù hợp với điều kiện kinh tế, môi trường nuôi cá đa dạng ở Việt Nam.

TSVN
Đăng ngày 08/07/2019
Nguyễn Hà
Kỹ thuật

Ứng dụng của đồng hữu cơ trong nuôi tôm

Đồng hữu cơ được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi. Việc bổ sung đồng hữu cơ trong khẩu phần ăn tác động ở cấp độ tế bào vật nuôi. Hãy cùng tìm hiểu về định nghĩa đồng hữu cơ cũng như các lợi ích của chúng trong nuôi tôm nhé!.

Tôm thẻ chân trắng
• 11:43 08/12/2023

Các bệnh trên cá chình bông

Cá chình bông là một loài cá nước ngọt có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, giống như các loài cá khác, cá chình bông cũng có thể mắc một số bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất nuôi trồng. Bài viết sau đây sẽ cập nhật cho bà con một số loại bệnh dễ mắc nhất trên loài cá này.

Cá chình bông
• 11:30 07/12/2023

Các chất dinh dưỡng cần thiết cho tôm bố mẹ

Trong quá trình nhân giống, tôm bố mẹ cần được chăm sóc và quản lý chế độ dinh dưỡng một cách chặt chẽ. Hôm nay Tép Bạc sẽ nói rõ hơn về các chất dinh dưỡng và một số loại thức ăn mà tôm bố mẹ nên sử dụng qua bài viết dưới đây nhé!.

Tôm sú
• 11:20 07/12/2023

Những sai lầm thường gặp về vi khuẩn Vibrio

Vi khuẩn Vibrio là cái tên quá quen thuộc trong ngành nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, để có thể hiểu rõ về các loại bệnh mà chúng có thể gây ra trên tôm là hầu như chưa được phổ biến. Bài viết dưới đây sẽ nói cho bạn biết những sai lần về Vibrio thường gặp trên các ao nuôi tôm.

Vi khuẩn Vibrio
• 14:14 05/12/2023

Các loài cây gây hại trong ao tôm cần loại bỏ ngay lập tức

Có một số loài cây gây hại trong ao tôm cần loại bỏ ngay lập tức. Các loài cây này có thể cạnh tranh với tôm cho oxy, thức ăn và ánh sáng. Chúng cũng có thể là nơi trú ngụ của các loài ký sinh trùng và bệnh tật.

Các loài cây gây hại cho ao nuôi
• 05:19 10/12/2023

Ứng dụng của đồng hữu cơ trong nuôi tôm

Đồng hữu cơ được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi. Việc bổ sung đồng hữu cơ trong khẩu phần ăn tác động ở cấp độ tế bào vật nuôi. Hãy cùng tìm hiểu về định nghĩa đồng hữu cơ cũng như các lợi ích của chúng trong nuôi tôm nhé!.

Tôm thẻ chân trắng
• 05:19 10/12/2023

Phân biệt mật mía và mật rỉ đường chỉ trong 1 giây

Mật rỉ đường và mật mía đều là sản phẩm được làm từ cây mía. Tuy có nhiều điểm tương đồng về màu sắc, nhưng nhiều người dễ nhầm lẫn giữa hai loại này. Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa mật mía và mật rỉ đường, hãy cùng tìm hiểu thông tin chi tiết trong bài viết này của Tép Bạc.

Mật rỉ đường
• 05:19 10/12/2023

Có nên lạm dụng thuốc tây trong nuôi tôm thẻ?

Hiện nay, bà con nuôi tôm đang truyền miệng nhau hình thức sử dụng thuốc tây (hay còn gọi là thuốc tân dược). Điều đặc biệt đáng nói ở đây là người nuôi không biết các loại thuốc này sử dụng cho tôm có thật sự hiệu quả hay không? Hôm nay hãy cùng Tép Bạc tìm hiểu vấn đề này nhé!

Thuốc tây
• 05:19 10/12/2023

Mối nguy hiểm tiềm ẩn từ đuôi cá đuối

Trong trường hợp cảm nhận được sự nguy hiểm, đe dọa từ con người, một số loài cá đuối thường tự vệ bằng cách tấn công con người bằng nọc độc từ chiếc đuôi của chúng.

Cá đuối
• 05:19 10/12/2023