Thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), từ đầu năm 2020 đến nay, tổ chức này đã liên tiếp nhận được phản ánh của nhiều doanh nghiệp về các bất cập của quy định đăng ký sử dụng mã số mã vạch nước ngoài trên bao bì lô thủy sản xuất khẩu. Cụ thể, doanh nghiệp sử dụng mã số mã vạch nước ngoài in trên bao bì hàng hóa khi xuất khẩu phải có giấy ủy quyền sử dụng mã số mã vạch từ doanh nghiệp nước ngoài. Trong khi trên thực tế, quy định này không hề có trong Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa năm 2007 cũng như tại nhiều quốc gia đang có quan hệ thương mại với Việt Nam.
Ngoài ra, trước đây, thuế phế liệu phế phẩm dư thừa và thuế thu nhập doanh nghiệp đều được nộp cho chi cục thuế địa phương. Nhưng, từ tháng 6/2018 đến nay, các loại thuế này nộp cho cơ quan hải quan, trong khi thuế thu nhập doanh nghiệp vẫn nộp cho chi cục thuế địa phương. Vasep cho rằng, quy định này khiến doanh nghiệp mất nhiều thời gian, chi phí thực hiện. Mặt khác, hiện việc xác định sản phẩm “sơ chế” và “chế biến” trong ngành thủy sản cũng chưa được rõ ràng, nên rất nhiều trường hợp cơ quan thuế mặc định áp thuế thu nhập doanh nghiệp thủy sản là 20% trong khi quy định thuế thu nhập doanh nghiệp chế biến thủy sản chỉ là 0 - 15%.
Ông Trương Đình Hòe - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Vasep - cho biết, những bất cập trong các văn bản, quy định, thủ tục hành chính áp dụng cho ngành thủy sản đang gây ảnh hưởng không nhỏ đến doanh nghiệp và hoạt động sản xuất, xuất khẩu thủy sản chung của cả nước.
Năm 2020, ngành thủy sản đặt chỉ tiêu tăng trưởng: Tổng sản lượng thủy sản đạt 8,6 triệu tấn; kim ngạch xuất khẩu ở mức 10 tỷ USD. Tuy nhiên, trong bối cảnh khó khăn do dịch Covid-19 cùng những rào cản về chính sách khiến cho doanh nghiệp nói riêng và ngành thủy sản nói chung khó chồng khó. Đặc biệt, ngành thủy sản khó có thể tận dụng hiệu quả các ưu đãi về thuế quan, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế trong các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết, thực thi.
Trước thực tế đó, Vasep và các doanh nghiệp ngành thủy sản đề nghị Chính phủ, các cơ quan quản lý cần nhìn nhận những bất cập và sớm sửa đổi, điều chỉnh các quy định đối với hoạt động kinh doanh, xuất khẩu của doanh nghiệp. Cụ thể, Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét sửa đổi các văn bản liên quan theo hướng cho phép doanh nghiệp kê khai và nộp tất cả khoản thuế liên quan đến phế liệu, phế phẩm, vật tư dư thừa đối với hàng gia công, sản xuất xuất khẩu cho cơ quan thuế nội địa. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục, giảm chi phí và thời gian phát sinh không cần thiết cho doanh nghiệp.
Ngoài ra, để cơ chế, chính sách bám sát thực tiễn, phù hợp với xu thế hội nhập, thực thi các FTA, nhiều doanh nghiệp mong muốn quá trình xây dựng, điều chỉnh các chính sách của các bộ, ngành cần lấy ý kiến rộng rãi từ cộng đồng doanh nghiệp và các đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp để đánh giá tác động cũng như có tính khả thi khi ban hành.
Nhiều doanh nghiệp thủy sản kiến nghị, các văn bản, chính sách ban hành cần sự phối hợp, thống nhất chặt chẽ giữa các đơn vị quản lý nhằm tránh chồng chéo; vừa đảm bảo vai trò quản lý của cơ quan chức năng nhưng cũng tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh.