Độc tố tăng nguy cơ nhiễm bệnh trên cá da trơn

Một nghiên cứu gần đây là sáng tỏ vấn đề tác hại của độc tố từ nguồn nguyên liệu ngũ cốc gây ra trên cá da trơn và cho thấy chúng là nguyên nhân sâu xa gây ra các bệnh nhiễm khuẩn trên cá.

Độc tố tăng nguy cơ nhiễm bệnh trên cá da trơn
Cá tra giống. Ảnh: TT/Tép Bạc

Xuất khẩu cá tra Việt Nam năm 2017 đạt 1,79 tỉ đô la Mỹ, tăng nhẹ (4,3%) so với năm 2016; và trong sáu tháng đầu năm 2018 đạt 1 tỉ đô la Mỹ, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2017. Dự báo năm 2018 xuất khẩu cá tra vượt mức 1,8 tỉ đô la Mỹ, đỉnh cao nhất xác lập vào năm 2011. Sản lượng cá thu hoạch trong bảy tháng đầu năm nay ước tính đạt 800.000 tấn, tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm 2017. Đây là nguồn hàng xuất khẩu đóng góp rất lớn vào kinh tế quốc gia. Tuy nhiên trong quá trình sản xuất, để có được một kg cá tra thương phẩm, người nuôi phải trãi qua rất nhiều những thách thức và rũi ro trong đó có dịch bệnh do vi khuẩn đặc biệt là Edwardsiella ictaluri gây ra bệnh gan thận mủ.

Nhiễm độc tố nấm mốc của các mặt hàng nông nghiệp gây ra nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe động vật, kể cả các loài thuỷ sản nuôi.


Ochratoxin A (OA) là Ochratoxin gây độc miễn dịch mạnh nhất, nhưng ít được biết về tác dụng của nó đối với chức năng miễn dịch ở cá. Chúng được tạo ra bởi các loài Aspergillus và Penicillium khác nhau - đây là một trong những độc tố gây nhiễm độc thực phẩm. Tại Việt Nam, ngộ độc do độc tố của Ochratoxin A gây ra trên gia súc gia cầm hằng năng gây thiệt hại hàng triệu cá thể. 

Polypeptide kháng khuẩn (AMPPs) là một trong những yếu tố phòng thủ mạnh nhất, miễn dịch bẩm sinh và chủ yếu của vật nuôi, nhưng được biết đến rất ít về những tác dụng gây stress mãn tính ảnh hưởng đến biểu hiện của cá khi bị nhiễm độc tố Ochratoxin A. 

Ảnh: procaffenation.com

Cơ chế gây hại của Ochratoxin A (OA) gây ra trên cá

Trong nghiên cứu này, cá được cho ăn thức ăn có chứa các mức hàm lượng 2, 4, hoặc 8 mg OA/kg. Hoạt tính kháng khuẩn của da và nồng độ HLP-1 được đo vào các ngày thứ 0, 28 và 56 kể từ khi bắt đầu thí nghiệm. Kết quả phân tích cho thấy chế độ ăn có chứa độc tố nấm mốc đều dẫn đến hiện tượng stress tăng lên đáng kể, nhưng mức độ cao hơn khi tăng lượng độc tố OA (4 hoặc 8 mg OA / kg) và đồng thời OA càng tăng thì tỷ lệ chuyển hóa thức ăn càng bị suy giảm. 

Ngoài ra, cho ăn 8 mg OA / kg trong chế độ ăn của cá làm gia tăng tính nhạy cảm với các tác nhân gây bệnh như nấm Saprolegnia, các nhà khoa học đã đưa ra bằng chứng cho thấy rằng độc tính OA gây ra có thể góp phần vào tỷ lệ nhiễm bệnh do nấm và vi khuẩn trên cá. 

Độc tố tăng nguy cơ nhiễm bệnh trên cá da trơn

Các dữ liệu của của các nhà khoa học cho thấy sự gia tăng tính nhạy cảm mầm bệnh của cá da trơn khi chúng nhiễm độc tố nấm mốc Ochratoxin A (OA) do cơ chế khác tác động trực tiếp lên biểu hiện polypeptide kháng khuẩn của chúng. Đồng thời cung cấp cho chúng ta một cái nhìn rõ hơn về việc sử dụng các nguồn nguyên liệu đầu vào của quá trình nuôi sao cho đảm bảo chất lượng. 

Có thể những sự nhiễm độc nhẹ do việc sử dụng các nguồn ngũ cốc trong nguyên liệu chế biến thức ăn của cá da trơn sẽ không nguy hại đến sự sống của cá tức thời. Nhưng chúng sẽ gia tăng nguy cơ nhiễm bệnh của cá đối với các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài. 

Bài báo cung cấp cho chúng ta cái nhìn chi tiết hơn về những  mối đe dọa tiềm tàng trong ngành sản xuất cá da trơn nói riêng và thủy sản nói chung. Qua đó gơi ý cho các nhà sản xuất thức ăn đưa ra các giải pháp nhằm hạn chế tác hại của độc tố do nấm gây ra trên cá. 

Đăng ngày 17/10/2018
TRỊ THỦY Lược dịch
Nguyên liệu

Bắt tàu cá Cà Mau vi phạm vùng biển nước ngoài

Thông tin từ Bộ tư lệnh Vùng Cảnh sát biển (CSB) 4, đến 14 giờ, ngày 3/8 đơn vị đã dẫn giải tàu cá CM - 99275-TS về đến cảng Hải đội 421, Hải đoàn 42 Cảnh sát biển tại thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn để tiến hành xử lý vi phạm theo quy định.

tàu cá bị bắt
• 10:29 04/08/2021

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa: Bằng chứng sống về chủ quyền biển, đảo

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa diễn ra tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi đã trở thành nghi lễ đặc biệt quan trọng, mang đậm bản sắc văn hóa tâm linh đặc sắc của người dân đảo Lý Sơn nhằm tri ân những người lính trong đội hùng binh Hoàng Sa năm xưa. Dưới đây là những hình ảnh đẹp về Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được ghi lại vào tháng 4/2021.

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa.
• 12:10 20/05/2021

Những góc nhìn bình dị từ cuộc sống của người dân miền biển

Dẫu cuộc sống miền biển có bộn bề khó khăn nhưng hạnh phúc vẫn luôn được tìm thấy đâu đó trong những bộn bề ấy, hạnh phúc hiện diện từ những điều nhỏ bé, bình dị nhất. Sự bộn bề cơ cực ấy thể hiện rõ trên những chuyến đi dài, những chuyến đi với sự trở về của một khoang tàu đầy ắp cá. Hạnh phúc, vui mừng vì một chuyến đi bội thu không có những cơn giận dữ bất thường nào của biển cả.

Bình minh trên biển.
• 07:11 17/05/2021

Quy định mới về giao khu vực biển

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 11/2021/NĐ-CP quy định việc giao các khu vực biển nhất định cho tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên biển.

nuôi lồng bè trên biển
• 14:25 18/02/2021

Ngành cá tra Việt Nam: Mỏ vàng phụ phẩm chờ khai thác triệt để

Ngành công nghiệp cá tra Việt Nam, một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Đồng bằng sông Cửu Long, không chỉ mang lại giá trị từ phi lê xuất khẩu mà còn ẩn chứa một "mỏ vàng" khổng lồ từ phụ phẩm. Việc tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu này không chỉ giúp gia tăng giá trị cho con cá tra, giảm ô nhiễm môi trường mà còn mở ra một hướng đi bền vững, theo mô hình kinh tế tuần hoàn.

Cá tra
• 10:13 17/06/2025

Xu hướng thức ăn thay thế trong nuôi trồng thủy sản: Côn trùng, Vi tảo và lợi ích bền vững

Ngành nuôi trồng thủy sản phát triển nhanh chóng đang đối mặt với một thách thức cốt lỗi và ngày càng cấp bách đó chính là sự thuộc quá lớn vào nguồn thức ăn truyền thống, đặc biệt là bột cá và dầu cá. Để giải quyết khó khăn này, nhiều nguồn protein thay thế như côn trùng và vi tảo đang nổi lên như những ứng cử viên sáng giá.

Thức ăn thủy sản
• 10:27 11/06/2025

Tái sử dụng phụ phẩm chế biến thủy sản, nâng giá trị, giảm lãng phí

Mỗi năm, ngành chế biến thủy sản Việt Nam tạo ra hàng triệu tấn phụ phẩm như đầu, xương, da cá, vỏ tôm, nội tạng… Song phần lớn trong số này chưa được tận dụng hiệu quả. Trong bối cảnh kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững ngày càng được chú trọng, việc tái chế phụ phẩm thủy sản thành các sản phẩm có giá trị đang mở ra nhiều cơ hội. Bài viết phân tích tiềm năng, các hướng đi tiêu biểu và những rào cản trong việc khai thác nguồn tài nguyên quý giá này.

Vỏ tôm
• 15:17 09/06/2025

Bronopol trị bệnh gì?

Những năm gần đây, nghề nuôi tôm, cá phát triển mạnh, nhưng cũng kéo theo nhiều bệnh do nấm gây ra trong ao nuôi. Để xử lý, nhiều bà con đã tin dùng Bronopol – một loại hóa chất diệt khuẩn hiệu quả trong thủy sản. Vậy Bronopol trị bệnh gì và dùng sao cho đúng? Bài viết sau sẽ giải đáp rõ ràng, dễ hiểu để bà con tham khảo.

Nuôi trồng thủy sản
• 09:39 29/05/2025

Nuôi cá lăng nha: Lối đi mới đầy triển vọng trong nuôi trồng thủy sản nước ngọt

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản đang có xu hướng chuyển dịch sang các loài cá đặc sản có giá trị kinh tế cao, thì cá lăng nha – một loài cá da trơn bản địa quý hiếm – đang nổi lên như một đối tượng tiềm năng mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Tại nhiều địa phương như An Giang, Hòa Bình, Sơn La, mô hình nuôi cá lăng nha thương phẩm đang chứng minh được tính khả thi cả về mặt kỹ thuật lẫn thị trường tiêu thụ, mở ra hướng phát triển mới cho người dân ven sông, vùng lòng hồ thủy điện và các trang trại nuôi cá nước ngọt chuyên canh.

Nuôi cá lăng nha
• 15:28 17/06/2025

Ngành cá tra Việt Nam: Mỏ vàng phụ phẩm chờ khai thác triệt để

Ngành công nghiệp cá tra Việt Nam, một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Đồng bằng sông Cửu Long, không chỉ mang lại giá trị từ phi lê xuất khẩu mà còn ẩn chứa một "mỏ vàng" khổng lồ từ phụ phẩm. Việc tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu này không chỉ giúp gia tăng giá trị cho con cá tra, giảm ô nhiễm môi trường mà còn mở ra một hướng đi bền vững, theo mô hình kinh tế tuần hoàn.

Cá tra
• 15:28 17/06/2025

Năm 2025 kinh tế biển chuyển mình vượt lên nguồn lợi suy giảm

Số liệu của Cục Thủy sản và Kiểm ngư, nguồn lợi thủy sản trong 15 năm qua đã giảm 22% và đang để lại nhiều khó khăn thách thức. Tuy nhiên, năm 2025, Bộ NN&MT xác định kinh tế biển sẽ chuyển mình để năm 2030 đóng góp 10% GDP cả nước.

Nuôi trồng thủy sản
• 15:28 17/06/2025

Kiên Giang nâng chỉ tiêu đạt trên 830.000 tấn thủy sản năm 2025

Tỉnh Kiên Giang đang đẩy mạnh nhiều giải pháp để hoàn thành mục tiêu sản lượng thủy sản 2025, ở mức 830.300 tấn, tăng 10.000 tấn so với con số dự kiến hồi đầu năm – bao gồm 420.000 tấn khai thác biển và 410.300 tấn nuôi trồng.

Nuôi trồng biển
• 15:28 17/06/2025

Xuất khẩu cá tra sang EU: Cẩn trọng nhưng kỳ vọng phục hồi trong nửa cuối năm 2025

Trong bối cảnh thị trường quốc tế có nhiều biến động, ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt là xuất khẩu cá tra, đang cho thấy những tín hiệu phục hồi tích cực tại thị trường châu Âu. Sau giai đoạn trầm lắng năm 2023 và đầu năm 2024, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã và đang nỗ lực đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng, nhằm thích ứng với các yêu cầu khắt khe từ Liên minh châu Âu (EU). Những nỗ lực này đang dần phát huy hiệu quả.

Cá tra
• 15:28 17/06/2025
Some text some message..