Gian nan đời thợ lặn Kỳ 2: Như một cái nghiệp

Trong những nghề hạ bạc, nghề nào cũng phải đổi bằng sự nhọc nhằn. Nhưng có lẽ không nghề nào nguy hiểm và vất vả bằng nghề thợ lặn. Vậy mà nhiều người vẫn bám lấy, thậm chí còn coi đó như một cái nghiệp đeo đẳng họ từ đời này sang đời khác.

Ông Bảy Khải, một thợ lặn nổi tiếng ở Hòn Mấu, đã gần 60 tuổi vẫn còn làm bạn với “hà bá” - Ảnh: Hoài Phương)
Ông Bảy Khải, một thợ lặn nổi tiếng ở Hòn Mấu, đã gần 60 tuổi vẫn còn làm bạn với “hà bá” - Ảnh: Hoài Phương)

Tàu của dân thợ lặn ở vùng biển Phú Quốc - Ảnh: Tiến Trình

Tàu của dân thợ lặn ở vùng biển Phú Quốc - Ảnh: Tiến Trình

Hiểm nguy rình rập

Một ngày như vạn ngày, khi mặt trời vừa loé lên là các thợ lặn nuốt vội vắt xôi hoặc chén cơm trước khi xuống thuyền ra khơi cho tới lúc mặt trời lặn xuống biển mới quay về tới bờ. Cuộc mưu sinh dưới biển vô cùng vất vả. Lúc đầu ai cũng sợ cực, sợ khổ, sợ chết chóc, bệnh tật nhưng những ám ảnh đó riết rồi cũng qua đi, bởi nếu không ra biển thì lấy đâu ra tiền đổi lấy chén  cơm, manh áo.

Ông Ba Hải, một thợ lặn chuyên nghiệp nay đã giã từ biển khơi, nhớ lại: “Người dù gan dạ cỡ nào, tài giỏi đến đâu, khi lặn xuống biển cũng cảm thấy mình bé nhỏ trước đại dương. Ai có theo nghề vài năm là sẽ biết đá, vàng. Tai không thúi thì cũng bị ù, ngực tức, khó thở như tui đây chẳng hạn. Nhưng vì cái nghiệp nên phải theo, đến lúc già lặn hết nổi mới chịu từ bỏ”.

Đúng thế, nghề lặn biển đâu phải ai muốn là được. Ngoài sức chịu đựng dẻo dai, người lặn còn phải có bản lĩnh và kinh nghiệm “tác chiến” dưới biển sâu. Có người lặn bắt ốc, băt sò; người săn cá mú, cá ngát; có người chuyên săn hải sâm, trùn biển; cũng có người chuyên tìm phế liệu… Loài nào cũng ở sâu dưới đáy biển, muốn tóm được chúng, người lặn phải âm thầm làm việc cật lực hằng giờ dưới nước, bất chấp hiểm nguy. Dân lặn ở ấp Bãi Thơm hiện nay đa phần đều săn lùng hải sâm (còn gọi là đồn đột) - một loài động vật biển có giá trị kinh tế khá cao. Loại này trước kia xuất hiện rất nhiều ở Phú Quốc, nhưng do đánh bắt ráo riết nên ngày càng cạn kiệt. Do đó, muốn khai thác được nhiều, anh em phải chạy tàu ra tận các đảo xa, mỗi chuyến đi về mất khoảng nửa tháng.

Ông Vương Ngọc Ánh, một lão ngư chuyên săn sò điệp nổi tiếng ở Hòn Nồm, sau khi nốc cạn ly rượu đã tâm sự với chúng tôi: “Nghề này khốn khổ lắm. Chuyện chết chóc, tai họa giữa lòng biển khơi nơi nào mà chẳng có. Anh em dù kinh nghiệm hoặc bản lĩnh tới đâu cũng không thể biết trước khi nào biển hiền, khi nào biển nổi giận. Nếu có gì bất trắc, khó mà tránh được ù tai, chảy máu mũi. Nguy hiểm nhất là biển “trở chứng” bất thường hoặc bình hơi gặp sự cố, bởi sợi dây dẫn khí thở là con đường sống duy nhất của thợ lặn. Nếu bất cẩn có thể gây ra tai họa khôn lường. Chính bản thân tôi đã bị sức ép của nước gây tai biến và chân bị tê liệt, chạy chữa gần 1 năm mà vẫn chưa hồi phục”.

Chia bùi sẻ ngọt

Từ xưa, ông bà có câu “Nhất phá sơn lâm, nhì đâm hà bá” để chỉ 2 nghề cực khổ và nguy hiểm nhất trong cuộc mưu sinh. Thế nhưng, vì miếng cơm manh áo, vì tương lai của các con mà họ phải dấn thân vào cái nghề hạ bạc, ngày ngày phải chống chọi với nắng cháy, mưa nguồn, sóng to, biển động.

Thợ lặn Bùi Văn Xuân cho biết cuộc sống của những người thợ lặn thật âm thầm và hiu quạnh giữa trùng khơi sóng gió nên mọi người thương nhau như ruột thịt, cùng nhau chia bùi sẻ ngọt. Những lúc sóng to, biển động không lặn được, họ thường quây quần bên ly rượu, kể lại chuyện đời, chuyện nghề cho đỡ nhớ vợ nhớ con. Nhưng tuyệt đối họ không nói điều xằng bậy hoặc xui xẻo và luôn giữ lòng thành kính đối với thủy thần. Trước khi ra khơi và trước lúc xuống biển, họ thường bày tỏ lòng tri ân bằng cách cúng vái, cầu xin đất đai vương trạch và thần linh hộ trì cho mọi người bình yên vô sự.

Nhiều lão ngư nói rằng các loài cá, tôm, cua, sò, ốc bây giờ không còn dồi dào như trước đây, do khai thác quá mức. Nhiều loài, nhất là hải sâm, trùn biển và các loài cá ngon giờ đã trở thành đặc sản quý hiếm, muốn bắt được chúng ngư dân phải đi xa bờ vài chục hải lý. Nhưng càng đi xa, càng tốn kém, trong khi sản vật thu được chẳng bao nhiêu, nên có chuyến đi biển sau khi trừ chi phí, ngư dân chẳng còn đồng nào đong gạo.

Thanh niên
Đăng ngày 24/01/2013
Đánh bắt

Tiềm năng của Astaxanthin trong kháng bệnh do Vibrio

Tiềm năng của astaxanthin khi hoạt động như một chất bảo vệ chống lại stress oxy hóa, giúp tăng đề kháng bệnh do Vibrio gây ra trên cá chẽm.

Astaxanthin
• 11:50 11/08/2021

Vắc xin kép S. agalactiae và S. iniae - Triển vọng phòng bệnh cao

Vắc xin kép S. agalactiae và S. iniae mang đến triển vọng phòng bệnh cao trên cá chẽm.

cá chẽm
• 18:27 22/07/2021

Liều lượng dùng rong nâu để kích thích miễn dịch cá chẽm

Rong nâu Sargassum polycystum mang đến tiềm năng kích thích miễn dịch trong nuôi cá chẽm.

cá chẽm
• 09:02 29/12/2020

Bài học Malaysia: Đừng để phải “gồng mình” chống kim loại nặng!

Nhiễm độc kim loại nặng trong sản phẩm thủy sản là mối nguy lớn. Tuy chưa chắc nồng độ cao đã có khả năng gây hại, nhưng kim loại nặng vẫn làm người tiêu dùng dè dặt hơn với thủy sản.

Cá chẽm.
• 10:46 15/10/2020

Khai thác sứa ăn được ở Việt Nam: "Lộc biển" mang lại giá trị kinh tế và dinh dưỡng

Việt Nam, với bờ biển dài và hệ sinh thái biển đa dạng, là nguồn cung dồi dào của nhiều loài sứa ăn được. Trong những năm gần đây, sứa biển đã trở thành mặt hàng thủy sản có giá trị kinh tế đáng kể, mang lại thu nhập ổn định cho ngư dân và làm phong phú ẩm thực Việt

Sứa biển
• 10:58 03/07/2025

Phát triển nghề cá có trách nhiệm và cấp chứng nhận khai thác bền vững (MSC)

Phát triển nghề cá có trách nhiệm là việc khuyến khích và thực hiện các phương pháp khai thác thủy sản không gây hại đến hệ sinh thái biển, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và đảm bảo lợi ích lâu dài cho các thế hệ tương lai. Để đạt được mục tiêu này, việc áp dụng các nguyên tắc khai thác thủy sản bền vững và các hệ thống chứng nhận chất lượng như Chứng nhận khai thác bền vững MSC (Marine Stewardship Council) là rất quan trọng. Chứng nhận MSC là một trong những sáng kiến toàn cầu hàng đầu nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững trong ngành thủy sản.

Đánh bắt cá
• 11:51 26/06/2025

Sản lượng khai thác thủy sản trong 6 tháng đầu năm ước đạt 144.200 tấn, tăng 3,1% so với cùng kỳ

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Bình Định, trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng sản lượng khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh ước đạt 144.200 tấn, tăng 3,1% so với cùng kỳ năm 2024. Sản lượng nuôi trồng thủy sản đạt khoảng 7.100 tấn, tăng 8%, trong đó sản lượng tôm đạt 4.700 tấn, tăng 10,3% và đạt 44,8% kế hoạch năm.

Đánh bắt biển
• 09:52 16/06/2025

Gỡ khó cho thủy sản khai thác: Bà Rịa – Vũng Tàu vào cuộc quyết liệt

Trong bối cảnh Bà Rịa – Vũng Tàu là một trong những điểm nóng về xuất khẩu thủy sản khai thác, đặc biệt là cá mối xuất đi EU, doanh nghiệp vẫn gặp rào cản lớn do quy định nghiêm ngặt về nguồn gốc khai thác (IUU).

Tàu cá
• 09:00 14/06/2025

Đồng Tháp số hóa ngành cá tra, 100% cơ sở được cấp mã nhận diện

Đồng Tháp vừa phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp và kế hoạch phát triển ngành hàng cá tra theo hướng hiện đại, bền vững. Mục tiêu là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào sản xuất và quản lý, nâng cao chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Cá tra
• 18:32 10/07/2025

Nuôi biển: Tiềm năng, cơ hội và 4 rào cản

Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) vừa có báo cáo cho biết bức tranh toàn cảnh và chi tiết về hiện trạng cá biển toàn cầu: Có 35,5% quần thể cá biển đang bị khai thác quá mức. Đại dương không còn là “kho cá vô tận” và nhiều quốc gia đã phát triển nuôi biển công nghiệp, xa bờ. Việt Nam có điều kiện tự nhiên giàu tiềm năng phát triển nuôi biển, thuận lợi để xây dựng một ngành kinh tế mới khai thác cơ hội toàn cầu, tuy nhiên phải vượt qua 4 rào cản lớn hiện nay.

Nuôi trồng thủy sản
• 18:32 10/07/2025

Cách phân biệt và sử dụng đúng một số loại vôi trong nuôi trồng thủy sản

Vôi là một trong những vật tư quan trọng có vai trò điều chỉnh pH, cải tạo ao, xử lý đáy, diệt khuẩn và bổ sung khoáng chất. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay có nhiều loại vôi khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và công dụng riêng. Nếu không hiểu rõ và sử dụng đúng loại vôi phù hợp với mục đích và thời điểm, người nuôi có thể gặp phải những hậu quả như pH tăng đột ngột, tôm cá sốc môi trường, hoặc hiệu quả cải tạo không như mong muốn.

Bón vôi
• 18:32 10/07/2025

Cá "nhuộm phẩm" ở Đà Nẵng: Sự thật có phải hóa chất độc hại

Sáng 6/7, tại khu vực gần chợ Cẩm Lệ (quận Cẩm Lệ, TP. Đà Nẵng), một người dân phản ánh về việc cá biển có màu sắc bất thường, nghi ngờ bị nhuộm phẩm màu. Sau khi rửa hai con cá kè bằng nước ngọt, nước chuyển sang màu đỏ đậm. Khi luộc, thịt cá cũng có màu đỏ khác lạ, khiến người này nghi ngờ cá bị “nhuộm phẩm”.

Cá
• 18:32 10/07/2025

Tư vấn Sinh viên Chọn Ngành Nuôi Trồng Thủy sản

Ngành Nuôi trồng thủy sản đang dần khẳng định vai trò quan trọng trong nền nông nghiệp hiện đại và bền vững, mở ra nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn cho giới trẻ. Tuy nhiên, nhiều học sinh, sinh viên vẫn chưa hiểu rõ về ngành này. Bài viết sau sẽ cung cấp thông tin cần thiết, giúp bạn định hướng đúng đắn cho tương lai.

Nuôi trồng thủy sản
• 18:32 10/07/2025
Some text some message..