)
Hàu nuôi nối đuôi nhau chết
Vào dịp này, mọi năm những hộ nuôi hàu tại khu vực cảng neo đậu tàu thuyền ở Sa Huỳnh bận rộn vào mùa thu hoạch, nhưng năm nay thì ngược lại, bà con đang lâm vào cảnh khốn đốn khi hàu nuôi bị chết la liệt. Đưa tay chỉ số hàu chết đã được vớt lên chất thành đống trên lồng bè, bà Nguyễn Thị Nghĩa (54 tuổi) ở thôn Thạch By, xã Phổ Thạnh, nói như khóc: "Hàu chết sạch hết rồi, mấy chục triệu tiền đầu tư của gia đình coi như tan theo bọt biển".
Được biết vào khoảng tháng 7 - 8.2016, vợ chồng bà Nghĩa đã bỏ ra gần 25 triệu đồng để mua hàu con giống Thái Bình Dương về cấy trên 2.000 dây và thả nuôi trong 6 lồng bè. Tuy nhiên đến đầu năm 2017 thì xảy ra hiện tượng hàu chết, với số lượng ngày càng nhiều. Đến thời điểm này, số hàu còn sống trong các lồng chỉ còn lại chưa đến 10%.
"Bình thường mỗi dây tôi thu hoạch được từ 4-5kg hàu. Với số hàu nuôi ở 6 lồng, tổng sản lượng thu hoạch khoảng khoảng 2 tấn, với giá bán bình quân 30.000 đồng/kg, gia đình tôi thu lãi xấp xỉ 60 triệu đồng/vụ. Thế nhưng giờ mỗi dây chỉ còn 1-2 con hàu mà thôi" - bà Nghĩa buồn rầu nói.
Không riêng gì hàu của gia đình bà Nghĩa mà có tới 80-90% tổng số lồng bè hàu nuôi tại đây lâm vào tình trạng trên. Tỷ lệ hàu chết ở mỗi lồng từ 40-90%, cá biệt không ít lồng nuôi hàu chết sạch, ước tính thiệt hại nhiều tỷ đồng.
Ngay sau khi xảy ra tình trạng trên, Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở NNPTNT tỉnh Quảng Ngãi) đã kiểm tra, tiến hành xét nghiệm và kết luận: “Tình trạng hàu nuôi bị chết bắt đầu diễn ra từ cuối năm 2016 và kéo dài đến nay, với mức độ ngày càng nghiêm trọng. Nguyên nhân là do nguồn nước tại khu vực này bị ô nhiễm nặng bởi nước, rác thải và dầu máy của tàu thuyền neo đậu rơi vãi xuống; đồng thời độ mặn bị thay đổi đột ngột do ảnh hưởng của mưa lớn trước đó".
Trước hàu, vào cuối tháng 9.2016, cũng tại khu vực này hàng ngàn con cá bớp nuôi lồng của người dân cũng bị chết, trọng lượng cá từ 2-4kg/con, gây thiệt hại nhiều tỷ đồng. Nguyên nhân được xác định cũng do nguồn nước tại khu vực nuôi bị ô nhiễm.
“Quả đắng” vì nuôi ngoài quy hoạch
Theo chính quyền xã Phổ Thạnh, việc nuôi hải sản, trong đó chủ yếu là cá bớp và hàu Thái Bình Dương tại khu vực cảng neo đậu tàu thuyền Sa Huỳnh diễn ra đã 5-7 năm nay, với số lượng ban đầu chỉ vài hộ. Tuy nhiên về sau, do lợi nhuận từ 2 con vật nuôi này mang lại khá cao nên ngày càng có nhiều hộ dân địa phương đầu tư nuôi.
Bà N.T.K - một trong số những hộ tham gia nuôi đầu tiên, xác nhận: “Lợi nhuận mang về từ 3 lồng nuôi cá, hàu… của gia đình có thời điểm ước đạt 100 - 200 triệu đồng/năm”.
Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, đến thời điểm này có khoảng 67 hộ tham gia nuôi hàu tại khu vực biển ở cảng neo đậu tàu Sa Huỳnh. Điều đáng nói là ngoài chất thải của tàu thuyền neo đậu, như dầu, nhớt…, dọc bờ biển tại đây còn có rất nhiều cơ sở chế biến hải sản, đóng tàu nên môi trường biển bị ô nhiễm khá nặng. Vì vậy khu vực này nằm ngoài quy hoạch nuôi hải sản. Diện tích mặt biển không lớn nhưng với số hộ tham gia nuôi nhiều, môi trường ô nhiễm nên vật nuôi bị chết là điều dễ hiểu.
Ông Nguyễn Duy Trinh - Chủ tịch UBND xã Phổ Thạnh cho biết: “Không những đã cảnh báo và ngăn cấm, chính quyền địa phương còn đề nghị và số hộ dân nuôi tại khu vực biển đã viết cam kết không nuôi hải sản tại đây rồi. Thế nhưng không hiểu sao họ vẫn cứ tiếp tục nuôi”.
Về phía huyện, ông Nguyễn Tấn Lái - Trưởng phòng NNPTNT huyện Đức Phổ lắc đầu nói: “Việc nuôi hàu tại cảng neo đậu tàu thuyền Sa Huỳnh là tự phát và không nằm trong khu vực quy hoạch nuôi hải sản. Chúng tôi đã cùng chính quyền địa phương nhiều lần khuyến cáo các hộ dân không thả nuôi hải sản tại đây, song bà con vẫn không nghe”.
Cũng theo ông Lái, để tránh rủi ro, trong thời gian tới đơn vị sẽ tiếp tục cùng với chính quyền xã Phổ Thạnh tuyên truyền, đồng thời tìm chọn khu vực an toàn hơn để khuyến cáo người dân thả nuôi thủy hải sản.
