Khai thác thủy sản quý hiếm: Đừng đợi cạn kiệt mới chấn chỉnh

Dù các văn bản quy phạm pháp luật đã quy định khá chi tiết về danh mục những loài thủy sản nguy cấp, quý hiếm và yêu cầu chỉ được khai thác các loài này nhằm mục đích bảo tồn, nghiên cứu khoa học, nghiên cứu tạo nguồn giống ban đầu, hợp tác quốc tế. Tuy nhiên, trên thực tế, các loài thủy sản này lại đang bị khai thác và bày bán tràn lan.

rong mơ
Người dân xã Bình Hải (Bình Sơn) khai thác rong mơ.

Khai thác tràn lan

Nghị định 26/2019/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản có quy định chi tiết về danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý hiếm nhóm 1 và 2. Trong đó, 126 loài thủy sản nằm trong nhóm 1 và 60 loài thủy sản nằm trong nhóm 2... bị cấm khai thác với mục đích thương mại.

Quy định là vậy, song trên thực tế, nhiều loài nằm trong danh mục nguy cấp, quý hiếm như cá mặt quỷ, ốc đụn, ốc xà cừ, cua huỳnh đế, cua đá và rong mơ... vẫn đang bị đánh bắt và bày bán tràn lan trên thị trường. Thậm chí, các loại thủy sản này còn trở thành món ăn cao cấp, được nhiều thực khách săn đón tại các nhà hàng, quán ăn trên địa bàn tỉnh. 

Theo chia sẻ của nhiều ngư dân, thông thường, ngư dân ít khi nắm rõ các loài thủy sản nào nằm trong danh mục nguy cấp hay quý hiếm. Từ trước đến nay, hầu hết ngư dân đều khai thác theo kiểu đánh trúng luồng cá nào, thì khai thác luồng cá đó. Thậm chí, nhiều ngư dân xã Bình Châu (Bình Sơn), huyện Lý Sơn khá ngỡ ngàng trước thông tin ốc đụn, ốc xà cừ, cá mặt quỷ... nằm trong danh mục thủy sản nguy cấp, quý hiếm nhóm 1. Bởi từ nhiều năm nay, đây là các loài thủy sản được ngư dân địa phương đánh bắt để bán cho thương lái và các nhà hàng, quán ăn phục vụ du khách trên địa bàn.

Hoặc như thông tin rong mơ nằm trong danh mục 126 loài thủy sản nguy cấp, quý hiếm nhóm 1, chỉ được khai thác để bảo tồn, nghiên cứu khoa học, nghiên cứu tạo nguồn giống ban đầu, hợp tác quốc tế cũng là điều khá lạ lẫm với người dân các xã như Bình Châu, Bình Hải (Bình Sơn). Bởi khai thác rong mơ là hoạt động thường niên, mang lại sinh kế cho hàng trăm hộ dân. Kể cả khi Nghị định 26 có hiệu lực (từ ngày 25.4.2019), thì việc khai thác rong mơ vẫn còn diễn ra tại các địa phương này.

Tăng cường thông tin cho ngư dân

Cùng với Nghị định 26, Nghị định 42/2019/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản đã đưa ra chế tài khá nghiêm khắc đối với các hành vi khai thác trái phép thủy sản thuộc danh mục nguy cấp, quý hiếm. Theo đó, với hành vi khai thác loài thủy sản nguy cấp, quý hiếm thuộc nhóm 2 mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, thì sẽ bị phạt từ 5 - 40 triệu đồng, nếu khối lượng thủy sản khai thác từ 10kg đến dưới 100kg. Còn đối với các loài thuộc nhóm 1, mức phạt trên sẽ nâng lên 40 - 100 triệu đồng.


Dù nằm trong danh mục thủy sản nguy cấp, quý hiếm, nhưng ốc xà cừ vẫn là "đặc sản" được bày bán công khai tại Lý Sơn.

Trưởng phòng Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (Chi cục Thủy sản tỉnh) Lê Minh Đức cho biết: “Dù đã có quy định cụ thể, nhưng trên thực tế, công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành của ngư dân gặp nhiều khó khăn. Bởi, nhân lực và phương tiện của ngành trong quản lý vấn đề này khá mỏng, còn số lượng tàu khai thác thủy sản của ngư dân trên địa bàn toàn tỉnh lại lên đến hơn 5.000 tàu cá, nên không thể thường xuyên triển khai kiểm tra, “cân đo, đong đếm” từng loài thủy sản trên mỗi chiếc tàu”.

Còn theo chia sẻ của nhiều ngư dân, để hạn chế việc ngư dân đánh bắt “nhầm” cá nguy cấp, quý hiếm; các ngành chức năng cần công bố danh mục cấm rộng rãi về cơ sở, có hình ảnh minh họa kèm theo, để ngư dân dễ hình dung và không khai thác trái pháp luật.    

Lan tỏa thông điệp bảo vệ thủy sản
Thời gian gần đây, người dùng mạng xã hội liên tục chia sẻ thông tin ngưng ăn cá vẹt và tuyên truyền ngư dân ngừng đánh bắt loài cá này. Bởi đây là loài cá thuộc họ cá mó, chuyên ăn tảo biển, đặc biệt là san hô chết để thải ra cát mịn, giúp làm sạch những rạn san hô. Thông điệp liên quan đến bảo vệ nguồn lợi thủy sản và môi trường này nhận được sự quan tâm của đông đảo mọi người. Theo Trưởng phòng Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (Chi cục Thủy sản tỉnh) Lê Minh Đức, thì sự chia sẻ này là rất cần thiết. Bởi mạng xã hội hiện đang là một trong những kênh tuyên truyền rất hiệu quả, vì khả năng tương tác với ngư dân, đặc biệt là ngư dân trẻ rất lớn.
Báo Quảng Ngãi
Đăng ngày 26/06/2020
Ý Thu
Môi trường

Việt Nam hướng đến ngăn ngừa rác thải ngư cụ

Chính phủ Đức đã tài trợ cho trường Đại học Ostfalia (Đức) phối hợp với các trường đại học và viện nghiên cứu của Việt Nam thực hiện Dự án REVFIN, đây là dự án nghiên cứu và phát triển mới nhằm ngăn chặn rác thải ngư cụ ở các vùng ven bờ biển Việt Nam.

Môi trường biển
• 10:34 09/12/2024

Ngành thủy sản Việt Nam trước những quy định mới của EU năm 2025

Liên minh châu Âu (EU) luôn là thị trường lớn và quan trọng với những sản phẩm thủy sản chủ lực như tôm, cá tra và cá ngừ từ Việt Nam. Tuy nhiên, từ năm 2025, EU sẽ áp dụng những quy định mới về bảo vệ môi trường đối với ngành thủy sản, yêu cầu các nhà xuất khẩu phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe hơn về chất lượng và sự bền vững. Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để nâng cao chất lượng sản phẩm, khẳng định thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Môi trường ao nuôi
• 11:26 02/12/2024

Sử dụng men vi sinh trong nuôi trồng thủy sản

Men vi sinh (probiotic) là các vi sinh vật có lợi, khi được bổ sung vào môi trường nuôi trồng thủy sản, giúp cải thiện chất lượng nước, nâng cao sức khỏe của động vật thủy sản và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.

Ao nuôi tôm
• 10:55 20/11/2024

Tổng hợp các phương pháp kiểm soát nguồn gốc chất thải

Kiểm soát nguồn gốc chất thải thủy sản đặc biệt là nuôi tôm là một khâu quan trọng trong quản lý chất thải, nhằm xác định nguồn phát sinh, loại chất thải, lượng chất thải và các thông tin liên quan khác. Các phương pháp này giúp chúng ta có những biện pháp xử lý và giảm thiểu chất thải hiệu quả hơn.

Nguồn gốc chất thải
• 09:42 14/11/2024

Chlorine Aqua-ORG - Giải pháp tiên tiến vượt trội, lựa chọn hàng đầu trong nuôi trồng thuỷ sản

Trong nuôi trồng thủy sản, đảm bảo chất lượng nước luôn sạch và ổn định chính là chìa khóa giúp tôm, cá tăng trưởng nhanh, khỏe mạnh, đem lại năng suất cao.

Chlorine Aqua-ORG
• 16:25 19/12/2024

Hiệu quả của mô hình nuôi cá hữu cơ hiện nay

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản đang đối mặt với nhiều thách thức, mô hình nuôi cá hữu cơ đang nổi lên như một hướng đi bền vững, mang lại nhiều hiệu quả to lớn cho người nuôi trồng và người tiêu dùng. Hãy cùng Tép Bạc tìm hiểu chi tiết về những lợi ích và đóng góp mà mô hình này mang lại.

Nuôi cá hữu cơ
• 16:25 19/12/2024

Phụ phẩm từ mực và bạch tuộc được tận dụng như thế nào?

Ngành chế biến thủy sản, đặc biệt là mực và bạch tuộc, đang ngày càng phát triển với sự gia tăng của nhu cầu tiêu thụ toàn cầu. Tuy nhiên, một lượng lớn phụ phẩm như đầu, xúc tu, nội tạng, da, và nước thải từ quá trình chế biến lại bị bỏ phí hoặc chưa được sử dụng hiệu quả. Việc tận dụng các phụ phẩm này không chỉ giúp giảm thiểu lãng phí mà còn mang lại giá trị kinh tế và bảo vệ môi trường.

Mực
• 16:25 19/12/2024

Điểm danh các loài cá cảnh đắt tiền và quý hiếm

Nuôi cá cảnh không chỉ là thú vui giải trí mà còn là một cách thể hiện phong cách sống, sự tinh tế và đẳng cấp của người chơi.

Cá cảnh
• 16:25 19/12/2024

Điều kiện tự nhiên thuận lợi để nuôi cá tầm lấy trứng ở nước ta

Cá tầm, một loài cá quý hiếm và có giá trị kinh tế cao, đặc biệt với sản phẩm trứng cá tầm (caviar), được coi là một trong những thực phẩm xa xỉ bậc nhất thế giới. Tại Việt Nam, nhờ điều kiện tự nhiên lý tưởng, ngành nuôi cá tầm lấy trứng đang dần trở thành một hướng đi triển vọng trong lĩnh vực thủy sản.

Trứng cá tầm
• 16:25 19/12/2024
Some text some message..