Kiên quyết xử lý dứt điểm tàu cá "3 không" tại Việt Nam

Việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản luôn là một chủ đề quan trọng đối với Việt Nam - quốc gia có đường bờ biển dài và nguồn tài nguyên biển phong phú.

Tàu cá
Tình trạng tàu cá "3 không" là mối đe dọa trực tiếp đến mục tiêu gỡ bỏ "thẻ vàng" mà Liên minh Châu Âu (EU). Ảnh: tintucbentre.com

Tuy nhiên, tình trạng tàu cá "3 không" (không đăng ký, không giấy phép, không trang bị an toàn) đã và đang đe dọa nghiêm trọng đến sự bền vững của nguồn tài nguyên biển và uy tín quốc tế của Việt Nam. 

Bài viết này sẽ phân tích tình trạng, hậu quả và các giải pháp liên quan đến việc xử lý tàu cá "3 không" nhằm bảo vệ nguồn lợi biển và duy trì các cam kết quốc tế.

Khái niệm và thực trạng về tàu cá "3 không" tại Việt Nam

Tàu cá "3 không" là thuật ngữ dùng để chỉ những tàu cá không có đăng ký, không giấy phép hoạt động và không trang bị an toàn cần thiết. Đây là một vấn đề nhức nhối tại nhiều tỉnh ven biển như Quảng Trị, Quảng Bình và Bình Thuận. Chẳng hạn, tại Quảng Trị, có đến 346 tàu cá thuộc diện "3 không", trong tổng số 2.648 tàu cá toàn tỉnh. Các tàu này không chỉ hoạt động trái phép, làm cạn kiệt nguồn lợi hải sản, mà còn tạo ra nhiều hệ lụy về an ninh, kinh tế, và môi trường biển.

Tình trạng này không chỉ tồn tại ở Quảng Trị mà còn phổ biến ở nhiều địa phương khác. Tại Quảng Bình, số lượng tàu cá "3 không" cũng đáng báo động. Nhiều tàu cá không có giấy tờ, thiếu trang bị an toàn, và hoạt động ngoài tầm kiểm soát của cơ quan chức năng, gây áp lực lớn cho lực lượng quản lý và bảo vệ nguồn lợi biển. Đặc biệt, tàu cá "3 không" còn có xu hướng khai thác bất hợp pháp ở vùng biển quốc tế, làm gia tăng nguy cơ mất an ninh biển và gây thiệt hại cho ngành thủy sản quốc gia.

Hậu quả nghiêm trọng từ tình trạng tàu cá "3 không"

Sự tồn tại của các tàu cá "3 không" kéo dài gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Trước hết, việc khai thác không kiểm soát làm suy giảm đáng kể nguồn lợi hải sản, ảnh hưởng tiêu cực đến sinh kế của ngư dân tuân thủ pháp luật. Điều này cũng dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các ngư dân, gây bất ổn kinh tế tại các địa phương ven biển.

Rà soát tàu cáLực lượng biên phòng Đà Nẵng kiểm tra tàu thuyền trên biển - Ảnh: VGP/Minh Trang

Thứ hai, các tàu cá "3 không" hoạt động không phép thường dễ dàng bị lợi dụng để khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài, gây ra những tranh chấp về chủ quyền và an ninh biển. Tình trạng này cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến Việt Nam bị áp dụng "thẻ vàng" IUU (Khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định) từ Liên minh Châu Âu (EU), gây thiệt hại lớn cho ngành xuất khẩu thủy sản Việt Nam.

Thành tựu trong quản lý và chống khai thác IUU

Trong những năm qua, tỉnh Quảng Trị đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ trong việc chống khai thác IUU. Tỷ lệ tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đạt 98,94%, tàu cá được cấp giấy phép khai thác đạt 69,44%, và công tác cập nhật dữ liệu trên hệ thống phần mềm VnFishbase đạt 100%. Ngoài ra, việc thu nộp nhật ký khai thác thủy sản của các thuyền trưởng tại cảng cá cũng được thực hiện nghiêm túc, đạt 100%.

Tính đến thời điểm hiện tại, không có tàu cá nào của tỉnh Quảng Trị vi phạm khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài. Tỷ lệ giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng đạt 100%, tương ứng với 8.994/22.200 tấn. Lực lượng chức năng cũng đã tổ chức 26 chuyến tuần tra, kiểm tra 149 lượt tàu thuyền, xử phạt 46 vụ vi phạm về khai thác hải sản IUU, với số tiền xử phạt hơn 328 triệu đồng.

Giải pháp cấp bách xử lý tàu cá "3 không" tại địa phương

Mặc dù đã có nhiều thành tựu, nhưng tình trạng tàu cá "3 không" vẫn còn tồn tại ở nhiều địa phương, đặc biệt là những tàu có chiều dài từ 6 đến dưới 15 mét. Những tàu này không đăng kiểm, không có giấy phép khai thác, và thường không tuân thủ các quy định về đóng mới, mua bán tàu. Tình trạng này không chỉ cản trở công tác quản lý mà còn tiềm ẩn nguy cơ lớn về môi trường và an ninh biển.

Đồn biên phòngĐồn Biên phòng Roòn (Bộ đội Biên phòng Quảng Bình) tuyên truyền ngư dân tuân thủ đăng ký, đăng kiểm và giấy phép khai thác thủy sản, đồng thời phòng chống IUU. Ảnh: qdnd.vn

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, ông Hà Sỹ Đồng, đã chỉ đạo quyết liệt việc xử lý triệt để 346 tàu cá "3 không" tại địa phương, đảm bảo 100% tàu cá đủ điều kiện hoạt động khai thác trên biển. Để thực hiện nhiệm vụ này, UBND tỉnh đã yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND các huyện ven biển huy động mọi nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ đăng ký, đăng kiểm, và cấp giấy phép khai thác cho tàu cá.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) xem xét hỗ trợ kinh phí nâng cấp cơ sở hạ tầng cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá. Đặc biệt, cần bổ sung thêm tàu Kiểm ngư có công suất đủ mạnh để thực hiện nhiệm vụ kiểm soát và chống khai thác bất hợp pháp.

Các biện pháp xử lý nghiêm minh và hướng đi bền vững

Tỉnh Quảng Trị cũng đã tập trung vào việc tăng cường kiểm tra, giám sát các tàu cá xuất, nhập lạch, đảm bảo 100% tàu cá phải tuân thủ quy định về kiểm tra trước khi ra vào cảng. Đối với những tàu cá mất kết nối VMS trên 6 giờ, hoặc những tàu vi phạm vùng biển nước ngoài, các lực lượng chức năng sẽ xử lý nghiêm theo quy định pháp luật. Những trường hợp vi phạm sẽ bị điều tra và xử phạt nghiêm khắc nhằm đảm bảo tính răn đe và tuân thủ quy định.

Ngoài ra, Phó Chủ tịch Hà Sỹ Đồng cũng yêu cầu các cơ quan chức năng phối hợp chặt chẽ trong việc kiểm tra, kiểm soát và xử lý các tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm. Đặc biệt, công tác tuần tra, kiểm tra sẽ được duy trì ở mức cao điểm để đảm bảo việc tuân thủ nghiêm túc các quy định về khai thác thủy sản.

Đăng ngày 23/09/2024
Phan Tấn Đạt @phan-tan-dat
Đánh bắt

Tàu khai thác cá ngừ rộn ràng cập cảng

Đầu năm mới, tàu khai thác cá ngừ ở các địa phương miền Trung rộn ràng cập cảng sau chuyến biển dài ngày thắng lợi, tạo không khí phấn khởi bao trùm. Góc nhìn khác, ở Nhật Bản có phiên đấu giá cá ngừ đầu năm tại chợ truyền thống Toyosu, một con cá ngừ vây xanh được mua 1,32 triệu USD như báo hiệu điềm lành.

Cá ngừ vây xanh
• 11:21 10/02/2025

Áp dụng nhiều công nghệ mới để chống khai thác IUU

Sáng ngày 14/1/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì hội nghị lần thứ 12 về chống khai thác IUU, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu lần thứ 5. Phó Thủ tướng chỉ đạo, áp dụng nhiều công nghệ mới để tăng cường quản lý đội tàu cá. Một số chuyên gia cho biết, Ấn Độ đã sử dụng máy bay không người lái để giám sát tàu cá, ngăn chặn khai thác IUU.

Tàu thuyền
• 10:53 24/01/2025

Nâng cao công tác quản lý tàu cá, đảm bảo an toàn cho người và tàu cá hoạt động thủy sản

Hiện nay công tác bảo đảm an toàn cho người và tàu cá hoạt động thủy sản đang tiếp tục đối mặt với một số khó khăn, thách thức như các hình thái thời tiết cực đoan trên biển đang ngày càng phức tạp, khó lường do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Tàu cá
• 10:29 10/01/2025

Bình Định tăng cường lãnh đạo, xử lý các tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU

Thực hiện Văn bản số 567-CV/BCSĐ ngày 18/12/2024 của Ban cán sự Đảng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có kết quả nhiệm vụ chống khai thác IUU, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 5.

Tàu cá
• 09:43 07/01/2025

Phê duyệt đề cương nhiệm vụ Đề án phát triển thủy sản giai đoạn 2026 - 2030

Vừa qua, UBND tỉnh Bình Định thông qua Quyết định phê duyệt đề cương nhiệm vụ Đề án phát triển thủy sản giai đoạn 2026- 2030, định hướng đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh Bình Định.

Ngư dân
• 09:30 18/02/2025

Kỹ thuật ương cá bớp giống trong bể xi măng

Cá bớp có tốc độ tăng trưởng nhanh, thịt ngon và phù hợp với cá nuôi lồng trên biển và nuôi trong ao đất. Trong giai đoạn ương giống, nhiều hộ nuôi đã áp dụng phương pháp ương cá bớp trong bể xi măng, giúp kiểm soát môi trường tốt hơn, hạn chế dịch bệnh và tăng tỷ lệ sống của cá.

Cá bóp
• 09:30 18/02/2025

Quy trình đánh giá Tôm giống Tép Bạc: Chất lượng đảm bảo từ Trại giống đến ao nuôi

Quy trình kiểm định Tôm giống theo Tiêu chuẩn Tép Bạc không chỉ dừng lại ở việc đánh giá chất lượng con giống tại trại mà còn giám sát chặt chẽ toàn bộ quá trình từ sản xuất, vận chuyển tôm giống cho tới khi đến tay người nuôi. Sự theo dõi xuyên suốt này giúp bà con an tâm hơn khi chọn giống đạt chuẩn, hạn chế rủi ro dịch bệnh và nâng cao hiệu quả nuôi trồng.

Nhá tôm
• 09:30 18/02/2025

Top 5 tỉnh có sản lượng nuôi tôm thẻ chân trắng lớn nhất Việt Nam

Tôm thẻ chân trắng là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đóng góp lớn vào kim ngạch xuất khẩu thủy sản mỗi năm. Với ưu thế về tốc độ tăng trưởng nhanh, khả năng thích nghi tốt và hiệu quả kinh tế cao, tôm thẻ chân trắng được nuôi rộng rãi tại nhiều tỉnh thành, đặc biệt là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Nuôi tôm thẻ chân trắng
• 09:30 18/02/2025

Nhận biết con giống đạt chuẩn bằng mắt thường

Trong nuôi tôm, việc kiểm soát chất lượng con giống đóng vai trò then chốt, được xem là yếu tố quyết định đến 80% sự thành công của vụ nuôi. Vì vậy, việc nhận biết và lựa chọn những con giống khỏe mạnh ngay từ đầu là bước vô cùng quan trọng, giúp đảm bảo năng suất và hiệu quả của cả vụ nuôi.

Tôm giống
• 09:30 18/02/2025
Some text some message..