Tình hình chung của các con kênh rạch trước khi được nạo vét
Trước khi được nạo vét, nhiều con kênh rạch ở nước ta, đặc biệt là tại các khu vực đô thị thành phố và đồng bằng sông Cửu Long, đang phải đối mặt với nhiều vấn đề chung, bao gồm:
Bùn đất do xói mòn từ bờ sông, bờ kênh, do rác thải sinh hoạt và sản xuất đổ xuống, cùng với bùn thải từ các hoạt động nạo vét trước đây không được xử lý properly, tích tụ dày đặc trong lòng kênh rạch. Sỏi đá do khai thác trái phép, các vật liệu xây dựng, xác động vật,... cũng góp phần làm bồi lắng kênh rạch.
Rác thải rắn, nước thải sinh hoạt từ các hộ dân ven kênh rạch xả trực tiếp xuống kênh. Nước thải từ các khu công nghiệp, khu chế xuất, làng nghề,... chưa được xử lý triệt để, thải ra kênh rạch gây ô nhiễm nặng nề. Thuốc trừ sâu, hóa chất sử dụng trong nông nghiệp cũng theo nước mưa, nước tưới tiêu chảy xuống kênh rạch, ảnh hưởng đến môi trường nước.
Nhiều hộ dân ven kênh rạch lấn chiếm lòng kênh để xây dựng nhà cửa, công trình, gây thu hẹp diện tích dòng chảy. Một số người dân lấn chiếm kênh rạch để trồng hoa màu, cây xanh, ảnh hưởng đến khả năng thoát nước và lưu thông của kênh rạch.
Hệ thống cống rãnh thu gom nước mưa, nước thải sinh hoạt đã xuống cấp, không đáp ứng được nhu cầu thoát nước, dẫn đến tình trạng ngập úng thường xuyên. Do bồi lắng và lấn chiếm, lòng kênh rạch bị thu hẹp, giảm khả năng thoát nước, đặc biệt là vào mùa mưa lớn.
Lợi ích của việc nạo vét kênh rạch mang lại
Việc nạo vét kênh rạch mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho môi trường, xã hội, và kinh tế. Dưới đây là những lợi ích chi tiết của hoạt động này:
Cải thiện khả năng thoát nước và giảm ngập úng
Kênh rạch được nạo vét thông thoáng giúp tăng khả năng thoát nước, hạn chế tình trạng ứ đọng nước, giảm nguy cơ ngập úng do mưa lớn, triều cường. Giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt gây ra cho nhà cửa, hoa màu, và cơ sở hạ tầng.
Cung cấp nước sinh hoạt, nước tưới cho nông nghiệp
Việc loại bỏ bùn, rác thải và các chất ô nhiễm tích tụ, giúp làm sạch nguồn nước. Nâng cao chất lượng nước, giúp duy trì hệ sinh thái nước ngọt, bảo vệ sức khỏe con người và động thực vật thủy sinh.
Nạo vét kênh để tạo nguồn nước ngọt cho vùng ngập mặn nuôi trồng. Ảnh: baotainguyenmoitruong
Tăng cường khả năng vận chuyển đường thủy
Nạo vét kênh rạch mở rộng lòng kênh, tăng độ sâu giúp tàu thuyền di chuyển dễ dàng và an toàn hơn. Thúc đẩy giao thông thủy, góp phần giảm tải cho giao thông đường bộ, tiết kiệm chi phí vận chuyển và giảm khí thải gây ô nhiễm.
Phát triển kinh tế địa phương
Tăng cường hoạt động vận chuyển hàng hóa và du lịch đường thủy, tạo cơ hội việc làm và phát triển kinh tế địa phương. Kết nối tốt hơn giữa các khu vực, giúp lưu thông hàng hóa, phát triển thương mại và dịch vụ.
Giảm thiểu rủi ro thiên tai
Nạo vét kênh rạch giúp điều tiết dòng chảy, giảm nguy cơ lũ lụt, bảo vệ người dân và tài sản khỏi những hậu quả nghiêm trọng của thiên tai. Góp phần bảo vệ đê điều và các công trình phòng chống thiên tai.
Tăng cường cảnh quan và chất lượng sống bảo vệ sự đa dạng sinh học
Kênh rạch sạch đẹp góp phần nâng cao mỹ quan đô thị và nông thôn, tạo môi trường sống trong lành cho cộng đồng. Thu hút khách du lịch và đầu tư, tạo ra không gian vui chơi, giải trí và thư giãn cho người dân.
Nạo vét kênh rạch để lưu thông thuận tiện hơn. Ảnh: baodautu.vn
Ngoài ra, duy trì kênh rạch sạch và thông thoáng tạo điều kiện cho nhiều loài sinh vật phát triển, bảo tồn hệ sinh thái nước ngọt. Giúp duy trì nguồn cá và các nguồn lợi thủy sản, cung cấp thực phẩm và sinh kế cho người dân.
Việc nạo vét kênh rạch không chỉ cải thiện trực tiếp điều kiện sống của người dân mà còn mang lại nhiều lợi ích toàn diện cho phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.