Nhiệt độ đại dương đạt mức cao kỷ lục và tiếp tục tăng nhanh

Các đại dương là thước đo rõ ràng nhất về tình trạng của khí hậu, vì chúng hấp thụ hơn 90% nhiệt lượng bị giữ lại bởi các khí nhà kính phát ra từ đốt nhiên liệu hóa thạch, phá rừng và các hoạt động khác của con người.

San hô
San hô tẩy trắng ở rạn san hô Great Barrier, Australia.

Nhiệt độ các đại dương trên thế giới đạt đến mức kỷ lục mới vào năm 2019, cho thấy sự nóng lên ngày càng nhanh của Trái đất.

Phân tích mới cho thấy 10 năm qua cũng là 10 năm ấm nhất được ghi nhận trong lịch sử đại dương. Lượng nhiệt đang được thêm vào các đại dương tương đương với mỗi người trên hành tinh chạy 100 lò vi sóng cả ngày lẫn đêm.

Đại dương nóng hơn dẫn đến những cơn bão nghiêm trọng hơn và làm gián đoạn chu kỳ nước, có nghĩa là lũ lụt, hạn hán và hỏa hoạn nhiều hơn, cũng như làm dâng cao mực nước biển. Nhiệt độ đại dương cao hơn cũng làm tăng số lượng sóng nhiệt biển và gây hại cho sinh vật.

Phép đo nóng lên toàn cầu phổ biến nhất là nhiệt độ không khí bề mặt trung bình, vì đây là nơi con người sống. Nhưng các hiện tượng khí hậu như El Niño có thể làm cho con số này thay đổi từ năm này sang năm khác.

"Các đại dương thực sự cho chúng ta biết Trái đất đang nóng lên nhanh như thế nào," Giáo sư John Abraham tại Đại học St Thomas, bang Minnesota, Mỹ, một trong nhóm thực hiện phân tích mới về nhiệt độ đại dương, nói. "Sử dụng các đại dương, chúng ta thấy tốc độ ấm lên liên tục, không bị gián đoạn và đang gia tăng của Trái đất. Đây là tình huống rất khẩn cấp."

"Năm 2019 không chỉ là năm ấm nhất trong lịch sử, nó còn là năm có mức nhiệt tăng lớn nhất trong cả thập kỷ, đây là một lời nhắc nhở rằng sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra vẫn không giảm bớt," Giáo sư Michael Mann, Đại học bang Pennsylvania, và là một thành viên khác trong nhóm phân tích, cho biết.

Phân tích lần này về nhiệt độ đại dương được công bố trên tạp chí Advances In Atherheric Science, sử dụng dữ liệu đại dương từ mọi nguồn có sẵn. Hầu hết dữ liệu đến từ 3.800 chiếc phao Argo trôi tự do phân tán trên khắp các đại dương, và cũng từ các máy đo độ ẩm được bố trí trước đây.

Kết quả cho thấy nhiệt độ ngày càng tăng nhanh do khí nhà kính tích tụ trong khí quyển. Tốc độ từ tăng từ năm 1987 đến 2019 nhanh hơn 4,5 lần so với từ năm 1955 đến 1986. Phần lớn các vùng đại dương đang cho thấy sự gia tăng năng lượng nhiệt.

Năng lượng này thúc đẩy những cơn bão lớn hơn và thời tiết khắc nghiệt hơn, theo Abraham: "Trái đất và đại dương nóng lên làm thay đổi cách mưa rơi và bốc hơi. Có một quy tắc chung là các khu vực khô sẽ trở nên khô hơn nữa và các khu vực ẩm ướt sẽ trở nên ẩm ướt hơn nữa, và gây mưa lớn trong thời gian ngắn."

Đại dương nóng lên cũng làm tan băng, khiến mực nước biển dâng cao. 10 năm qua cho thấy mực nước biển cao nhất được đo trong các hồ sơ có từ năm 1900. Các nhà khoa học dự đoán mực nước biển sẽ tăng khoảng 1 mét vào cuối thế kỷ, đủ để làm cho 150 triệu người trên toàn thế giới phải di dời.

Dan Smale, tại Hiệp hội sinh học biển ở Anh, và không thuộc nhóm phân tích, cho biết nghiên cứu này đã sử dụng các phương pháp hiện đại và dữ liệu tốt nhất hiện có. "Đối với tôi, thông điệp chính là hàm lượng nhiệt của các tầng trên của đại dương toàn cầu, đặc biệt là đến độ sâu 300 mét, đang tăng nhanh, và sẽ tiếp tục tăng khi đại dương hút thêm nhiệt từ bầu khí quyển."

"Các tầng trên của đại dương rất quan trọng đối với đa dạng sinh học biển vì chúng hỗ trợ một số hệ sinh thái phong phú nhất trên Trái đất, và tầng này ấm lên sẽ ảnh hưởng nặng nề đến sinh vật," Smale nói.

Phân tích mới đánh giá nhiệt trong 2.000m mặt trên của đại dương, vì đây là khu vực có nhiều dữ liệu nhất. Đây cũng là nơi phần lớn nhiệt tích tụ và là nơi sinh sống của hầu hết các sinh vật biển.

Phương pháp phân tích được phát triển bởi các nhà nghiên cứu tại Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc tại Bắc Kinh và sử dụng các phương pháp thống kê để nội suy các mức nhiệt ở một số nơi không có dữ liệu, như dưới nắp băng Bắc Cực. Một phân tích độc lập về dữ liệu tương tự của Cơ quan Khí quyển và Hải dương học Quốc gia Hoa Kỳ cũng cho thấy xu hướng nhiệt ngày càng tăng.

Các phép đo nhiệt đại dương đáng tin cậy chỉ có từ giữa thế kỷ 20. Nhưng Abraham nói "ngay cả trước đó, chúng ta biết đại dương không nóng hơn [so với hiện nay]."

"Dữ liệu chúng tôi có là không thể bác bỏ, nhưng chúng tôi vẫn có hy vọng bởi vì con người vẫn có thể hành động," ông nói. "Chỉ là chúng ta vẫn chưa có hành động gì có ý nghĩa."
Khoa học & Phát triển
Đăng ngày 15/01/2020
Hoàng Nam
Môi trường

Lâm Đồng: Hơn 10 tấn cá chết bất thường, thiệt hại 800 triệu

Theo ghi nhận của cơ quan chức năng, có hơn 10 tấn cá nuôi của một hộ dân tại phường 3 Bảo Lộc (Lâm Đồng) chết chưa rõ nguyên nhân, thiệt hại ước tính khoảng 800 triệu đồng.

Ao nuôi cá
• 09:49 14/10/2025

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

"Hóa chất vĩnh cửu" PFAS có trong thủy sản nhập khẩu

Một nghiên cứu mới vừa tiết lộ một rủi ro tiềm ẩn đáng báo động. Mạng lưới thương mại thủy sản toàn cầu đang vô tình hoạt động như một hệ thống phân phối khổng lồ, mang các "hóa chất vĩnh cửu" (PFAS) từ những vùng biển ô nhiễm đến bàn ăn của người tiêu dùng khắp thế giới.

Cá
• 12:57 25/12/2025

Tác động thiên tai 2025: Bão lũ bóc trần điểm yếu cốt tử của ngành thủy sản

Năm 2025 được ghi nhận là một năm đầy biến động của thời tiết cực đoan. Liên tiếp các cơn bão số 10, 11, 13 cùng những trận mưa lũ lịch sử đã quét qua miền Trung và Tây Nguyên, để lại một bức tranh tương phản sâu sắc.

Lũ lụt
• 11:32 21/12/2025

Tái cấu trúc ngành thủy sản từ tư duy kinh tế tuần hoàn

Đối mặt với nguồn lợi suy giảm, chi phí tăng cao và các yêu cầu khắt khe từ thị trường, ngành thủy sản Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phải tái cấu trúc một cách toàn diện.

Tôm
• 09:00 16/12/2025

Việt Nam xây dựng kế hoạch bảo vệ đa dạng sinh học thủy sản theo khung Montreal

Việt Nam đang hoàn thiện kế hoạch hành động quốc gia nhằm đưa Khung đa dạng sinh học Kunming–Montreal vào thực tiễn của ngành thủy sản, hướng tới mục tiêu phục hồi hệ sinh thái và sử dụng bền vững nguồn lợi biển đến năm 2030.

Hội thảo
• 09:00 02/12/2025

4 bộ phận của cua biển dù ngon mấy cũng không được ăn nếu muốn an toàn sức khỏe

Cua biển, với thịt chắc, gạch béo ngậy, luôn là món khoái khẩu của nhiều người. Tuy nhiên, ít ai biết rằng trong "kho báu" ấy lại ẩn chứa 4 bộ phận tưởng chừng ngon lành nhưng lại cực kỳ nguy hiểm cho sức khỏe. Cùng khám phá chúng là gì và tại sao bạn tuyệt đối không nên ăn chúng.

Cua biển
• 22:38 27/12/2025

“Bản đồ” ngành tôm năm 2026, Việt Nam đứng ở đâu?

Trong giai đoạn sắp tới, ngành tôm Việt Nam được kỳ vọng sẽ từng bước đặt trọng tâm vào chế biến sâu như một hướng đi chiến lượ

Tôm thẻ
• 22:38 27/12/2025

Độc lạ: Nước Anh cấm luộc tôm hùm khi còn sống

Chính phủ Anh đã công bố kế hoạch cấm hành vi luộc sống tôm hùm, cua và các loài giáp xác khác. Đây là một phần trong chiến lược phúc lợi động vật mới, dựa trên cơ sở khoa học rằng các loài vật này có thể cảm nhận được nỗi đau.

Tôm
• 22:38 27/12/2025

Thương lái đang thay đổi cách mua tôm như thế nào?

Trong bối cảnh ngành tôm Việt Nam năm 2025 đang phục hồi mạnh mẽ nhưng phải đối mặt với các rào cản thương mại phức tạp, chân dung của "thương lái" đã có sự thay đổi mang tính bước ngoặt.

Tôm
• 22:38 27/12/2025

Vietagros 2026: Thúc đẩy xu hướng tiêu dùng xanh

Trong xu thế phát triển hiện nay, sản xuất và tiêu dùng xanh không chỉ là lựa chọn của xã hội hiện đại mà còn là hướng đi tất yếu để xây dựng nền kinh tế bền vững.

Tôm thẻ
• 22:38 27/12/2025
Some text some message..