Nông dân làm khuyến nông: "Mụ đỡ" lươn đồng

Không phải quán cà phê khuyến nông, nhưng đến hẹn lại lên, cứ vào ngày thứ bảy và chủ nhật tại trang trại Sơn Ca 2 (ấp Chánh 1, xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn, TP.HCM) của anh Đoàn Kim Sơn có hàng trăm nông dân từ các tỉnh thành đến học hỏi kỹ thuật nuôi lươn đồng, rắn, kỳ đà…

lươn, monopterus albus
Ảnh: vtv6.com.vn

Tới lớp học, nông dân được uống cà phê, nước ngọt; được phát tài liệu, hướng dẫn, chuyển giao TBKT miễn phí. Khi họ chăn nuôi thành công, trang trại của anh Sơn đảm bảo đầu ra và bao tiêu toàn bộ sản phẩm.

Ông Nguyễn Văn Chủ, GĐ Trung tâm hỗ trợ nông dân TP.HCM cho biết: “Anh Đoàn Kim Sơn không phải là cán bộ khuyến nông được đào tạo chính quy, nhưng rất năng động, sáng tạo và nhiệt tình. Ngoài công việc SXKD, anh thường xuyên mở các lớp hướng dẫn, tập huấn chăn nuôi, chuyển giao quy trình kỹ thuật miễn phí cho nông dân. Tháng 6 vừa qua anh Sơn phối hợp với Trung tâm mở lớp học kỹ thuật nuôi lươn đồng cho 150 nông dân các quận, huyện TP.HCM".

ĐAM MÊ LƯƠN ĐỒNG

Trao đổi với chúng tôi, anh Đoàn Kim Sơn cho biết, quê anh ở xã Lương Hòa Lạc, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang lên TP.HCM để lập nghiệp. Sinh ra từ gia đình thuần nông, nhưng anh rất có duyên với nghề chăn nuôi, nhất là động vật hoang dã; đã từng thành công trong việc sinh sản ếch, kỳ đà, chồn hương, rắn ráo trâu... Mới đây anh lại thành công với mô hình nuôi lươn, cho sinh sản nhân tạo.

Anh Sơn kể: “Tôi bắt đầu nuôi lươn đồng từ năm 2004, lúc đầu cũng phải đi mua giống đánh bắt từ thiên nhiên mang về. Hồi mới vào nghề, do thiếu kinh nghiệm, chưa có kỹ thuật lươn bị chết hết. Không nản chí, tôi lặn lội đi tìm nguồn giống khác mang về để nuôi và cải tiến phương pháp cho phù hợp. Lần này thì may hơn một ít, tỷ lệ sống đạt 30%. Vẫn chưa đáp ứng được sự mong đợi, tôi lại tiếp tục mày mò tìm kiếm thông tin trên sách báo, trên mạng, học hỏi kinh nghiệm, quyết tâm theo tới cùng”.

Vừa hớp một ngụm cà phê, anh Sơn vừa kể: Chỉ tính riêng việc nuôi lươn đồng thương phẩm thôi cũng nhiều phen lên bờ xuống ruộng. Lúc thì mua phải lươn bị chích điện, lươn bị gãy xương sống yếu dần và chết, lúc thì do bị bệnh chưa tìm đươc nguyên nhân, lươn cũng bị tử vong.

Anh Sơn kiểm tra lươn giống

Khi đã có kỹ thuật rồi thì môi trường nuôi lại không đảm bảo, chính vì thế lại phải luôn thay đổi phương pháp nuôi làm sao cho phù hợp: Nào là nuôi lươn đồng trong bạt có đất, nuôi lươn trong bể có bùn, nuôi lươn trong bể bằng dây nilon, bằng cây lục bình và xếp cả gạch vào bể để nuôi lươn… Nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, năng suất chưa cao, thậm chí còn phải trả giá cho những thất bại, vừa tốn thời gian vừa tốn tiền bạc.

Anh luôn suy nghĩ thất bại là mẹ thành công, nên không bao giờ nản chí. Mãi đến năm 2010, một ngày kia khi thức dậy, anh ra khu chuồng nuôi phát hiện hàng ngàn chú lươn mới nở nhỏ li ti, tung tăng bơi lội trong những chiếc chậu nhựa.

Không giấu nổi niềm vui, anh chạy vào nhà bế vợ lên và hô to: “Mình ơi mình… đã thành công rồi!”. Thế là mơ ước của anh đã trở thành hiện thực, từ nay không còn phải lo nguồn lươn giống nữa. Anh không chỉ nuôi lươn thương phẩm giỏi mà còn là người đầu tiên ở TP.HCM sinh sản được giống lươn đồng.

CÙNG NÔNG DÂN LÀM GIÀU

Anh Sơn cho biết, vừa qua có 2 công ty bên Nhật Bản và 1 công ty bên Hàn Quốc sang tham quan và muốn ký hợp đồng mua con giống với số lượng lớn, nhưng anh không dám ký. Bởi vì hiện nay, mỗi năm trang trại chỉ SX được 30 - 32 tấn lươn giống, không đủ cung cấp cho thị trường nội địa.

“Anh thấy đấy, mỗi ngày có vài chục người tới đặt tiền cọc để mua lươn giống, tôi đều hẹn khoảng 3 - 5 tháng mới có hàng, thì làm đâu mà có lươn giống để xuất cho người ta. Nếu ký hợp đồng mua lươn thương phẩm thì tôi đủ khả năng để cung cấp" Sơn chia sẻ.

Hiện, trang trại của anh Sơn cung cấp cho thị trường nội địa và xuất khẩu khoảng 1.200 tấn lươn thương phẩm, với giá dao động từ 105.000 - 150.000 đ/kg; 32 tấn lươn giống cho nội địa, tùy theo kích cỡ có giá từ 170.000 - 370.000 đ//kg, thu nhập hàng tỷ đồng/năm.

Anh Đoàn Kim Sơn chia sẻ kỹ thuật nhân giống lươn như sau:

Nguồn lươn giống: Lươn hậu bị, lươn bố mẹ lúc nào cũng chuẩn bị một số lượng lớn ở trang trại, lươn nuôi ở môi trường không bùn, ăn sạch, ở sạch lươn rất khỏe, màu sắc đẹp, kích cỡ đồng đều không bị dị tật, tỷ lệ sống cao.

Chọn lươn nuôi đẻ: Sau khi đã nuôi thuần hóa, cuối năm thu hoạch, chọn những con lươn (tính cái) có trọng lượng khoảng 200 - 400 gr; lươn tính đực từ 400 - 600 gr, thân hình vàng óng, khỏe mạnh, không bị trầy xước, cho vào bể có bùn nuôi chung.

Cách nhận biết khi lươn gần đẻ: Bắt lươn ra, lật ngửa lên thấy bộ phận sinh dục to ra, ửng hồng, ta dùng hai ngón tay vuốt nhẹ thấy chất nhờn, có màu hơi vàng chảy ra từ bộ phận sinh dục, đây là biểu hiện lươn sắp đẻ.

Thức ăn: Chủ yếu là động vât như cá, tôm nhỏ, ếch nhái xay nhỏ. Có thể cho ăn thêm rau, bèo tây, mảnh vụn thực vật. Trước khi lươn đẻ khoảng 30 ngày, cần bổ sung thêm các loại Vitamin B1, B12… Trong thời kỳ sinh sản phải đặc biệt chú ý đến trứng lươn đẻ ra, khi lươn đẻ xong vớt trứng ra những cái chậu để ấp.

Chuẩn bị hồ cho lươn đẻ: Xây hồ lớn nhỏ tùy theo diện tích đất, có thề từ 2 - 6 m2 trở lên, xung quanh xây gạch cao từ 80 - 100 cm, tường trát xi măng thật kỹ, đáy tráng xi măng và đặt những ống để cấp thoát nước. Cho đất sét pha vào đáy bể dày khoảng 30 - 40 cm. Đáy hồ cao hơn mặt đất khoảng 10 cm, đề phòng nước mưa chảy trực tiếp vào hồ. Bơm nước vào hồ ngâm từ 2 - 3 giờ, pha thêm một chút muối, sau đó tháo hết nước ra, lại bơm nước sạch vào cứ như vậy làm khoảng 3 - 4 lần.

Thả lươn vào cho đẻ: Trước khi thả lươn vào cần cho một ít cây cải dầu, dây khoai lang, rơm khô, hay sợi nilon tước nhỏ để lươn đẻ trứng, 1 m2 thả 50 - 60 con đẻ, mỗi con lươn đẻ được từ 400 - 600 trứng. Nhiệt độ thích hợp cho trứng nở từ 26 - 28 độ C. Tỷ lệ ấp nở đạt từ 80 - 85%, tỷ lệ ương đạt 70% khi lươn mới nở vớt ra thả vào bể ương để tránh lươn mẹ ăn thịt lươn con.

Chăm sóc lươn con: Sau khi lươn nở được 3 ngày, lươn con tiêu hết noãn hoàn, bắt đầu cho ăn: 15 ngày đầu cho ăn bo bo; 2,5 tháng cho ăn trùn chỉ; từ 3 - 5 tháng cho ăn trùn quế; từ 5 - 6 tháng cho ăn cá xay (cá cơm là tốt nhất).

Từ khi nở tới lúc xuất giống khoảng 6 tháng (lươn giống loại 800 con/kg). Sau khi lươn đẻ 1 lần là không đẻ nữa, hình dáng bị thay đổi, đầu to ra. Chúng tự chuyển đổi giới tính, người dân thường gọi là lươn đực, ta chuyển qua xuất lươn thịt.

Sau nhiều năm vật lộn với nghề nuôi lươn, anh Đoàn Kim Sơn đã mày mò nghiên cứu, thành công với phương pháp nuôi lươn không bùn, giúp cho người dân có cách làm mới, tiết kiệm chi phí, rút ngắn được thời gian nuôi, hiệu quả kinh tế cao gấp 5 - 6 lần, so với cách nuôi truyền thống.

Mới đây anh lại thành công quy trình SX giống lươn đồng, cho ra đời thế hệ con giống mới, sạch bệnh, chủ động cung cấp con giống cho nhiều địa phương trong cả nước. Ngoài ra anh còn mở nhiều lớp hướng dẫn, tập huấn kỹ thuật nuôi lươn, bao tiêu sản phẩm cho nông dân.

Những cố gắng nỗ lực của anh đã được bù đắp những phần thưởng cao quý như giải thưởng Lương Định Của năm 2011, giải “Thanh niên khi Tổ quốc cần” do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trao tặng năm 2012 và nhiều bằng khen của các cấp chính quyền.

Báo Nông nghiệp VN
Đăng ngày 09/08/2013
hiếu cầu
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Cách Xử lý hiệu quả khi Hàu Chỉ tấn công ao nuôi

Việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, một trong những thách thức ngày càng nghiêm trọng mà người nuôi thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm và cá, đang phải đối mặt là sự tấn công của hàu chỉ (Oyster drill) – một loài sinh vật hai mảnh vỏ gây ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái ao nuôi.

Hàu chỉ
• 13:57 19/05/2025

Xử lý hiện tượng tôm bị đóng rong ở thân

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc quyết định thành công của một vụ nuôi. Một trong những hiện tượng thường gặp, đặc biệt vào thời điểm giao mùa hoặc khi môi trường ao nuôi không được kiểm soát tốt, là tình trạng tôm bị đóng rong trên thân.

Tôm bị đóng rong
• 09:41 13/05/2025

Giải quyết hiện tượng nóng đáy ao

Trong những năm gần đây, mô hình nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, đi kèm với năng suất cao là những thách thức ngày càng lớn về mặt môi trường ao nuôi, trong đó hiện tượng nóng đáy ao vào mùa nắng nóng là một trong những rủi ro gây thiệt hại âm thầm nhưng nghiêm trọng. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm mà còn tạo điều kiện cho nhiều bệnh nguy hiểm bùng phát nếu người nuôi không kịp thời phát hiện và xử lý.

Ao nuôi
• 10:21 12/05/2025

Chọn phương pháp hóa học hay sinh học để diệt tảo?

Trong quá trình nuôi trồng thủy sản, việc kiểm soát tảo luôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt khi tảo phát triển quá mức và gây ảnh hưởng đến chất lượng nước cũng như sức khỏe của vật nuôi. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp xử lý – sử dụng hóa học hay sinh học – luôn khiến nhiều người băn khoăn. Bài viết này sẽ giúp người nuôi hiểu rõ ưu, nhược điểm của từng giải pháp, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp với điều kiện thực tế ao nuôi của mình.

Tảo
• 09:00 11/05/2025

Lỏng ruột trên tôm và những điều cần lưu ý

Trong nuôi trồng thủy sản, hiện tượng tôm bị lỏng ruột là một rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, đặc trưng bởi tình trạng thành ruột mềm, dễ đứt gãy, phân tôm không kết dính. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ nhiễm khuẩn (Vibrio spp.), độc tố thức ăn hoặc stress môi trường, dẫn đến suy giảm chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Bệnh không chỉ tác động đến tốc độ tăng trưởng mà còn làm tăng tỷ lệ hao hụt, ảnh hưởng năng suất vụ nuôi.

Hình minh họa tôm thẻ
• 15:08 19/05/2025

Lãi đậm, công nhàn với mô hình nuôi cá - ếch kết hợp

Tại huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang, mô hình nuôi kết hợp giữa ếch và cá đang mở ra cơ hội gia tăng thu nhập cho nhiều hộ nông dân. Nổi bật là anh Lâm Văn Hiệp, người đã mạnh dạn áp dụng mô hình này tại ấp 8, huyện Vị Thủy và đạt được hiệu quả kinh tế đáng kể.

cho ếch ăn
• 15:08 19/05/2025

Bí quyết xử lý nước bằng thuốc tím mà người nuôi cần biết

Trong nuôi trồng thủy sản, việc duy trì chất lượng nước ao và kiểm soát dịch bệnh là yếu tố quyết định đến năng suất và hiệu quả kinh tế. Một trong những giải pháp thường được áp dụng để xử lý nước và phòng ngừa mầm bệnh chính là thuốc tím, hay còn gọi là kali permanganat (KMnO₄). Với đặc tính oxy hóa mạnh, hợp chất này mang lại nhiều lợi ích thiết thực nếu được sử dụng đúng cách và đúng thời điểm.

Thuốc tím
• 15:08 19/05/2025

GlobalG.A.P: Nhãn GGN thể hiện nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm với việc ghi nhãn chuẩn hóa, dễ hiểu

Mặc dù nhu cầu về thực phẩm có nguồn gốc bền vững ngày càng tăng, người tiêu dùng vẫn gặp khó khăn trong việc xác định nguồn gốc và phương pháp sản xuất của sản phẩm do có quá nhiều loại nhãn hàng khác nhau trên thị trường.

• 15:08 19/05/2025

Tôm bị mủ gan: Có hay không?

Trong ngành nuôi tôm, cụm từ mủ gan thường được nhắc đến khi tôm có dấu hiệu bất thường. Nhưng liệu mủ gan có thực sự là một bệnh lý riêng biệt, hay chỉ là triệu chứng của các vấn đề khác? Hiểu rõ hiện tượng này không chỉ giúp bà con nuôi tôm phát hiện sớm mà còn tìm ra cách xử lý hiệu quả, đảm bảo vụ mùa năng suất. Bài viết này sẽ làm sáng tỏ thực hư về mủ gan, từ nguyên nhân, dấu hiệu đến giải pháp xử lý.

Tôm bị bệnh
• 15:08 19/05/2025
Some text some message..