Nuôi cá tra: Chất lượng nước và an toàn sinh học

Bài viết được thực hiện bởi biên tập viên TheFishSite nhằm cung cấp thông tin tổng quan về chất lượng nước và an toàn sinh học trong nuôi cá tra.

cho cá tra ăn
Ảnh minh họa: Internet

Sản lượng thủy sản từ nuôi trồng ngày càng gia tăng, dịch bệnh cũng là vấn đề được lưu tâm. Dịch bệnh khi bùng phát có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cá, điều kiện môi trường và sự hiện diện của các tác nhân gây bệnh, vì thế điều quan trọng để người nuôi cá biết để gia tăng cách thực hành nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh.

An toàn sinh học đề cập đến phương pháp ngăn ngừa, kiểm soát và loại bỏ tác nhân gây bệnh. Các tác nhân bao gồm làm sạch và khử trùng tại các cơ sở sản xuất và duy trì chất lượng nước tốt.

Suy giảm chất lượng nước do một số yếu tố như tỷ lệ chuyển đổi thức ăn cao, chất thải của cá làm ảnh hưởng đến sản lượng thủy sản. Cá sống trong nước phụ thuộc vào thức ăn, hô hấp, bài tiết chất thải, tăng trưởng và sinh sản cho đến những đặc tính lý hóa trong nước là điều rất quan trọng.

Tuy nhiên, không hẳn chất lượng nước là điều quan trọng trong nuôi cá tra mà còn phải theo dõi chặt chẽ nhằm đảm bảo cho sự tăng trưởng, ngăn ngừa dịch bệnh và tồn tại.

Yêu cầu về chất lượng nước trong nuôi cá tra

đo chất lượng nước

Cá tra có thể hấp thụ oxy trực tiếp từ khí quyển nhờ sự tiến hóa của bóng hơi, chính điều này làm giảm nhu cầu sục khí trong ao một cách đáng kể.

Ngay cả ở các ao nuôi cá tra với mật độ cao mà vẫn không cần sục khí, lượng oxy hòa tan không giảm đến mức thấp nhất, một phần có thể là do khả năng của cá tra sử dụng oxy trong khí quyển để đáp ứng yêu cầu về sinh lý và trao đổi chất cũng như tiêu thụ sinh vật sống trong ao đất và chất hữu cơ khác.

Cá tra hiện hữu trong ao có thể được xem xét khả năng cải thiện chất lượng đất và nước, năng lực thực hiện do khả năng của cá sử dụng oxy trong khí quyển. Khả năng này tùy vào từng cá thể, cá tra có thể chịu được ngưỡng oxy hòa tan thấp 0.05 - 0.10mg/lít.

Nhu cầu chất lượng nước của cá tra: nhiệt độ nên giữ giao động trong khoảng 22 - 30°C, độ pH từ 6.5 đến 9.5.

Độ đục cần phải được duy trì trong khoảng 10 - 15cm và oxy hòa tan trong khoảng 2.5 - 7.5mg/l.

Tổng kiềm từ 15 đến 25.7mg/l, tổng nitơ amoniac 0.7 - 1mg/l, độ mặn < 2 ppt, tổng độ cứng 15.3 - 35.5mg/l và clorua ở mức < 550mg/l.

Cá tra không chịu được nhiệt độ nước dưới 14oC trong thời gian dài vì sẽ làm cho tốc độ tăng trưởng giảm và tính kháng bệnh thấp.

Bằng cách nào để duy trì chất lượng nước

Nước là mái nhà của hàng ngàn ion, các yếu tố và các hợp chất; trong đó có nhiều yêu cầu về sức khỏe và hiệu suất cá tra tốt hơn.

Thông số chất lượng nước phải được kiểm tra bao gồm nhiệt độ, oxy hòa tan, pH, nồng độ nitrite, độ mặn, độ kiềm, độ cứng và ammonia. Những yếu tố khác có thể ảnh hưởng đáng kể chất lượng nước bao gồm ánh sáng và chất rắn lơ lửng (cát, bùn hoặc san hô).

Vôi nông nghiệp giúp duy trì độ kiềm và độ cứng và kiểm soát độ đục, trong khi cacbonat hòa tan hoặc các nguồn bicarbonate có thể được sử dụng để giữ độ pH ổn định ở mức cần thiết. Bộ lọc có thể giữ lại bất kỳ chất rắn không cần thiết sau khi cấp nước vào.

Để kiểm soát nitơ và phốt pho, Hội đồng Quản lý Nuôi trồng thủy sản (ASC) trên cá tra khuyến cáo người nuôi cần ghi lại loại và thức ăn sử dụng, lưu giữ mẫu thức ăn và gửi chúng thường xuyên đến phòng thí nghiệm để phân tích.

ASC cũng cho rằng tỷ lệ quang hợp và hô hấp trong cơ thể dưới nước nhất định có thể làm dao động oxy và đó là cách tốt nhất để quan sát sự biến động để so sánh vào lúc sáng sớm và chiều tối (vì thực vật và động vật hô hấp, nồng độ ôxy hòa tan có xu hướng thấp vào buổi sáng sớm và cao vào buổi chiều tối sau khi hoạt động quang học phóng thích oxy trong nước trong ngày).

Một chỉ số tốt về hoạt động sinh học trong nước là phần trăm thay đổi lượng oxy hòa tan (giá trị thấp hơn tỷ lệ phần trăm thay đổi có nghĩa là chất lượng nước không cao).

Thực hiện đo lượng oxy hòa tan được đo hai lần trong ngày: một lần trước khi mặt trời mọc và vào lúc 02 giờ chiều trước khi mặt trời lặn cho thấy rằng oxy dao động tối thiểu đến tối đa, trong khi đó một đồng hồ đo oxy cầm tay có thể được sử dụng để đo độ mặn và nhiệt độ.

Với sự hiểu biết chính xác và đáng tin cậy của các thông số chất lượng nước là chìa khóa để nuôi cá tra thành công, bền vững và thực hành thân thiện với môi trường.

Thông số nhiệt độ nước nên được quy định một cách cẩn thận, trang thiết bị chuyên dụng (lưới, bàn chải) phải được khử trùng và sức khỏe cá tra phải thường xuyên được theo dõi.

An toàn sinh học có thể được áp dụng thông qua một loạt các chiến lược quản lý và chính sách và nguyên tắc đã được thỏa thuận quốc tế. Với sự quan tâm về tính bền vững của nghề nuôi cá tra, việc nghiên cứu thêm các phương pháp khác nhau và đề xuất tính toán chi phí một cách chính xác là điều cần thiết.

Thefishsite.com
Đăng ngày 04/10/2015
Lâm Nhất Phong
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Tại sao cần bỏ ăn trước khi thu hoạch tôm

Giai đoạn thu hoạch tưởng dễ mà không dễ, ngoài việc chọn đúng thời điểm, chuẩn bị sẵn công cụ, nhân lực… thì một bước quan trọng mà nhiều bà con còn chưa chú ý đúng mức, đó là ngưng cho tôm ăn trước khi thu hoạch. Theo khuyến cáo từ nhiều kỹ sư thủy sản, việc ngừng cho ăn khoảng 4 – 6 tiếng trước khi kéo lưới là rất cần thiết để đảm bảo chất lượng tôm sau thu hoạch. Vậy cụ thể lý do là gì?

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 24/05/2025

Top vi khuẩn gây bệnh trên tôm và cách phòng trị

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là ngành nuôi tôm, vi khuẩn gây bệnh là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm suy giảm năng suất và gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Việc nhận diện đúng tác nhân gây bệnh theo từng giai đoạn phát triển của tôm giúp người nuôi chủ động hơn trong phòng ngừa và điều trị. Sau đây, Tép Bạc sẽ tổng hợp các nhóm vi khuẩn phổ biến gây bệnh trên tôm và biện pháp xử lý phù hợp.

Tôm thẻ chân trắng
• 12:00 23/05/2025

Kiểm soát rong đáy ao tôm

Trong nuôi tôm nước lợ, đặc biệt ở mô hình quảng canh cải tiến, hiện tượng rong đáy như rong nhớt, rong đuôi chồn, rong mền... phát triển phổ biến, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tôm và làm giảm chất lượng tôm nuôi cũng như năng suất vụ nuôi.

Rong đáy
• 09:00 22/05/2025

Phân biệt sự khác nhau giữa men vi sinh bột và men vi sinh nước

Trong nuôi trồng thủy sản, men vi sinh là một trong những chế phẩm sinh học quan trọng giúp cải thiện môi trường nước, hỗ trợ tiêu hóa cho vật nuôi và tăng hiệu quả nuôi. Hiện nay, trên thị trường phổ biến hai dạng men vi sinh: men vi sinh bột và men vi sinh nước. Mỗi loại có đặc điểm, cách sử dụng và hiệu quả riêng biệt. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con phân biệt rõ ràng sự khác nhau giữa hai dạng men này để lựa chọn sản phẩm phù hợp với điều kiện ao nuôi.

Men vi sinh
• 09:00 22/05/2025

Top các thương hiệu thức ăn thủy sản được ưa chuộng nhất tại Việt Nam

Chọn đúng thức ăn thủy sản là bí quyết để tôm, cá khỏe mạnh, vụ mùa trúng lớn. Trong số hàng loạt thương hiệu, có năm cái tên luôn được bà con nuôi trồng tin cậy, nhờ chất lượng tốt và hiệu quả rõ rệt. Họ là những ai? Bài viết này sẽ bật mí lý do vì sao những thương hiệu này được bà con khắp Việt Nam yêu thích, giúp bạn dễ dàng chọn được sản phẩm phù hợp.

Thức ăn thủy sản
• 03:31 23/05/2025

RAS và Hệ thống trao đổi nước truyền thống: Phân tích kinh tế đối với mô hình nuôi tôm thâm canh

Một nghiên cứu gần đây do các nhà khoa học từ Đại học Hải dương Trung Quốc, Viện Nghiên cứu Thủy sản Hoàng Hải và Trung tâm Khoa học và Công nghệ Biển Thanh Đảo thực hiện, đã tiến hành phân tích kinh tế sinh học giữa hai mô hình nuôi tôm công nghiệp chủ đạo: hệ thống trao đổi nước truyền thống và hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn (RAS). Kết quả được công bố trên Aquaculture Reports, cung cấp cơ sở khoa học vững chắc hỗ trợ nhà sản xuất trong quá trình ra quyết định.

Tuần hoàn nước
• 03:31 23/05/2025

Kiểm soát rong đáy ao tôm

Trong nuôi tôm nước lợ, đặc biệt ở mô hình quảng canh cải tiến, hiện tượng rong đáy như rong nhớt, rong đuôi chồn, rong mền... phát triển phổ biến, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tôm và làm giảm chất lượng tôm nuôi cũng như năng suất vụ nuôi.

Rong đáy
• 03:31 23/05/2025

Phân biệt sự khác nhau giữa men vi sinh bột và men vi sinh nước

Trong nuôi trồng thủy sản, men vi sinh là một trong những chế phẩm sinh học quan trọng giúp cải thiện môi trường nước, hỗ trợ tiêu hóa cho vật nuôi và tăng hiệu quả nuôi. Hiện nay, trên thị trường phổ biến hai dạng men vi sinh: men vi sinh bột và men vi sinh nước. Mỗi loại có đặc điểm, cách sử dụng và hiệu quả riêng biệt. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con phân biệt rõ ràng sự khác nhau giữa hai dạng men này để lựa chọn sản phẩm phù hợp với điều kiện ao nuôi.

Men vi sinh
• 03:31 23/05/2025

Ốc gác bếp: Hương vị nồng nàn giữa sương mù Tây Bắc

Ẩm thực Việt Nam nổi tiếng với sự đa dạng, phong phú và đậm đà bản sắc vùng miền. Nếu miền Trung nổi bật với các món ăn cay nồng, miền Nam gây thương nhớ với hương vị ngọt ngào, thì miền núi Tây Bắc lại mang đến những dư vị hoang dã, mộc mạc nhưng đầy lôi cuốn. Trong số đó, một món ăn dân dã mà độc đáo, ít được nhắc đến nhưng lại chứa đựng chiều sâu văn hóa bản địa – đó là ốc gác bếp.

Ốc gác bếp
• 03:31 23/05/2025
Some text some message..