Nuôi tôm, cua dưới tán rừng

Đối với mô hình tôm  - cua  - cá - rừng, bà con nông dân nhận đất rừng khoán lựa chọn các đối tượng nuôi phù hợp để góp phần tăng hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, mô hình tôm - cua - rừng ở Bạc Liêu có tổng diện tích hơn 8.000 ha đa số nằm ngoài đê bao biển Đông - khu vực rừng phòng hộ.

Diện tích thực hiện mô hình tập trung ở các huyện Đông Hải (2.202 ha), TP Bạc Liêu (1.082 ha), Hòa Bình (4.800 ha). Theo nhiều nông dân, đối với mô hình thả tôm dưới tán rừng bà con thả với mật độ từ 1 - 2 con/m2 mặt nước, cua 500 - 700 con/ha. Áp dụng quy trình nuôi thả thưa, lấy nước ra vào theo thủy triều. Ở những nơi không lấy nước theo thủy triều được thì bà con dùng máy bơm.

Ngành chức năng cho biết, hiện tại hiệu quả từ mô hình này rất khả quan. Năng suất chung mà người dân thu hoạch từ các loài thủy sản khoảng 400 - 500 kg/ha/năm; số hộ có lãi từ mô hình này chiếm đến 95%, trung bình mỗi hộ lãi từ 30 - 40 triệu đồng.

Điển hình như hộ anh Nguyễn Văn Trường, ấp 12, xã Vĩnh Hậu A, huyện Hòa Bình. Anh Trường cho biết, năm 2003, gia đình anh nhận 3 ha rừng phòng hộ, anh Trường đã áp dụng mô hình nuôi tôm - cua dưới tán rừng. Mỗi năm, anh thả nuôi tôm bốn đợt tôm và mỗi tháng thả 1 đợt cua giống.

Sau khi cải tạo và cho nước vào, anh Trường thả nuôi 150.000 con tôm sú giống/đợt và 2.000 con cua biển giống/tháng. Cứ hàng tháng anh Trường thả cua giống gối đầu. Sau 3 tháng nuôi, anh bắt đầu thu hoạch tôm, cua lớn để bán. Tôm nuôi thả lan dưới tán rừng thu hoạch kéo dài và liên tục.

Bên cạnh đó, hàng ngày, anh Trường đặt lú bắt tôm, cua bán bình quân 300.000 đồng/ngày, 1 tháng được 9 triệu đồng. Như vậy, mỗi năm, trừ tất cả chi phí đầu tư, anh Trường còn lãi trên 100 triệu đồng.

Nhờ bảo vệ tốt rừng phòng hộ nên tôm, cua sống dưới tán rừng ít bị dịch bệnh; đồng thời rừng đước ngày một phát triển. Anh Trường nói: “Mô hình nuôi tôm - cua dưới tán rừng đã giúp gia đình tôi và nhiều hộ dân vùng ven biển thoát nghèo, có cuộc sống ổn định”.

Ông Nguyễn Văn Đước, ấp Canh Điền, xã Long Điền Tây, huyện Đông Hải là người thành công trong việc đưa mô hình sinh thái tôm - cua - rừng đạt hiệu quả và khẳng định tính bền vững từ mô hình.

Năm 2007 ông mạnh dạn bỏ vốn mướn sên vét bùn, cải tạo làm bờ bao khép kín, đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hệ thống cấp thoát nước nhằm giữ mức nước ra vào ổn định, kết hợp tỉa cây, dọn dẹp vệ sinh bờ mương bao để cho ánh sáng chiếu xuống đáy ao diệt mầm bệnh.

Với hơn 5 ha diện tích mặt nước ông thả tôm với mật độ 1 - 2 con/m2, cua với mật độ 500 - 1.000 con/ha (chia thả 6 - 8 đợt/năm). Tính tổng các chi phí đầu tư mô hình khoảng 80 - 90 triệu đồng/năm, nhưng mỗi con nước trung bình ông thu trên 15 triệu đồng từ nguồn lợi tôm, cua, cá. Hằng năm, ông thu nhập lãi gần 300 triệu đồng/năm, trừ chi phí lãi gần 150 triệu đồng.

Bước đầu cho thấy hiệu quả kinh tế mà mô hình này mang lại là rất cao. Song để mô hình phát triển bền vững ngành chức năng cần tạo điều kiện để các hộ dân hạn thế sử dụng điện giảm chi phí bơm tát. Có nhưng vậy, mô hình nuôi tôm - cua dưới tán rừng mới mang lại hiệu quả kinh tế và bền vững, đảm bảo đời sống người dân.