Phụ phẩm tôm: Từ vô giá trị trở thành vô giá

Các nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu và Phát triển Thủy sản Quốc gia Philippines (NFRDI) gần đây đã tìm ra phương pháp mới để chuyển chất thải chế biến đầu tôm thành bột thực phẩm, có khả năng tạo ra một nguồn thu nhập mới cho ngành tôm.

phụ phẩm tôm
Thành phần chính của đầu tôm là protein (54,4%), khoáng chất (21,1%), lipid (11,9%), kitin (9,3%) và một lượng nhỏ các carotenoid có giá trị. Ảnh onezoo

Phụ phẩm tôm là gì?

Phần lớn tôm xuất khẩu được chế biến dưới dạng bóc vỏ, bỏ đầu hoặc tôm lột nên phụ phẩm từ ngành công nghiệp chế biến tôm chủ yếu là đầu và các mảnh vỏ, mảnh thịt vụn và tôm hỏng. Phụ phẩm này chiếm 50% nguyên liệu thô, có nghĩa là gần một nửa số tiền chi tiêu đã bị hoang phí. Xử lý không đúng cách những phụ phẩm này có thể gây hại cho môi trường do đặc tính giàu chất dinh dưỡng của chúng. 

phụ phẩm tôm
Xử lý không đúng cách những phụ phẩm này có thể gây hại cho môi trường. Ảnh vkusnyashki

Thành phần dinh dưỡng bên trong phụ phẩm

Những chất thải này được xem là nguồn cung cấp protein và dầu biển tốt. Thành phần chính của đầu tôm là protein (54,4%), khoáng chất (21,1%), lipid (11,9%), kitin (9,3%) và một lượng nhỏ các carotenoid có giá trị. 

Heu và cộng sự (2003) cũng đã nghiên cứu số lượng các thành phần và hàm lượng dinh dưỡng của các sản phẩm phụ của tôm, bao gồm các axit béo, axit amin, khoáng chất và phốt pho. Những hợp chất có giá trị này có thể bổ sung một số lượng không hề nhỏ vào lợi nhuận tổng thể sau quá trình xử lý thích hợp (Prameela và cộng sự, 2012).

Hậu quả với sản lượng phụ phẩm quá nhiều 

Với việc sản xuất và tiêu thụ tôm ngày càng tăng của thế giới, số lượng chất thải được tạo ra từ các công ty chế biến cũng sẽ tăng lên. Mặc dù không có hồ sơ địa phương về quản lý chất thải, việc xử lý không đúng cách các phụ phẩm chế biến từ tôm giàu dinh dưỡng có thể tác động tiêu cực đến môi trường bằng cách làm giàu các vùng nước gần đó, cuối cùng dẫn đến cạn kiệt ôxy và quá tải các chất dinh dưỡng.

Từ nghiên cứu này, các loại bột được phát triển từ chất thải đầu của tôm sú Penaeus monodon, cả có và không có vỏ, đều có giá trị dinh dưỡng cao, có chất lượng lý hóa, vi sinh và cảm quan chấp nhận được, qua đó cho thấy những phẩm chất có triển vọng để phát triển hơn nữa. Bên cạnh đó, một khám phá về thời hạn sử dụng của bột đầu tôm không có mai có thể lên đến sáu tháng bảo quản. Dữ liệu này có thể giúp tiếp tục sử dụng bột đầu tôm vào một sản phẩm thực phẩm chế biến từ tôm phức tạp hơn và đề xuất một cách thay thế để giảm thiểu chất thải thủy sản qua quá trình xử lý. 

Biến đổi đầu tôm thành bột giá trị gia tăng

Từ những lợi ích cũng như ảnh hưởng do sản lượng phụ phẩm ngày càng tăng thì phương pháp biến đầu tôm thành bột nên được quan tâm và ứng dụng rộng rãi. Nhờ đó, các nhà sản xuất chế biến thực phẩm sẽ không chỉ giảm lãng phí mà quan trọng hơn là thu được lợi nhuận từ các nguyên liệu bỏ đi.

Theo Rosa Bassig, Chuyên gia Nghiên cứu Khoa học cấp cao của Bộ phận Nghiên cứu và Phát triển Sau Thu hoạch Thủy sản của NFRDI, khoảng 200g bột được sản xuất trên một kg đầu tôm tươi. Không xa vời cho công việc kinh doanh dựa trên những sản phẩm chế biến từ phụ phẩm tôm - những gì đáng lẽ chỉ là phế thải đã được chuyển đổi thành một thứ có giá trị.

Bột có thể được sử dụng như gia vị hương vị tôm, nước dùng hải sản, hoặc súp. Hơn nữa, nó có thời gian bảo quản lên đến sáu tháng khi được bảo quản ở nhiệt độ 28-30° C dựa trên một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Thủy sản Philippines. Sự phát triển công nghệ này góp phần vào cuộc chiến chống lãng phí lương thực và chế biến của thế giới đồng thời mang lại thu nhập và sinh kế cho các ngành chế biến tôm cá trong tương lai. 

Đăng ngày 10/03/2022
Nhất Linh @nhat-linh
Chế biến

Cách chọn cá tra đảm bảo tươi ngon

Cá tra là loại “vua cá xuất nhập khẩu” của Việt Nam nhờ vào hương vị thơm ngon và cực kỳ dinh dưỡng. Không chỉ người nước ngoài mà ngay cả Việt Nam ta cũng cực kỳ ưa chuộng loại cá này, vậy làm thế nào để chọn được cá tra luôn tươi ngon? Hãy cùng Tép Bạc tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Cá tra
• 10:45 02/01/2024

Thách thức lớn nhất của lĩnh vực thủy sản thay thế

Thủy sản “thay thế” có nguồn gốc từ thực vật đang đối mặt với 2 thách thức lớn, đó là kỳ vọng của người tiêu dùng và giá cả.

Cá ngừ
• 10:50 01/11/2023

Loại cá nào nên và không nên có trong chế độ ăn

Nguồn dinh dưỡng từ cá có các chất quan trọng như protein, vitamin D và nguồn axit béo omega - 3 dồi dào, cực kỳ quan trọng đối với cơ thể và não.

Ăn cá
• 11:16 23/09/2023

Những bộ phận độc hại của tôm không nên ăn

Tôm là một trong những loài hải sản rất giàu chất dinh dưỡng, điển hình như: Canxi, Protein, Omega - 3,.. Tuy nhiên, khi ăn tôm, chúng ta nên lưu vì có một số bộ phận cần loại bỏ. Vậy, bạn đã biết gì về những bộ phận độc hại của tôm không nên ăn chưa? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé.

Ăn tôm
• 10:10 19/09/2023

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 02:33 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 02:33 29/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 02:33 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 02:33 29/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 02:33 29/03/2024