Một số hình thức tôm xuất khẩu (đông lạnh, lột vỏ, chế biến,...)

Với bờ biển dài và hệ thống sông ngòi phong phú, Việt Nam có điều kiện tự nhiên lý tưởng để phát triển nuôi trồng và chế biến tôm. Ngành công nghiệp này không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao động. 

Tôm Việt Nam đã khẳng định được vị thế của mình trên thị trường quốc tế, xuất khẩu đến nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới. Các sản phẩm tôm xuất khẩu ngày càng đa dạng, từ tôm đông lạnh, tôm lột vỏ cho đến các sản phẩm chế biến cao cấp, đáp ứng nhu cầu phong phú của người tiêu dùng.

Tôm đông lạnh

Tôm đông lạnh là một trong những sản phẩm xuất khẩu chính của Việt Nam. Quy trình chế biến và bảo quản tôm đông lạnh bao gồm việc sơ chế, làm sạch, và sau đó đông lạnh ở nhiệt độ rất thấp để giữ nguyên chất lượng và hương vị của tôm. Có hai dạng chính của tôm đông lạnh:

HOSO (Head-On Shell-On)

HOSO là loại tôm đông lạnh nguyên con, còn nguyên đầu và vỏ. Quy trình chế biến bao gồm việc làm sạch tôm, sau đó đông lạnh ở nhiệt độ thấp để giữ nguyên vẹn chất lượng và độ tươi của tôm. Ưu điểm của HOSO là giữ được hương vị và giá trị dinh dưỡng cao, tuy nhiên, việc chế biến tại nhà có thể phức tạp hơn đối với người tiêu dùng cuối.

HLSO (Headless Shell-On)

HLSO là loại tôm đông lạnh đã được cắt bỏ đầu nhưng vẫn giữ nguyên vỏ. Quy trình chế biến tương tự như HOSO, với thêm bước cắt bỏ đầu tôm trước khi đông lạnh. HLSO dễ chế biến hơn so với HOSO, giúp giảm bớt công đoạn chuẩn bị món ăn cho người tiêu dùng.

Ưu điểm và nhược điểm

Ưu điểm của tôm đông lạnh là giữ được độ tươi ngon trong thời gian dài, dễ dàng vận chuyển và bảo quản. 

Tuy nhiên, nhược điểm là chi phí năng lượng cho việc đông lạnh và bảo quản có thể khá cao. 

Thị trường tiêu thụ tôm đông lạnh nguyên con chủ yếu là các nước châu Âu, Mỹ và Nhật Bản, nơi người tiêu dùng ưa chuộng các sản phẩm tươi ngon và an toàn.

Tôm đông lạnh lột vỏ

Tôm lột vỏ đông lạnh được ưa chuộng nhờ sự tiện lợi và dễ dàng sử dụng trong chế biến thực phẩm. Quy trình chế biến tôm lột vỏ bắt đầu từ việc làm sạch, lột vỏ, bỏ chỉ đen, sau đó đông lạnh để bảo quản. Có nhiều loại tôm lột vỏ phổ biến, bao gồm:

Tôm lột vỏ và bỏ chỉ đen (PD)

PD (Peeled and Deveined) là loại tôm đã được lột vỏ và loại bỏ chỉ đen. Quy trình chế biến bao gồm việc làm sạch, lột vỏ và loại bỏ chỉ đen trước khi đông lạnh. Tôm PD có ưu điểm là tiện lợi và dễ sử dụng, phù hợp cho nhiều món ăn khác nhau.

Tôm PD có ưu điểm là tiện lợi và dễ sử dụng, phù hợp cho nhiều món ăn khác nhau

Tôm bóc vỏ và không bỏ chỉ đen (PUD)

PUD (Peeled, Undeveined) là loại tôm đã được bóc vỏ nhưng vẫn giữ lại chỉ đen. Quy trình chế biến tương tự như PD, nhưng giữ lại chỉ đen để giữ nguyên hình dạng, kết cấu của tôm và đặc biệt là hương vị tự nhiên của tôm. Tôm PUD cũng rất tiện lợi và được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm.

PTO (Peeled Tail-On)

PTO là loại tôm đã được bóc vỏ nhưng vẫn giữ lại phần đuôi. Quy trình chế biến bao gồm việc làm sạch, lột vỏ và giữ lại đuôi trước khi đông lạnh. Tôm PTO thường được sử dụng trong các món ăn trang trí, giúp tăng thêm phần hấp dẫn và đẹp mắt cho món ăn.

Ưu điểm và nhược điểm

Ưu điểm của tôm lột vỏ là tiện lợi cho người tiêu dùng, không cần mất thời gian sơ chế. 

Nhược điểm là giá thành cao hơn so với tôm nguyên con do quy trình chế biến phức tạp hơn. 

Thị trường tiêu thụ tôm lột vỏ cũng rất rộng lớn, đặc biệt là ở các nước châu Âu và Bắc Mỹ.

Tôm chế biến

Tôm chế biến là một phân khúc cao cấp trong ngành xuất khẩu tôm, đáp ứng nhu cầu của các thị trường đòi hỏi sản phẩm tiện lợi và đa dạng. Các sản phẩm tôm chế biến bao gồm tôm hấp, tôm nướng, tôm chiên, tôm xốt, và nhiều loại khác. Quy trình chế biến và đóng gói tôm chế biến thường phức tạp bao gồm các bước làm sạch, tẩm ướp gia vị, nấu chín, và đóng gói.

Ưu điểm: Tôm chế biến rất là tiện lợi, sẵn sàng sử dụng ngay khi mở gói, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho người tiêu dùng. Ngoài ra, tôm chế biến còn đa dạng về hương vị, phù hợp với nhiều món ăn khác nhau. 

Nhược điểm: Quy trình chế biến phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật cao để đảm bảo giữ được hương vị, chất lượng của sản phẩm và chi phí sản xuất có thể cao hơn so với tôm đông lạnh và tôm lột vỏ.

Thị trường tiêu thụ: Các sản phẩm tôm chế biến thường được tiêu thụ mạnh ở các thị trường phát triển như Mỹ, EU, và Nhật Bản, nơi người tiêu dùng có xu hướng ưa chuộng các sản phẩm tiện lợi và chất lượng cao.

Tôm tươi

Tôm tươi là sản phẩm cao cấp, giữ nguyên độ tươi ngon khi đến tay người tiêu dùng. Để đảm bảo chất lượng, tôm tươi thường được vận chuyển bằng đường hàng không. Quy trình vận chuyển tôm tươi rất khắt khe, bắt đầu từ việc thu hoạch tôm trực tiếp từ ao nuôi, làm sạch và đóng gói trong các hộp bảo quản đặc biệt chứa đá hoặc gel giữ lạnh. 

Thị trường tiêu thụ: Tôm tươi chủ yếu được xuất khẩu sang các thị trường cao cấp như Nhật Bản, EU, và Mỹ, nơi người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao để có được sản phẩm tươi ngon nhất.

Tôm sấy

Tôm được sấy khô để bảo quản được lâu hơn. Quy trình sấy tôm bắt đầu từ việc làm sạch và ướp gia vị cho tôm. Sau đó, tôm được sấy khô bằng các phương pháp truyền thống hoặc công nghệ hiện đại. Quá trình sấy phải được kiểm soát kỹ lưỡng về nhiệt độ và độ ẩm để đảm bảo tôm không bị mất đi hương vị tự nhiên và dinh dưỡng.

Tôm được ướp gia vị và đem sấy khô đem lại màu sắc bắt mắt, cực kỳ thơm ngon trước khi xuất khẩu

Ưu điểm: Dễ bảo quản và vận chuyển, thời gian sử dụng lâu dài, phù hợp cho các món ăn cần thời gian bảo quản lâu. 

Nhược điểm: Quy trình sấy có thể làm mất một phần giá trị dinh dưỡng và hương vị tự nhiên của tôm.

Thị trường tiêu thụ và xu hướng: Tôm sấy thường được tiêu thụ mạnh ở các thị trường châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, nơi tôm sấy được sử dụng trong nhiều món ăn truyền thống và hiện đại.

Tôm ủ muối

Tôm ủ muối là một sản phẩm truyền thống, tạo hương vị đặc trưng nhờ quy trình ướp muối. Quy trình ủ muối tôm bao gồm việc làm sạch tôm, sau đó ướp muối theo công thức đặc biệt và bảo quản ở nhiệt độ thích hợp. Quá trình này giúp tôm có hương vị đậm đà và độc đáo, phù hợp cho các món ăn truyền thống.

Ưu điểm: Mang hương vị đặc trưng, đậm đà, dễ bảo quản và vận chuyển. 

Nhược điểm là sản phẩm này có thể không phù hợp với tất cả người tiêu dùng do hàm lượng muối cao và hương vị mạnh.

Thị trường tiêu thụ và xu hướng: Tôm ủ muối thường được xuất khẩu sang các thị trường châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.