Phú Yên: Sò huyết Ô Loan được bảo hộ chỉ dẫn địa lý

Ô Loan là tên một đầm thuộc huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, là vực nước ven bờ biển do lưu vực vùng cửa sông tạo nên. Đầm Ô Loan là loại đầm kín, trải dài theo hướng Bắc - Nam, chạy song song với bờ biển và ngăn cách với bờ biển bởi một dải cát, đầm tiếp nhận nước từ các sông Phượng Lụa, sông Gò Duối và thông với biển qua cửa Tân Quy xã An Hải. Đáy đầm tương đối bằng phẳng và khá nông, độ sâu từ 1,2m - 1,4m. Đặc thù lớp đáy đầm là lớp bùn khá dày, bề mặt bằng phẳng, mềm và mịn, ở giữa đầm về phía Nam và phía Tây là lớp bùn cát, ở phía Bắc và Đông Bắc là lớp cát bùn. Đầm Ô Loan nằm trong hệ sinh thái rong - cỏ biển và là vùng thủy vực trung gian nên khu vực địa lý này có nguồn thức ăn phong phú và đa dạng.

Năm 1997, đặc sản sò huyết này là một trong những yếu tố để đầm nước lợ Ô Loan được công nhận là di tích danh lam thắng cảnh quốc gia. Sò huyết Ô Loan thuộc giống sò A.granosa, thân sò tròn, vỏ dày dạng hình trứng, hai vỏ bằng nhau. Mặt ngoài vỏ có gờ phóng xạ phát triển và vòng sinh trưởng. Số lượng gờ từ 20 đến 22 gờ, trên mỗi gờ có nhiều hạt hình chữ nhật. Bản lề rộng, hình thoi, có màu nâu đen. Vết cơ khép vỏ sau lớn hình tứ giác, vết cơ khép vỏ trước nhỏ hơn, hình tam giác. Mặt ngoài vỏ sò huyết có màu nâu đen, xám trắng, mặt trong vỏ có màu trắng sứ. Lượng huyết nhiều và màu đỏ tươi. Những tính chất, chất lượng đặc thù của sò huyết Ô Loan có được là do điều kiện địa lý tự nhiên của khu vực đầm Ô Loan và kỹ thuật nuôi sò huyết của người dân.

Tại đầm Ô Loan, người nuôi chọn sò huyết giống khỏe, có kích cỡ từ 400 con/kg - 500 con/kg, vỏ ngoài không dập bể, màu nâu đậm, mở vỏ thấy bên trong nội tạng đầy đặn, huyết đỏ tươi, để ráo nước tỷ lệ sò giống thò chân bò di chuyển phải đạt trên 95%. Mật độ thả giống là khoảng 6,36 con/m². Kinh nghiệm chọn địa điểm nuôi sò huyết là chọn vùng có sò huyết tự nhiên phân bố, môi trường nuôi ổn định, vùng nuôi sò huyết phải cách xa hoặc không chịu ảnh hưởng trực tiếp của nước thải, ưu tiên chọn vùng hạ triều.

Bên cạnh đó, người nuôi sò huyết tiến hành kiểm tra môi trường nước hàng tháng và kiểm tra lưới cọc 3 tháng/lần. Sò huyết chỉ được khai thác khi chiều dài sò huyết đạt từ 3cm trở lên và từ lúc thả giống đến lúc thu hoạch ít nhất là 12 tháng đối với sò huyết nuôi. Vật liệu dùng để đóng gói sò huyết phải sạch sẽ, thông thoáng. Dán nhãn sản phẩm lên từng túi/hộp sò huyết với mực in không độc hại, trên nhãn sản phẩm phải ghi tối thiểu nội dung “Sò huyết đầm Ô Loan”.