Phương pháp cho ăn tối ưu hóa hiệu quả

Bài viết này được báo cáo trên tạp chí NACA cung cấp một vài cải tiến trong phương pháp cho ăn nhằm tối đa hóa hiệu quả và một số hệ thống nuôi có thể áp dụng ở quy mô nông hộ.

Phương pháp cho ăn tối ưu hóa hiệu quả
Cho ăn là hoạt động chính và quan trọng nhất của con người trong quá trình nuôi tôm/cá

Mong muốn tối đa hóa sản xuất, tối đa hóa lợi nhuận một cách mù quáng nông dân đã tăng cường đầu vào (thức ăn, mật độ nuôi) mà không đi kèm với áp dụng khoa học kỹ thuật đã đẩy hệ thống nuôi đến mức giới hạn gây nên sự bùng phát dịch bệnh, sụp đổ vụ nuôi và tổn thất nặng nề về kinh tế. Điều đó đã xảy ra trong nhiều hệ thống nuôi thâm canh.

Cho ăn là hoạt động chính và quan trọng nhất của con người trong quá trình nuôi tôm/cá. Tuy nhiên, các phương thức cho ăn của đa số nông dân thường khác với sự tối ưu hợp lý về mặt khoa học, dẫn đến hiệu quả cho ăn thấp, bổ sung dư thừa chất dinh dưỡng, tăng chi phí sản xuất, tác động tiêu cực đến môi trường và trong những trường hợp nghiêm trọng có thể làm chết vật nuôi và sụp đổ vụ nuôi.

Cho ăn đúng phải dựa trên đánh giá về sinh khối của vật nuôi, yếu tố môi trường và hành vi ăn uống, điều này không hề dễ dàng với hầu hết nông dân đặc biệt là người nuôi quy mô nhỏ. Họ có xu hướng tin rằng càng cho ăn nhiều thức ăn thì sản lượng càng nhiều trong khi sức chứa của hệ thống bị bỏ qua.

Bài viết này cung cấp một vài cải tiến trong thao tác cho ăn và một số hệ thống nuôi đem lại hiệu quả cao có thể áp dụng ở quy mô nông hộ.

Một số đổi mới trong phương pháp cho ăn nâng cao hiệu quả

Phát triển các loại thức ăn khác nhau giảm chi phí thức ăn. Điều này bao gồm tìm nguồn nguyên liệu thay thế và thay đổi hàm lượng chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein để tăng hiệu quả tiết kiệm protein. Điều này đã được chứng minh có hiệu quả để giảm chi phí thức ăn và cải thiện FCR.

Pulse feeding: chế độ cho ăn luân phiên bình thường và giảm cho ăn hoặc nhịn ăn trong một thời gian nhất định. Khái niệm tăng trưởng bù có thể được áp dụng trong các ao nuôi cá. Các nghiên cứu và kinh nghiêm nuôi trồng cho thấy cho ăn luân phiên có thể làm giảm chi phí thức ăn và cải thiện hiệu quả cho ăn mà không làm giảm sự phát triển của cá ở một số loài cá nuôi quan trọng như cá rô phi, cá tra, cá sữa và cá chép Ấn Độ. Điều này cho phép nông dân kéo dài thời gian nuôi để thích ứng với sự biến động nhu cầu thị trường mà không làm tăng lượng thức ăn.

Tăng trưởng bù ở một số loài cá là giai đoạn tăng trưởng rất nhanh, xuất hiện khi cá được ăn trở lại sau một thời gian bị bỏ đói, kèm theo tăng trưởng bù là sự gia tăng thèm ăn bất thường trên cá. Hiện tượng này đã được ghi nhận trên nhiều loài cá như cá hồi, cá chép, cá rô phi, cá tra, cá nheo...

Một nghiên cứu được thực hiện trên cá tra nuôi thương phẩm từ tháng 6/2010 - 01/2012 tại Vĩnh Lon cho thấy việc cho cá ăn 7 ngày - ngừng 2 ngày đã giảm chi phí sản xuất, cải thiện tăng trưởng và năng suất, giảm hệ số thức ăn so với nhóm cá được cho ăn hàng ngày theo nhu cầu.

Ngược lại, một số nông dân thực hiện kế hoạch phân chia thời gian cho ăn, trong đó một khẩu phần ăn chia thành 2/3 và được áp dụng trong khoảng thời gian nhất định.

Cá nuôi trong lồng, viên thức ăn trôi dạt đến những nơi mà cá không tiếp cận được. Sử dụng vật liệu lưới tốt để bao bọc khu vực cho ăn là một biện pháp hữu hiệu. Các loại thức ăn chìm có xu hướng trộn với bùn và không thể tiếp cận cá hoặc tôm. Đối với các ao có đáy bùn cần lót khu vực cho ăn với một tấm nhựa là một lựa chọn kỹ thuật để nâng cao hiệu quả cho ăn.

Việc chấp nhận các đổi mới cho thức ăn ở cấp nông trại thường đòi hỏi sự xem xét cẩn thận và kinh nghiệm của nông dân.

Hệ thống canh tác có hiệu quả sinh thái cao.

Lựa chọn hệ thống canh tác thích hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như yêu cầu năng suất, nguồn lực sẵn có, các loài nuôi và quy mô sản xuất. Tuy nhiên hiệu quả sử dụng thức ăn chăn nuôi vẫn là yếu tố chính để xem xét.

1. Nuôi ghép nhiều loài:

Nuôi ghép nhiều loài trong 1 ao nuôi nhằm tối đa hóa nguồn nước, nâng cao năng suất nuôi.

2. Mô hình nuôi tận dụng dinh dưỡng (Integrated multi-trophic aquaculture).

cải tiến cho ăn, tăng trưởng bù, cho ăn hiệu quả, phương pháp cho ăn, tối ưu hóa cho ăn

IMTA là nuôi ghép nhiều loài trong cùng một vùng nuôi nhằm tối đa hóa hiệu quả thức ăn. Giảm thiểu tối đa dinh dưỡng thải ra môi trường. Ảnh: Internet

3. Mô hình lúa - cá kết hợp.

cải tiến cho ăn, tăng trưởng bù, cho ăn hiệu quả, phương pháp cho ăn, tối ưu hóa cho ăn

Mô hình cá - lúa dễ nuôi, vốn đầu tư ít, hiệu quả kinh tế cao, có thể tận dụng được diện tích mặt nước trên những thửa ruộng. Nguồn: Internet

4. Hệ thống bán thâm canh bổ sung phân bón giàu dinh dưỡng.

5. Hệ thống sử dụng vi sinh vật hỗ trợ nền đáy.

6. Hệ thống Biofloc

6. Nuôi trong lồng hoặc sông trong ao.

cải tiến cho ăn, tăng trưởng bù, cho ăn hiệu quả, phương pháp cho ăn, tối ưu hóa cho ăn

Hệ thống sông trong ao - raceways in ponds. Nguồn: Internet

Đăng ngày 15/11/2017
VĂN THÁI Lược Dịch
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Cung cấp gì cho tôm để hỗ trợ hấp thu tốt?

Hiệu quả hấp thu dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa tốc độ tăng trưởng, giảm hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR), nâng cao sức khỏe tôm và từ đó gia tăng lợi nhuận cho người nuôi. Tuy nhiên, hệ tiêu hóa của tôm rất nhạy cảm với biến động môi trường, khẩu phần ăn và mầm bệnh. Do đó, việc hỗ trợ khả năng hấp thu dưỡng chất là một yếu tố quan trọng mà người nuôi cần đặc biệt quan tâm.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:27 12/06/2025

Tôm giống và tôm trưởng thành: Nhu cầu dinh dưỡng khác nhau thế nào?

Trong nuôi tôm, việc hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng ở từng giai đoạn phát triển là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả tăng trưởng, tỷ lệ sống và năng suất cuối vụ. Tôm giống và tôm trưởng thành có hệ tiêu hóa, khả năng hấp thu và yêu cầu dưỡng chất hoàn toàn khác nhau. Vậy cụ thể sự khác biệt đó là gì? Hãy cùng Tepbac phân tích chi tiết.

Tôm thẻ chân trắng
• 11:54 09/06/2025

Bảo vệ gan ruột tôm ngày mưa dài: Giải pháp then chốt cho vụ nuôi bền vững

Vào mùa mưa kéo dài – đặc biệt là trong giai đoạn chuyển mùa – hệ gan ruột của tôm thường bị tổn thương, gây ra hàng loạt vấn đề như chậm lớn, tiêu hóa kém, phát sinh bệnh đường ruột hoặc bùng phát các bệnh nguy hiểm như phân trắng, EMS, hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND)... Do đó, bảo vệ gan ruột tôm trong những ngày mưa dài là bài toán sống còn cho người nuôi tôm muốn đảm bảo thành công vụ nuôi.

Gan ruột tôm
• 10:15 06/06/2025

Cần làm gì để phòng ngừa bệnh TPD lúc này?

Mùa hè năm nay ở nhiều vùng nuôi tôm trên cả nước đang bước vào cao điểm của thời tiết mưa giông, độ mặn dao động thất thường, nhiệt độ thay đổi liên tục, là điều kiện lý tưởng để bệnh TPD (mờ đục hậu ấu trùng) xuất hiện và lan rộng tại các trại giống.

Tôm giống
• 11:03 05/06/2025

Nước mưa ảnh hưởng đến hồ cá cảnh như thế nào?

Hồ cá cảnh là một hệ sinh thái thu nhỏ, nơi các yếu tố môi trường cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển ổn định của cá, cây thủy sinh và vi sinh vật. Một trong những yếu tố môi trường thường bị bỏ qua nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn đến hồ cá chính là nước mưa. Mặc dù nước mưa là một nguồn nước tự nhiên, nhưng nó có thể mang lại cả lợi ích lẫn tác hại nếu không được quản lý đúng cách. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của nước mưa đến hồ cá cảnh, đặc biệt là những hồ đặt ngoài trời.

Hồ cá
• 04:02 16/06/2025

Khuyến khích thay thế thịt đỏ bằng cá trong khẩu phần ăn

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và lối sống lành mạnh, xu hướng điều chỉnh khẩu phần ăn theo hướng giảm thịt đỏ và tăng tiêu thụ cá đang ngày càng phổ biến. Không chỉ là sự thay đổi mang tính cá nhân, mà đây còn là một hướng đi được nhiều chuyên gia dinh dưỡng và tổ chức y tế toàn cầu khuyến khích nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giảm áp lực lên môi trường.

Ăn cá
• 04:02 16/06/2025

Gỡ khó cho thủy sản khai thác: Bà Rịa – Vũng Tàu vào cuộc quyết liệt

Trong bối cảnh Bà Rịa – Vũng Tàu là một trong những điểm nóng về xuất khẩu thủy sản khai thác, đặc biệt là cá mối xuất đi EU, doanh nghiệp vẫn gặp rào cản lớn do quy định nghiêm ngặt về nguồn gốc khai thác (IUU).

Tàu cá
• 04:02 16/06/2025

Báo cáo xu hướng môi trường và sức khỏe tôm

Theo báo cáo định kỳ từ Farmext LAB (Từ ngày 08/06 – 13/06/2025) mang đến những tín hiệu tích cực khi tình hình dịch bệnh đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, các chỉ số về vi khuẩn trong gan và ruột tôm vẫn ở mức báo động, đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ người nuôi.

Nuôi trồng thủy sản
• 04:02 16/06/2025

Đà Nẵng: Người nuôi mất trắng sau một đêm

Đợt mưa lũ trái mùa từ ngày 11 đến 13 tháng 6 năm 2025, do ảnh hưởng của cơn bão số 1 (WUTIP), đã gây ra những thiệt hại nặng nề cho người dân các tỉnh miền Trung, đặc biệt là các hộ nuôi trồng thủy sản tại Đà Nẵng. Lũ lên nhanh và bất ngờ trong đêm đã khiến nhiều gia đình mất trắng tài sản, với ước tính thiệt hại lên đến hàng tỷ đồng.

Bão
• 04:02 16/06/2025
Some text some message..