Sự tăng trưởng và vươn lên của cá da trơn toàn cầu (P.1)

Theo FAO, trong vài năm qua, cá da trơn đã vượt qua cá rô phi để chiếm vị trí số hai sau loài được nuôi nhiều nhất trên toàn cầu là cá chép bởi số lượng loài đa dạng và được nuôi rộng rãi ở nhiều quốc gia.

cá da trơn
Về số lượng cá da trơn được nuôi trên toàn thế giới, Châu Á dẫn đầu trong sản xuất..

Trong phần 1 chúng ta sẽ tìm hiểu về cá nheo Mỹ, các giống lai và tra- loài cá nhiệt đới phổ biến ở Việt Nam.  

Thuật ngữ “Catfish” có nghĩa khác nhau đối với những người khác nhau ở những nơi khác nhau. Bởi “catfish” là từ chỉ chung cho nhiều loài cá da trơn khác biệt.

Các nhà phân loại học khẳng định có hơn 3.000 loài cá da trơn đã được công nhận. Hàng năm có thêm nhiều loài được phát hiện và phân loại. Chúng là bộ cá Siluriformes được tìm thấy ở mọi lục địa trừ Nam Cực. Người ta nói rằng cứ 10 loài cá thì có một loài là cá da trơn và cứ 20 loài động vật có xương sống thì có 1 loài. Mặc dù có hàng nghìn loài cá da trơn và hàng trăm ứng cử viên tiềm năng cho nuôi trồng thủy sản, nhưng bài viết này sẽ tập trung vào những loài có đóng góp lớn trong sản lượng thu hoạch toàn cầu.

Cá nheo Mỹ và các giống lai 

Cá nheo Mỹ hay Channel catfish (Ictalurus punctatus) là một trong những loài cá da trơn đầu tiên được nuôi thương mại.

cá da trơn
Ngành công nghiệp cá da trơn của Hoa Kỳ tập trung ở các bang phía nam như Mississippi và Arkansas. 

Vào cuối những năm 1950, ngành công nghiệp này bắt đầu ở miền nam Hoa Kỳ. Mở rộng từ Arkansas đến đồng bằng Mississippi. Khi các nhà máy thức ăn chăn nuôi được thành lập, diện tích và sản lượng tiếp tục tăng. Cuối cùng, sự phát triển của một số nhà máy chế biến trên toàn khu vực đã củng cố vững chắc ngành công nghiệp này. Hiện nay, hầu hết ngành công nghiệp của Hoa Kỳ chuyển sang sản xuất cá da trơn lai giữa 2 loài cá nheo Mỹ và cá da trơn xanh (Ictalurus furcatus).
Cá nheo Mỹ chịu được nhiệt độ mùa đông lạnh giá và thích nghi tốt với môi trường khắc nghiệt do đó được nuôi phổ biến ở nhiều nơi như Nam Mỹ, Châu Á và Châu Âu. Năm 1984, cá nheo Mỹ được đưa vào Trung Quốc, nơi bắt đầu nuôi trong ao vào năm 1988 và xuất khẩu sang Mỹ và các nơi khác vào năm 2000.
Cá nheo Mỹ là một giải pháp thay thế mới cho những người nuôi cá ở vùng khí hậu ôn đới của Trung Quốc. Trong thập kỷ qua, sản lượng cá nheo Mỹ ở Trung Quốc đã tăng từ dưới 200.000 tấn lên hơn 300.000 tấn và từ năm 2010, sản lượng cá này ở Trung Quốc đã vượt qua sản lượng nuôi ở Mỹ. 
Không giống một số loài cá da trơn nuôi ở châu Á và châu Phi, cá nheo Mỹ và các loài cá lai của nó không thể sử dụng oxy trong không khí do đó không thể chịu đựng được điều kiện oxy quá thấp kéo dài. Năng suất điển hình là 8 - 11 tấn mỗi ha (ha) hàng năm, với hệ thống ao thâm canh được báo cáo thu hoạch gần 17 tấn/ha.

Cá tra

Họ cá tra Pangasiidae là một nhóm loài có họ hàng gần được tìm thấy ở Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác, loài được nuôi rộng rãi nhất là cá tra Pangasianodon hyphophthalmus (trước đây được gọi là Pangasius hypophthalmus).
cá tra
Ngành công nghiệp cá tra châu Á đã trải qua sự mở rộng nhanh chóng khi có thức ăn thương mại.
Loài cá nhiệt đới này đặc biệt thích hợp để nuôi quy mô thương mại, bằng chứng là sự phát triển vượt bậc của ngành công nghiệp cá tra ở Việt Nam trong 2 thập kỷ qua. Cá tra đã được nuôi ở Thái Lan từ những năm 1950 nhưng sản lượng báo cáo đầu tiên cho FAO (40.000 tấn) là từ Việt Nam năm 1997. Đến năm 2019, sản lượng báo cáo của Việt Nam là 1,6 triệu tấn. 
Giống như trường hợp nuôi cá nheo Mỹ, việc mở rộng ngành công nghiệp cá tra ở Việt Nam và các nước lân cận được thúc đẩy bởi nguồn giống sẵn có và áp dụng các loại thức ăn công nghiệp, cũng như khả năng tiếp cận các cơ sở chế biến hướng đến xuất khẩu. Cá tra ngày càng được nuôi nhiều hơn ở các nước châu Á khác như Bangladesh, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Lào và Malaysia. Trong những năm gần đây, sản lượng nuôi cá tra cũng được báo cáo từ một số quốc gia Caribe và đã được đưa vào Brazil và Colombia để nuôi.
Cá tra có thể hấp thụ oxy trực tiếp từ khí quyển do đó nồng độ oxy hòa tan ít quan trọng hơn so với hầu hết các loài cá nuôi khác, điều quan trọng nhất để nuôi P. hypophthalmus thành công là duy trì các thông số chất lượng nước ở mức chấp nhận được. Trong hầu hết các hoạt động nuôi cá tra ở Việt Nam, điều này được thực hiện bằng cách thay nước hàng ngày từ 20 đến 40%. Các ao sản xuất thường khá sâu và sản lượng xấp xỉ 300 tấn/ha trong chu kỳ vụ mùa 6-8 tháng.
Sau khi hiểu rõ về 2 loài trên, ở phần 2 sẽ tiếp tục khai thác về cá trê Phi, cá da trơn Nam Mỹ và cá nheo bạc. 
Nguồn:  Prof C Greg Lutz. The rise and rise of global catfish culture, The Fish Site, 27/10/2021
Đăng ngày 09/11/2021
Lệ Thủy
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Ngành thủy sản Việt Nam đã và đang “xanh hóa”: Từ xu hướng đến chiến lược quốc gia

Trong nhiều thập kỷ qua, thủy sản đã đóng vai trò trụ cột trong nền kinh tế Việt Nam, góp phần quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu, tạo việc làm và sinh kế cho hàng triệu người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, ngành này cũng đang đối mặt với không ít thách thức mang tính sống còn: suy giảm nguồn lợi, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế… Trong bối cảnh đó, “xanh hóa” không còn là lựa chọn, mà đã trở thành chiến lược phát triển tất yếu nếu Việt Nam muốn duy trì vị thế và phát triển bền vững ngành thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản
• 10:15 13/05/2025

Một số lưu ý cần làm cho người nuôi giai đoạn nắng gắt

Thời điểm chuyển mùa và đặc biệt là những tháng cao điểm nắng nóng luôn là thách thức không nhỏ đối với người nuôi thủy sản, nhất là trong các mô hình nuôi tôm, cá nước ngọt, cá nước lợ. Nhiệt độ tăng cao không chỉ làm biến đổi nhanh chóng các yếu tố môi trường nước mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng sinh trưởng của vật nuôi.

Thăm nhá tôm
• 09:59 08/05/2025

Giảm phát thải cho ao nuôi

Trong những năm gần đây, khái niệm “nuôi trồng thủy sản bền vững” ngày càng được quan tâm không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn cầu. Điều này không chỉ xuất phát từ nhu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ hệ sinh thái mà còn là lời đáp trả trước sức ép ngày càng lớn từ biến đổi khí hậu và các cam kết giảm phát thải khí nhà kính của các quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 08/05/2025

Cà Mau: Cua nuôi chết rải rác do nắng nóng

Thời tiết nắng nóng cực đoan đang gây ra nhiều hệ lụy cho hoạt động nuôi thủy sản tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là tại Cà Mau – địa phương có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn nhất cả nước. Trong những ngày cuối tháng 4, hiện tượng cua nuôi chết rải rác được ghi nhận tại nhiều vuông nuôi ở xã Lý Văn Lâm, TP.Cà Mau do ảnh hưởng trực tiếp của thời tiết khô hạn và nhiệt độ tăng cao.

Cua chết
• 11:44 06/05/2025

Một số lưu ý cho người chơi cá cảnh trong hồ kính

Nuôi cá cảnh trong hồ kính (bể kính) là một thú vui tao nhã được nhiều người yêu thích vì vừa giúp trang trí không gian sống, vừa mang lại cảm giác thư giãn. Tuy nhiên, để duy trì một hồ cá đẹp, sạch sẽ và những chú cá khỏe mạnh, người nuôi cần hiểu và tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản. Việc nuôi cá hồ kính không đơn thuần chỉ là mua cá và đổ nước vào bể, mà là cả một quá trình chăm sóc đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiến thức nhất định. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi nuôi cá trong hồ kính.

Nuôi bể kính
• 06:52 13/05/2025

Con don: Quà tặng từ những dòng sông quê Quảng

Ẩn mình nơi những dòng sông hiền hòa chảy qua miền quê Quảng Ngãi, con don – loài nhuyễn thể nhỏ bé nhưng đậm đà vị quê – từ bao đời nay đã gắn bó mật thiết với đời sống và ký ức của biết bao thế hệ người dân nơi đây. Không hào nhoáng, không cầu kỳ, don hiện diện như một món quà dung dị mà thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho đất Quảng, làm nên một phần linh hồn ẩm thực xứ Quảng mộc mạc mà sâu sắc.

Con don Quãng Ngãi
• 06:52 13/05/2025

Giải quyết hiện tượng nóng đáy ao

Trong những năm gần đây, mô hình nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, đi kèm với năng suất cao là những thách thức ngày càng lớn về mặt môi trường ao nuôi, trong đó hiện tượng nóng đáy ao vào mùa nắng nóng là một trong những rủi ro gây thiệt hại âm thầm nhưng nghiêm trọng. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm mà còn tạo điều kiện cho nhiều bệnh nguy hiểm bùng phát nếu người nuôi không kịp thời phát hiện và xử lý.

Ao nuôi
• 06:52 13/05/2025

Cá chết hàng loạt: Nguyên nhân và giải pháp cho người nuôi

Những ngày đầu tháng 5/2025, người dân TP.HCM không khỏi bàng hoàng trước cảnh tượng cá chết trắng mặt nước trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè. Tình trạng này không chỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân và đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân cũng như biện pháp phòng ngừa, đặc biệt đối với người nuôi trồng thủy sản.

Cá chết
• 06:52 13/05/2025

Triển khai nghị quyết số 57-NQ/TW: Tạo động lực mới cho nông nghiệp môi trường phát triển bền vững và số hóa

Hội nghị ngày 10/5/2025 tại Bắc Ninh do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp tổ chức nhằm triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tham dự có hơn 500 đại biểu. Hội nghị đề ra 5 nhóm giải pháp trọng tâm, chia sẻ định hướng nghiên cứu và hợp tác ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp – môi trường, khẳng định chuyển đổi số là động lực then chốt để nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo vệ tài nguyên và phát triển bền vững.

Hội nghị toàn quốc
• 06:52 13/05/2025
Some text some message..