Tái sử dụng phụ phẩm chế biến thủy sản, nâng giá trị, giảm lãng phí

Mỗi năm, ngành chế biến thủy sản Việt Nam tạo ra hàng triệu tấn phụ phẩm như đầu, xương, da cá, vỏ tôm, nội tạng… Song phần lớn trong số này chưa được tận dụng hiệu quả. Trong bối cảnh kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững ngày càng được chú trọng, việc tái chế phụ phẩm thủy sản thành các sản phẩm có giá trị đang mở ra nhiều cơ hội. Bài viết phân tích tiềm năng, các hướng đi tiêu biểu và những rào cản trong việc khai thác nguồn tài nguyên quý giá này.

Vỏ tôm
Vỏ tôm có thể thay thế màng lọc các nguyên liệu hóa thạch

Ngành thủy sản là một trong những trụ cột của kinh tế Việt Nam, với sản lượng khai thác và nuôi trồng đạt hàng triệu tấn mỗi năm. Tuy nhiên, quá trình chế biến lại phát sinh một lượng lớn phụ phẩm – chiếm đến 30–50% tổng nguyên liệu đầu vào – bao gồm đầu, xương, nội tạng, vỏ tôm, mai cua… Phần lớn phụ phẩm này bị bỏ đi hoặc chỉ sử dụng trong các mục đích giá trị thấp. Trong khi đó, đây lại là nguồn tài nguyên quý giá có thể được chế biến thành thực phẩm chức năng, thức ăn chăn nuôi, phân bón, dược mỹ phẩm và nhiên liệu sinh học.

Theo thống kê, mỗi năm ngành chế biến thủy sản Việt Nam thải ra hàng triệu tấn phụ phẩm. Nếu được xử lý đúng cách, đây sẽ là nguồn nguyên liệu chiến lược cho nhiều lĩnh vực:

- Chế biến thực phẩm: Sản xuất nước mắm, chả cá, bột dinh dưỡng.

- Thức ăn chăn nuôi: Bột cá, bột tôm, dầu cá giàu omega-3.

- Phân bón hữu cơ: Sản phẩm từ tôm, cua, cá sau quá trình lên men.

- Dược phẩm, mỹ phẩm: Collagen, gelatin, chitosan từ da cá, vỏ tôm, mai cua.

- Nhiên liệu sinh học: Dầu sinh học từ mỡ, xương cá.

Những hướng sử dụng này không chỉ giúp gia tăng giá trị mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm áp lực xử lý chất thải.

Các hướng tái chế phụ phẩm tiêu biểu

Sản xuất bột cá và dầu cá

Phụ phẩm sau chế biến được sấy khô, nghiền mịn hoặc ép ly tâm để thu dầu và bột cá. Đây là nguyên liệu quan trọng trong sản xuất thức ăn gia súc, thủy sản.

Chiết xuất chitosan

Từ vỏ tôm, cua có thể chiết xuất chitosan – một hợp chất sinh học có tính kháng khuẩn, sử dụng trong bảo quản thực phẩm, sản xuất dược phẩm và xử lý nước.

Tôm Chitosan từ phụ phẩm tôm

Sản xuất phân bón hữu cơ sinh học

Phụ phẩm được lên men kết hợp với vi sinh vật tạo phân hữu cơ giàu dưỡng chất, cải tạo đất và hỗ trợ tăng trưởng cây trồng.

Tạo collagen, gelatin từ da và xương cá

Những sản phẩm này có giá trị cao trong ngành thực phẩm chức năng, dược phẩm và mỹ phẩm, được thị trường quốc tế đánh giá cao.

Lợi ích kinh tế – môi trường

Việc tái sử dụng phụ phẩm thủy sản mang lại nhiều lợi ích:

- Giảm thiểu lãng phí tài nguyên.

- Hạn chế ô nhiễm môi trường.

- Tăng giá trị kinh tế chuỗi sản xuất.

- Thúc đẩy ngành công nghiệp phụ trợ và tạo việc làm.

- Góp phần xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn.

Xương cá Tạo gelatin từ xương và da cá

Khó khăn và thách thức

Dù có nhiều tiềm năng, việc tận dụng phụ phẩm ở Việt Nam còn hạn chế bởi:

- Thiếu công nghệ chế biến tiên tiến, sản xuất còn nhỏ lẻ.

- Khó kiểm soát chất lượng đầu vào.

- Thiếu cơ chế chính sách khuyến khích, đầu tư từ Nhà nước.

- Thiếu liên kết giữa doanh nghiệp chế biến, khoa học và người dân.

Tái sử dụng phụ phẩm không chỉ là giải pháp kinh tế, mà còn là bước đi chiến lược nhằm phát triển ngành thủy sản theo hướng hiện đại, bền vững và thân thiện môi trường. Cần có sự vào cuộc đồng bộ từ phía Nhà nước, doanh nghiệp và giới khoa học để đầu tư công nghệ, xây dựng chuỗi giá trị và phát triển chính sách hỗ trợ./.

Đăng ngày 09/06/2025
Nguyên liệu

Bắt tàu cá Cà Mau vi phạm vùng biển nước ngoài

Thông tin từ Bộ tư lệnh Vùng Cảnh sát biển (CSB) 4, đến 14 giờ, ngày 3/8 đơn vị đã dẫn giải tàu cá CM - 99275-TS về đến cảng Hải đội 421, Hải đoàn 42 Cảnh sát biển tại thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn để tiến hành xử lý vi phạm theo quy định.

tàu cá bị bắt
• 10:29 04/08/2021

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa: Bằng chứng sống về chủ quyền biển, đảo

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa diễn ra tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi đã trở thành nghi lễ đặc biệt quan trọng, mang đậm bản sắc văn hóa tâm linh đặc sắc của người dân đảo Lý Sơn nhằm tri ân những người lính trong đội hùng binh Hoàng Sa năm xưa. Dưới đây là những hình ảnh đẹp về Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được ghi lại vào tháng 4/2021.

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa.
• 12:10 20/05/2021

Những góc nhìn bình dị từ cuộc sống của người dân miền biển

Dẫu cuộc sống miền biển có bộn bề khó khăn nhưng hạnh phúc vẫn luôn được tìm thấy đâu đó trong những bộn bề ấy, hạnh phúc hiện diện từ những điều nhỏ bé, bình dị nhất. Sự bộn bề cơ cực ấy thể hiện rõ trên những chuyến đi dài, những chuyến đi với sự trở về của một khoang tàu đầy ắp cá. Hạnh phúc, vui mừng vì một chuyến đi bội thu không có những cơn giận dữ bất thường nào của biển cả.

Bình minh trên biển.
• 07:11 17/05/2021

Quy định mới về giao khu vực biển

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 11/2021/NĐ-CP quy định việc giao các khu vực biển nhất định cho tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên biển.

nuôi lồng bè trên biển
• 14:25 18/02/2021

Ngành cá tra Việt Nam: Mỏ vàng phụ phẩm chờ khai thác triệt để

Ngành công nghiệp cá tra Việt Nam, một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Đồng bằng sông Cửu Long, không chỉ mang lại giá trị từ phi lê xuất khẩu mà còn ẩn chứa một "mỏ vàng" khổng lồ từ phụ phẩm. Việc tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu này không chỉ giúp gia tăng giá trị cho con cá tra, giảm ô nhiễm môi trường mà còn mở ra một hướng đi bền vững, theo mô hình kinh tế tuần hoàn.

Cá tra
• 10:13 17/06/2025

Xu hướng thức ăn thay thế trong nuôi trồng thủy sản: Côn trùng, Vi tảo và lợi ích bền vững

Ngành nuôi trồng thủy sản phát triển nhanh chóng đang đối mặt với một thách thức cốt lỗi và ngày càng cấp bách đó chính là sự thuộc quá lớn vào nguồn thức ăn truyền thống, đặc biệt là bột cá và dầu cá. Để giải quyết khó khăn này, nhiều nguồn protein thay thế như côn trùng và vi tảo đang nổi lên như những ứng cử viên sáng giá.

Thức ăn thủy sản
• 10:27 11/06/2025

Tái sử dụng phụ phẩm chế biến thủy sản, nâng giá trị, giảm lãng phí

Mỗi năm, ngành chế biến thủy sản Việt Nam tạo ra hàng triệu tấn phụ phẩm như đầu, xương, da cá, vỏ tôm, nội tạng… Song phần lớn trong số này chưa được tận dụng hiệu quả. Trong bối cảnh kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững ngày càng được chú trọng, việc tái chế phụ phẩm thủy sản thành các sản phẩm có giá trị đang mở ra nhiều cơ hội. Bài viết phân tích tiềm năng, các hướng đi tiêu biểu và những rào cản trong việc khai thác nguồn tài nguyên quý giá này.

Vỏ tôm
• 15:17 09/06/2025

Bronopol trị bệnh gì?

Những năm gần đây, nghề nuôi tôm, cá phát triển mạnh, nhưng cũng kéo theo nhiều bệnh do nấm gây ra trong ao nuôi. Để xử lý, nhiều bà con đã tin dùng Bronopol – một loại hóa chất diệt khuẩn hiệu quả trong thủy sản. Vậy Bronopol trị bệnh gì và dùng sao cho đúng? Bài viết sau sẽ giải đáp rõ ràng, dễ hiểu để bà con tham khảo.

Nuôi trồng thủy sản
• 09:39 29/05/2025

Cách diệt tảo lam phòng chống bệnh gan ruột cho tôm

Tảo lam, hay còn gọi là vi khuẩn lam, là một trong những mối nguy tiềm tàng nhưng thường bị đánh giá thấp trong quá trình nuôi tôm. Với hơn nhiều năm trong nghề nuôi tôm công nghiệp, tôi nhận thấy rằng việc kiểm soát tảo lam không chỉ đơn thuần là giữ môi trường nước trong lành, mà còn liên quan trực tiếp đến sức khỏe gan và đường ruột của tôm – hai cơ quan trọng yếu nhất ảnh hưởng đến năng suất và hiệu quả vụ nuôi.

Tảo lam
• 15:33 24/06/2025

Cá chuột: Người dọn dẹp chuyên nghiệp cho bể cá nhà bạn

Cá chuột là một trong những loài cá cảnh nước ngọt phổ biến và được ưa chuộng nhất hiện nay, không chỉ vì vẻ ngoài hiền lành, dễ thương mà còn bởi thói quen dọn dẹp đáy hồ vô cùng “siêng năng”.

Cá chuột
• 15:33 24/06/2025

Mỹ áp 0% thuế chống phá giá cho 7 doanh nghiệp cá tra Việt Nam

Ngày 18/6/2025, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) chính thức thông báo mức thuế chống bán phá giá (CBPG) từ kỳ rà soát hành chính thứ 20 (POR20) đối với phile cá tra đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam.

Cá tra
• 15:33 24/06/2025

Nắm trọn bí kíp sang tôm không hao hụt, tăng hiệu quả vụ nuôi

Sang, chuyển tôm ra ao nuôi hoặc giai đoạn nuôi khác là kỹ thuật quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ, hoạt động sinh lý, tỷ lệ sống, sự phát triển của tôm. Phương pháp này được áp dụng rộng rãi, bởi dễ quản lý, giúp người nuôi giảm chi phí giai đoạn đầu, tiết kiệm thời gian nuôi, hạn chế ô nhiễm và giảm thiểu dịch bệnh.

Sang tôm
• 15:33 24/06/2025

Mưa kéo dài: Nguy cơ âm thầm gây suy kiệt và hao hụt tôm

Mưa kéo dài, một trong những “kẻ thù thầm lặng” gây tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe của tôm, khiến chúng yếu dần, dễ nhiễm bệnh và chết lai rai nếu người nuôi không có biện pháp can thiệp kịp thời và đúng cách.

Xác tôm
• 15:33 24/06/2025
Some text some message..