Thời kì phục hưng của tôm sú

Theo Robins McIntosh, những tiến bộ trong di truyền của tôm sú (Penaeus monodon) đang dần dẫn đến sự phục hưng của loài này.

McIntosh - Phó chủ tịch cấp cao của CP Foods
McIntosh - Phó chủ tịch cấp cao của CP Foods. Ảnh: The Fish Site

Phát biểu tại Gobal Shrimp Futum , McIntosh - Phó chủ tịch cấp cao của CP Foods, là một trong những chuyên gia nuôi tôm hàng đầu thế giới - đã có một bài thuyết trình đánh giá về số phận của ngành tôm sú và lý do tại sao ngành này lại phục hồi sau hai thập kỷ suy giảm. 

Thách thức  

McIntosh giải thích rằng nghề nuôi tôm bắt đầu ở châu Á vào khoảng năm 1985, nổi bật là nghề nuôi tôm sú – với nguồn tôm bố mẹ và nguồn ấu trùng từ tự nhiên. Tuy nhiên,  do các tác động về di truyền kém dẫn đến tốc độ tăng trưởng chậm của tôm sú hiện nay, sau đó nó dần bị thay thế bởi tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei). Đến năm 2002 , tình trạng nuôi tôm sú thua lỗ diễn ra ngày càng trầm trọng, vì thế cần có sự thay đổi ngay lúc này. Lựa chọn của hầu hết người nuôi ngay lúc này chính là tôm thẻ chân trắng đã được thuần hóa, với thời gian nuôi ngắn , không phụ thuộc vào các nguồn giống từ tự nhiên. Đây cũng là một trong những bước ngoặc đánh dấu thập kỉ mới trong nghề nuôi tôm thẻ chân trắng và cũng là thời kì tôm sú càng bị nhấn chìm. 

Trong khi đó, một số công ty, bao gồm CP (năm 2003) và Moana (năm 2001), bước đầu có những nghiên cứu việc thuần hóa tôm sú “Việc thuần hóa khó hơn rất nhiều so với dự đoán của bất kỳ ai bởi vì rằng tôm sú phải mất 8 thế hệ mới có thể chọn lọc được”. 

Để có thể tạo ra một nguồn giống tôm sạch bệnh (SPF), Công ty CP phải đảm bảo nguồn giống sạch, mang lại càng nhiều biến thể di truyền có chất lượng cao trong phạm vi của loài . Sau khi thuần hóa, có thể kéo dài 8 hoặc 9 năm , họ bắt đầu quá trình tuyển chọn giống  tại trung tâm nhân giống ở Thái Lan. Tại thế hệ thứ 14 (F14), McIntosh sẽ đánh giá được tỷ lệ sống của tôm tăng từ khoảng 30% lên 85% như thế nào, khi đó hiệu suất được cải thiện, người nuôi sẽ được hưởng lợi. 

Các quốc gia đã sử dụng dòng tôm sú mới thuần hóa bao gồm Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam, Ấn Độ, Malaysia, Bangladesh và Madagascar. 

Ưu và nhược điểm của tôm sú 

Theo McIntosh, những ưu điểm chính của tôm sú là có khả năng chống chịu với cả EMS / AHPND và EHP. “Ở Việt Nam, Ấn Độ, hoặc Thái Lan khi tôm thẻ đang chết và không phát triển tốt, nhưng khi đưa tôm sú vào thì chúng vẫn có thể sống. Tôm sú cũng yêu cầu đầu tư vốn thấp hơn - Tôi gọi sú là tôm của người nghèo - bạn không cần đệm lót, sục khí nặng và các kỹ thuật cao như tôm thẻ chân trắng, và giá cả trên thị trường cũng dao động ở mức cao” - ông nói. 

Tôm súTheo McIntosh, những ưu điểm chính của tôm sú là có khả năng chống chịu với cả EMS / AHPND và EHP. Ảnh: The Fish Site

Những bất lợi của nuôi tôm sú bao gồm năng suất tương đối thấp và tốc độ tăng trưởng chậm, mặc dù McIntosh tin rằng những điều này có thể vượt tôm thẻ chân trắng trong 10 năm nữa khi chương trình chọn lọc bắt kịp với tôm thẻ chân trắng. 

Một chiến lược mới để nuôi tôm sú 

McIntosh đã phác thảo một số kỹ thuật sản xuất mới. Chúng bao gồm một hệ thống nuôi ghép trong đó tôm thẻ chân trắng được bổ sung vào ao tôm sú sau 6-7 tuần sau khi thả tôm. Bởi vì tôm thẻ chân trắng có thể sẽ ăn tôm sú. Một phương pháp khác là nuôi luân phiên tôm sú với tôm thẻ chân trắng để hạn chế mầm bệnh phát triển. 

Mặc dù McIntosh không tin rằng tôm sú sẽ vượt qua được sản lượng tôm thẻ chân trắng trên toàn cầu, nhưng ông nhận thấy loài này có tiềm năng ở một số vùng địa lý khi di truyền đã được cải thiện. 

“Vào những năm 2001-2002, tôm sú gần như không còn nhiều chỗ đứng bởi canh tác tôm thẻ chân trắng dần đại trà hơn. Nhưng ngày nay, tôm sú thuần hóa đã phổ biến hơn trong ao hoặc trong trại giống như tôm thẻ chân trắng. Vì vậy, nó sẽ có thị trường ngách và nó sẽ tiếp tục phát triển. Đặc biệt là nếu chúng ta tiếp tục gặp vấn đề với tôm thẻ chân trắng ở châu Á, bởi vì tôm sú dường như có một số thuộc tính đặc giúp nó tăng trưởng tốt, trong khi tôm thẻ chân trắng thì không” - ông kết luận. 

Đăng ngày 28/11/2022
Ngọc Diễm @ngoc-diem
Thế giới

Triển vọng cho thị trường tôm Việt Nam tại Australia năm 2023

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính chung 8 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Úc đạt 197,67 triệu USD, giảm 20,16% so với cùng kỳ năm 2022.

Chế biến tôm
• 11:44 30/09/2023

Đánh giá sự tích lũy kim loại nặng ở tôm sú nuôi tại đầm Chilika

Tôm là một trong những nguồn thực phẩm phổ biến nhất ở mọi quốc gia vì chúng là nguồn cung cấp protein, chất dinh dưỡng, vitamin, chất chống oxy hóa, axit amin thiết yếu và axit béo không bão hòa đơn tuyệt vời và ít calo (Bernard et al. cộng sự, 2016).

Tôm sú
• 12:06 20/09/2023

Hội Nghề cá Việt Nam phản đối hành vi bạo lực của Trung Quốc trên biển

Theo Hội Nghề cá Quảng Ngãi, trong các tháng gầy đây, Trung Quốc đã nhiều lần vi phạm chủ quyền, các quyền biển đảo của Việt Nam, vi phạm luật pháp quốc tế.

Biển Đông
• 16:48 07/09/2023

Sự thay đổi của nuôi trồng thuỷ sản nhằm nâng cao phúc lợi của cá và tôm

Hiện nay trên thế giới, có nhiều bằng chứng mới đang xuất hiện cho thấy cá và tôm có thể trải qua cảm giác đau đớn, điều này gây ra các vấn đề liên quan đến đạo đức và cả chất lượng thịt của tôm và cá.

Cá
• 09:59 03/09/2023

Thu nhập ổn định nhờ nuôi lươn không bùn

Anh Nguyễn Hữu Quân thôn Chánh Thuận, xã Mỹ Trinh, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định là tấm gương điển hình cho lớp thanh niên trẻ vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương. Với tuổi đời chưa đến 40 nhưng anh đã sở hữu trang trại rộng hơn 2 ha, trong đó thu nhập nhờ nuôi lươn lên đến cả tỷ đồng/năm.

Nuôi lươn
• 13:13 03/10/2023

Chuyển đổi số nghề cá theo hướng bền vững còn nhiều hạn chế

Chuyển đổi số nghề cá theo hướng bền vững, thật sự rất cần thiết tại Việt Nam. Tuy nhiên, chúng ta lại chưa tận dụng hết những lợi ích này do tồn tại nhiều khoảng trống.

Giăng lưới cá
• 13:13 03/10/2023

Thịt cá koi ăn được không? Nên ăn hay không?

Câu hỏi về việc có nên ăn thịt cá Koi hay không và cá Koi có ăn được không đã thu hút sự chú ý của nhiều người. Chủ đề này đã gây ra nhiều tranh cãi và để trả lời một cách chính xác không phải là điều dễ dàng. Vậy thực hư ra sao?

Cá koi
• 13:13 03/10/2023

Tình hình dịch bệnh mờ đục trên ấu trùng tôm thẻ tại Việt Nam

Theo Cục Thuỷ sản trong quá trình kiểm tra giám sát tình hình sản xuất tôm giống thực tế tại địa phương, tìm hiểu thông tin từ các nghiên cứu mới và tham vấn các nhà khoa học trong nước.

Tôm thẻ
• 13:13 03/10/2023

Sản lượng tôm của Ecuador mang lại tín hiệu vui cho các nhà sản xuất Châu Á

6 tháng đầu năm 2023 thị trường tôm toàn cầu chứng kiến “bi kịch” chưa từng có khi giá trị xuất khẩu liên tiếp sụt giảm. Tuy nhiên, một điểm sáng từ Ecuador đã mang lại tín hiệu vui cho các nhà sản xuất châu Á với dự kiến đạt 1.5 triệu tấn trong năm 2023.

Tôm
• 13:13 03/10/2023