Với vị thế là một trong những nước xuất khẩu tôm hàng đầu thế giới, Thái Lan đang không ngừng cải tiến các công nghệ sản xuất và phát triển những giải pháp bền vững để đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng tăng. Bài viết này sẽ phân tích những thành công và thách thức mà ngành nuôi tôm Thái Lan đang đối mặt trong năm 2024.
Những thành công nổi bật của ngành nuôi tôm Thái Lan trong 2024
Một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến thành công của ngành nuôi tôm Thái Lan là việc áp dụng các công nghệ nuôi tôm tiên tiến. Hệ thống nuôi tôm tuần hoàn khép kín và công nghệ giám sát tự động đang giúp các trang trại cải thiện đáng kể về hiệu quả sản xuất. Công nghệ này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro về dịch bệnh mà còn đảm bảo chất lượng tôm ổn định, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Ngoài ra, Thái Lan cũng đã mở rộng đáng kể thị trường xuất khẩu, đặc biệt là các thị trường lớn như Mỹ và EU. Năm 2024, với sự hỗ trợ từ các chính sách thương mại, tôm Thái Lan đã khẳng định vị thế vững chắc trên những thị trường trọng điểm này. Điều này đã giúp giá tôm Thái Lan đạt đỉnh sau nhiều năm trầm lắng, đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ của ngành sau những giai đoạn đầy khó khăn.
Năm 2024, với sự hỗ trợ từ các chính sách thương mại, tôm Thái Lan đã khẳng định vị thế vững chắc trên những thị trường
Thách thức lớn đối với ngành nuôi tôm Thái Lan
Biến đổi khí hậu và tác động đến sản xuất
Ngành nuôi tôm Thái Lan dù đã đạt được nhiều bước tiến nhưng vẫn đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu. Thời tiết ngày càng bất thường, với những cơn mưa bão lớn và sự gia tăng nhiệt độ nước biển, tạo ra nhiều khó khăn cho việc nuôi tôm. Những điều kiện này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất mà còn gây ra suy giảm sản lượng nghiêm trọng.
Rủi ro từ bệnh dịch đốm trắng và vi bào tử
Ngoài các thách thức từ môi trường, ngành nuôi tôm Thái Lan còn đối mặt với nguy cơ bệnh dịch bùng phát. Các loại bệnh phổ biến như đốm trắng và vi bào tử đang tiếp tục gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Dù các biện pháp phòng ngừa đã được áp dụng, dịch bệnh vẫn là mối đe dọa thường trực, đòi hỏi các giải pháp hiện đại và hiệu quả hơn trong việc kiểm soát và phòng chống.
Áp lực cạnh tranh từ Ecuador và Ấn Độ
Trong 9 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm của Thái Lan đã giảm 5% so với cùng kỳ năm 2023, đạt mức 250.000 tấn. Sự sụt giảm này chủ yếu do sự cạnh tranh gay gắt từ các nước có chi phí sản xuất thấp hơn và khả năng mở rộng thị trường tốt hơn như Ecuador và Ấn Độ.
Ngoài ra, giá tôm xuất khẩu của Ecuador trong năm 2024 trung bình là khoảng 6,50 USD/kg, thấp hơn so với giá tôm Thái Lan, thường đạt khoảng 7,20 USD/kg. Điều này đã tạo ra sự chênh lệch lớn trong khả năng cạnh tranh giá cả, đặc biệt ở các thị trường nhập khẩu lớn như Trung Quốc và Mỹ, nơi khách hàng ưu tiên chọn sản phẩm giá rẻ hơn từ Ecuador và Ấn Độ.
Tại Ecuador, chi phí sản xuất trung bình khoảng 2,20-2,50 USD. Trong khi Thái Lan cao hơn với 3,00-3,50 USD/kg
Chiến lược phát triển bền vững và các giải pháp 2024
Để đối phó với những thách thức này, Thái Lan đang chú trọng vào việc phát triển mô hình nuôi tôm sinh thái. Các biện pháp như tái sử dụng nước và giảm thiểu sử dụng hóa chất đã được áp dụng rộng rãi, nhằm hạn chế tác động tiêu cực lên môi trường và nâng cao tính bền vững cho ngành nuôi tôm. Việc hướng đến nông nghiệp xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tăng tính hấp dẫn của tôm Thái Lan trên thị trường quốc tế.
Ngoài ra, chiến lược đa dạng hóa sản phẩm và thị trường cũng được đẩy mạnh. Thái Lan không chỉ tập trung sản xuất tôm thường mà còn phát triển các dòng tôm giá trị cao như tôm hùm và tôm chế biến sẵn. Điều này giúp tăng giá trị xuất khẩu và mở rộng phạm vi thị trường sang các khu vực mới đầy tiềm năng. Sự đa dạng này không chỉ giúp giảm sự phụ thuộc vào các thị trường truyền thống mà còn gia tăng khả năng đối phó với biến động thị trường.
Dự đoán và xu hướng tương lai cho ngành nuôi tôm Thái Lan
Trong những năm tới, ngành nuôi tôm Thái Lan dự kiến sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều cơ hội và thách thức. Thị trường tiêu thụ tôm toàn cầu, đặc biệt là tại các nước như Mỹ và EU, được dự đoán sẽ tiếp tục tăng trưởng. Nếu Thái Lan có thể tiếp tục duy trì chất lượng sản phẩm và áp dụng công nghệ mới, quốc gia này hoàn toàn có thể duy trì được vị thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, để làm được điều này, Thái Lan cần có những biện pháp chuẩn bị kỹ lưỡng nhằm đối phó với các rủi ro về biến đổi khí hậu và dịch bệnh. Các chính sách hỗ trợ từ chính phủ, cùng với việc đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển, sẽ là chìa khóa giúp ngành nuôi tôm Thái Lan phát triển bền vững trong tương lai.