Tinh dầu thảo dược mới trị ký sinh trùng trên cá

Ký sinh trùng là một đối tượng gây thiệt hại năng trong giai đoạn giống của các loài cá nước ngọt. Nhiều loài đã bị kháng thuốc nghiêm trọng, vì thế cần có những biện pháp đổi mới nhằm kiêm soát hiệu quả đối tượng gây hại này. Bài báo này cung cấp những nguyên liệu thảo mộc mới giúp phòng chống hữu hiệu ngoại ký sinh trùng trên cá.

Tinh dầu thảo dược mới trị ký sinh trùng trên cá
Giai đoạn cá giống là lúc cá dễ bị ảnh hưởng bởi ký sinh trùng. Ảnh minh họa: Internet

Trong nuôi trồng thủy sản ký sinh trùng trên cá là một vấn đề hết sức nan giải tiêu biểu như trùng bánh xe, trùng quả dưa, trùng mỏ neo. Chúng thường gây hại vào giai đoạn cá giống và cá hương với tỷ lệ chết trên cá có thể lên đến 70% sau 5 - 7 ngày. Có rất nhiều tinh dầu và chiết xuất thảo dược để phòng trị ký sinh trùng trên cá. Nghiên cứu này đã tiến hành đánh giá hiệu quả phòng trị ký sinh trùng từ tinh dầu của hai loài thực vật là Tiêu hương thảo và Bạc hà Âu trên cá. 


Cây tiêu hương thảo (Lippia) là một chi thực vật có hoa trong họ Verbena, Verbenaceae. Đây là một loài thực vật mùi thơm do các loại tinh dầu của chúng tiết ra, trong thân, lá và hạt của chúng có chứa nhiều loại tinh dầu khác nhau như estragole, carvacrol, linalool, hoặc limonene. Đây là các hợp chất có tác dụng kháng khuẩn rất tốt. Các nghiên cứu trước đây cho thấy việc sử dụng lá và hạt Tiêu hương thảo xay nhuyễn và trộn vào thức ăn giúp cá giảm bệnh do vi khuẩn (Li và cộng sự, 2010).

 

Bạc hà Âu (Mentha piperita) là một loại cây thuộc họ Lamiaceae, thân vuông, mọc đứng hay mọc bò, cao 30– 50 cm, có khi lên đến 1m, có rễ mọc ra từ các đốt. Toàn cây chứa tinh dầu trong có L-menthol 65 – 85%, menthyl acetat, L-menthon, L- a-pinen, L- limonen. Đây cũng là những hoạt chất kháng khuẩn mạnh, có tác dụng dược lý cao. 

Nghiên cứu này đã đánh giá việc sử dụng phương pháp ngâm cá trong dung dịch có chứa tinh dầu của Tiêu hương thảo và Bạc hà Âu tác động lên các thông số huyết học của cá rô phi bị ký sinh đơn bào bởi Cichlidogyrus tilapiae, Cichlidogyrus thurstonae, Cichlidogyrus halli và Scutogyrus longicornis. 

Tác dụng thảo dược mới trị ký sinh trùng trên cá

Tổng số 320 cá thể cá rô phi non được phân phối vào 16 bể chứa dung tích 100 L (20 con/bể) và được chia thành 4 nghiệm thức, mỗi nghiệm thức được lặp lại 4 lần. 

Nhóm 1: Cá tiếp xúc với dung dịch chứa tinh dầu Tiêu hương thảo ở nồng độ ở 20 mg/L; 

Nhóm 2: Cá tiếp xúc với dung dịch chứa 40 mg/L bạc hà Âu

Nhóm 3: Cá chỉ tiếp xúc với nước thường (Đối chứng);

Nhóm 4: Cá tiếp xúc với nước + hóa chất DMSO (dimethyl sulfoxide). 

Cá đã phải chịu 3 lần tắm trong bể trong thời gian 10 phút, trong khoảng thời gian 24 giờ giữa các lần điều trị. Sau khi tắm lần thứ ba, việc phân tích ký sinh trùng và huyết học đã được thực hiện. 

Kết quả cho thấy tỷ lệ ký sinh trùng trong nhóm cá được điều trị bằng tinh dầu đã giảm 70% so với nhóm đối chứng. Hiệu quả đạt được trong các nhóm cá sử dụng tinh dầu Tiêu hương thảo so với nhóm nước + DMSO lần lượt là 14,16% và 1,96% và so với  điều trị bằng tinh dầu Bạc hà Âu, tương ứng là 33,33% và 41,63%. 

Tổng số lượng hồng cầu (RBC) và tiểu cầu của nhóm cá đối chứng cũng thấp hơn ở cá được điều trị bằng tinh dầu Tiêu hương thảo. Nồng độ Glucose và số lượng bạch cầu trung tính cao hơn đáng kể ở cá được điều trị bằng tinh dầu Tiêu hương thảo. 

Bài báo cáo đã cung cấp cho chúng ta một phương pháp trị ngoại ký sinh hữu hiệu trên cá thông qua thí nghiệm chặt chẽ. Đo đó, các nhà khoa học đề nghị rằng việc tắm cá với dung dịch có chứa 20 mg/L tinh dầu Tiêu hương thảo và 40 mg/L tinh dầu Bạc hà Âu nên được sử dụng để phòng trị sán lá đơn chủ. 


Đăng ngày 28/07/2018
TRỊ THỦY Lược dịch
Nguyên liệu

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:44 29/03/2024

Thảo dược tiềm năng trong trị bệnh nhiễm trùng máu ở cá hồi

Các nhà khoa học tại Chile vừa phát hiện ra loại thảo dược hiệu quả trong điều trị bệnh nhiễm trùng máu ở cá hồi. Theo nghiên cứu, chiết xuất từ cây xuyên tâm liên có đặc tính kháng khuẩn đối với hai kiểu gen của vi khuẩn Piscirickettsia salmonis (tác nhân gây nên bệnh nhiễm trùng máu).

Cá hồi
• 14:02 26/03/2024

Triển vọng protein côn trùng cho thức ăn cá tra Việt Nam

Mối quan hệ hợp tác mới giữa Entobel và Vĩnh Hoàn nhằm mục đích đẩy nhanh việc áp dụng thức ăn làm từ côn trùng trong ngành nuôi cá tra.

Ấu trùng ruồi lính đen
• 10:55 11/03/2024

Sử dụng đạm rong bún trong ương cá nâu giống

Đạm bột rong bún một lựa chọn có thể thay thế đạm bột cá trong chế biến thức ăn để ương cá nâu giống. Tỷ lệ sống của cá nâu giống không bị ảnh hưởng mà còn nâng cao được tốc độ tăng trưởng và hiệu suất thức ăn lên so với protein bột cá. Giảm chi phí, tăng lợi nhuận trong quá trình sản suất thức ăn nhưng vẫn đảm bảo chất lượng của thức ăn thủy sản.

Rong bún
• 10:15 05/03/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 11:44 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 11:44 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 11:44 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 11:44 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 11:44 29/03/2024