Theo thống kê sơ bộ của ngành chức năng tỉnh Trà Vinh, hiện toàn tỉnh có trên 600 hộ hoạt động nghề khai thác thủy sản bằng lưới mùng. Tập trung chủ yếu là ở các xã ven biển và ở 2 cửa sông Tiền và sông Hậu. Trong đó, chỉ tính riêng tại 16km dọc đường bờ biển xã Đông Hải, huyện Duyên Hải đã có trên 300 hộ dân khai thác thủy sản bằng lưới mùng. Con số này vẫn chưa dừng lại. Bởi, ngoài ngư dân địa phương thì có khoảng hơn 100 hộ ngư dân từ các tỉnh Bến Tre, Cà Mau sang đóng đáy, lưới mùng ngoài khơi.
Hàng trăm miệng lưới mùng ven biển ở xã Đông Hải ( Ảnh: N, Hoàng)
Do lưới mùng là một loại phương tiện khai thác có mắt lưới rất nhỏ ( khoảng 1 hoặc 2 mm) nên người dân có thể khai thác được tất cả các loại thủy sản có kích thước nhỏ bé. Bởi thế, dù trái với quy định của pháp luật, nhưng người dân vẫn cứ làm ngơ, khai thác thủy sản bằng miệng lưới mùng. Ông Nguyễn Văn Bon, ấp Định An, xã Đông Hải huyện Duyên Hải cho biết: “Gia đình tôi có 5 miệng lưới mùng, 4 miệng lưới chỉ. Biết không được xài lưới mùng nhưng vì hoàn cảnh khó khăn nên mới làm”. Tiếp lời ông Bon, bà Lâm Thị Khâu cùng ấp Định An, xã Đông Hải, Duyên Hải “Nhà tôi có 5 miệng lưới mùng, xài vậy cho đỡ tốn kém chứ xài lưới chỉ thì không có nhiều tiền để đầu tư. Thường thu được ruốc để bán và phơi phân đong giạ cho người ta”.
Ruốc – Sản phẩm thu được từ lưới mùng. (N. Hoàng)
Nhiều người dân gắn bó với nghề đóng đáy biển bằng miệng lưới chỉ cho rằng vì lợi nhuận trước mắt quá lớn, người ta không nghĩ đến việc cạn kiệt nguồn tài nguyên thủy sản. Với cách khai thác này, mỗi đêm, ngư dân có thể có thu nhập từ 500.000 – 1.000.000 đồng. Bà Nguyễn Thị Ký, ấp Phước Thiện, xã Đông Hải nói: “Xài lưới mùng thì Nhà nước cấm đó, mà dân ở đây, người ta biết xã đi kiểm tra là dẹp đồ hết”.
Qua khảo sát, mỗi miệng lưới mùng mà người dân đang sử dụng có giá thành khoảng 700 – 1.000.000 đồng. Ngư cụ này đầu tư khá thấp, lại dễ cơ động, di chuyển và có thể khai thác nhiều loại thủy sản, nhất là con ruốc. Vấn đề đặt ra là tại sao biết việc khai thác này bị cấm nhưng người dân vẫn cứ tiếp tục khai thác.Ông Huỳnh Công Chức, ấp Định An, xã Đông Hải, huyện Duyên Hải chia sẽ: “Lưới mùng thì có tác động mạnh lắm, con tôm, cá nó dính hết, những tháng im im không có gió, nó vô bờ để đẻ trứng thì bị bắt hết, ngay cả trứng nó cũng dính vô lưới mùng hết”.
Người dân thu hoạch sản phẩm từ biển về.
Để khắc phục tình trạng khai thác thủy sản bằng lưới mùng với mật độ tương đối dày đặc như hiện nay, hy vọng ngành chức năng tỉnh Trà Vinh và các cấp chính quyền cần có sự ra quân đồng bộ để tuần tra, xử lý hành vi vi phạm, gây nguy cơ tận diệt nguồn lợi thủy sản. Bởi, nếu không sớm ngăn chặn nạn khai thác thủy sản bằng lưới mùng thì trong tương lai, những trẻ em làng chài sẽ khó có thể theo nghề chài lưới… vì sẽ chẳng còn cá, ruốc để chúng đánh bắt nữa.