Vi khuẩn kháng kháng sinh và gen kháng kháng sinh trong nước ao nuôi tôm

Hiện tượng kháng kháng sinh đã không còn quá xa lạ đối với người dân nuôi tôm, nếu lạm dụng kháng sinh trong phòng trị bệnh thì sẽ trở thành một vấn nạn trong ngành nuôi tôm trong tương lai. Nó được ví như con dao hai lưỡi không chỉ riêng trong lĩnh vực thủy sản mà cả trên con người và vật nuôi trên cạn.

nước nuôi tôm
Chất lượng của nước quyết định hơn phân nửa sự thành công của vụ nuôi. Ảnh Tepbac.

Nồng độ kháng sinh và sự kháng kháng sinh của vi khuẩn trong ao nuôi tôm

Các nhóm kháng tetracycline, β-lactam, macrolide, quinolon, sulfonamide được phát hiện trong nước ao nuôi tôm với nồng độ rất cao lên đến 2,3 μ/L. Đặc biệt là trong nhóm tetracyclin gồm có các loại kháng sinh như chlortetracycline, doxycycline, oxytetracycline và tetracycline, các loại này được cho là có sự hiện diện ở hầu hết các ao nuôi tôm. Nhóm kháng sinh này được biết là sử dụng thường xuyên trong các trang trại nuôi thủy sản

Ngoài ra, kháng sinh oxytetracycline thuộc nhóm tetracycline có số lượng vi khuẩn kháng nằm trong khoảng từ 2,0×102 đến 4,4×105 CFU/mL. Kháng sinh amoxicillin thuộc nhóm β-lactam số lượng vi khuẩn kháng dao động giữa không phát hiện đến 5,0×104 CFU/mL. 

Kháng sinh enrofloxacinthuộc họ quinolon số lượng vi khuẩn kháng dao động giữa không phát hiện đến 1,4×105 CFU/mL. Trong đó, tỷ lệ vi khuẩn kháng amoxicillin cao nhất (> 80,0%) ở trong các ao nuôi tôm và kháng sinh được tìm thấy trong nước ao có thể là nguyên nhân gián tiếp gây ra sự đề kháng của vi khuẩn.

thử nghiệm
Xác định thủ công tính nhạy cảm với kháng sinh của vi sinh vật bằng phương pháp Thử nghiệm tính nhạy cảm với kháng sinh (AST) kết hợp với Đĩa nhạy cảm kháng sinh Thermo Scientific ™ Oxoid ™ Apramycin đáng tin cậy, dễ sử dụng.

Vi khuẩn và gen kháng kháng sinh hiện diện trong ao nuôi tôm

Thành phần vi khuẩn và đặc điểm quần xã vi khuẩn tồn tại trong nước ao nuôi tôm rất đa dạng chủ yếu là các họ Proteobacteria, Hydrogenedentes, Verrucomicrobia, Flavobacterium, Rhodobacter và Rheinheimera. Các chủng vi khuẩn này được cho là vi khuẩn nội tại và vi khuẩn từ chế phẩm sinh học được sử dụng trong quá trình nuôi. 

Vi khuẩn kháng kháng sinh trong môi trường ao nuôi sẽ hoạt động như những ổ chứa gen kháng kháng sinh, điều này sẽ thúc đẩy sự lây lan của gen kháng kháng sinh trong hệ thống nuôi.

Sự tồn tại của gen kháng kháng sinh trong nước ao nuôi tôm chủ yếu là các gen tet32, tet39, ortA, blaTEM, sul1, sul2, qnrD. Trong số các gen kháng kháng sinh thì gen kháng nhóm sulfonamide là chiếm tỉ lệ nhiều nhất đối với sul2 (85%) và sul1 (39%), tiếp theo là gen kháng tetracycline tet32 và gen kháng β-lactam blaTEM. 

Gen sul2 có mối tương quan thuận với các chủng vi khuẩn thuộc họ Proteobacteria, blaTEM có tương quan thuận với Hydrogenedentes và Verrucomicrobia; gen sul1 có tương quan thuận với Planctomycetes. Ngoài ra, Flavobacterium là chi phong phú nhất có ảnh hưởng đáng kể đến sul2. Gen tet32 có tương quan thuận với chi Rhodobacter và Rheinheimera. 

Như vậy không chỉ các nhóm vi khuẩn gây bệnh trên tôm mới mang gen kháng kháng sinh, mà những nhóm vi khuẩn khác cùng tồn tại trong nước ao nuôi tôm cũng mang gen kháng kháng sinh. Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách đã vô tình góp phần làm cho các nhóm vi khuẩn có lợi cũng mang gen kháng kháng sinh, đồng thời có thể truyền gen kháng kháng sinh từ loài này sang loài khác. 

Tóm lại, các loại kháng sinh được tìm thấy trong nước ao có thể gián tiếp gây ra sự đề kháng của vi khuẩn và nồng độ kháng sinh tương quan với sự phong phú của gen kháng kháng sinh trong nước ao nuôi tôm. Sự kháng kháng sinh của vi khuẩn trong ao nuôi tôm có thể do nhiều yếu tố mà chủ yếu là do đề kháng thu được và đề kháng nội tại. 

Cụ thể, thứ nhất là đề kháng do vi khuẩn tiếp xúc với thuốc kháng sinh tạo ra sự tương tác giữa các loài bao gồm kháng tập thể, dung nạp tập thể và bảo vệ phơi nhiễm (Bottery và ctv., 2020). Thứ hai, thuốc kháng sinh tồn tại trong môi trường (nước, trầm tích hoặc đất) xảy ra trong các điều kiện môi trường khác nhau, điều này đã làm thay đổi các cơ chế kháng thuốc khác nhau của vi khuẩn (Chen và ctv., 2019). Hơn nữa, trong quá trình nuôi trồng thủy sản (loại sinh vật nuôi, phụ gia thực phẩm và chất lượng nước) cũng tác động đến số lượng và sự đề kháng kháng sinh của vi khuẩn.

Nguồn: Suyamud, B. và ctv. (2021). Antibiotic resistant bacteria and genes in shrimp aquaculture water: Identification and removal by ferrate (VI). Journal of Hazardous Materials

Đăng ngày 17/11/2021
Hồng Huyền @hong-huyen
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Cá gì nuôi tốt tại khu vực miền núi?

Việt Nam có địa hình đa dạng với nhiều vùng sinh thái khác nhau, trong đó khu vực miền núi chiếm tỷ lệ lớn, đặc biệt là các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc, Tây Nguyên và một phần vùng duyên hải miền Trung. Mặc dù điều kiện địa lý và thời tiết ở những khu vực này có phần khắc nghiệt hơn so với vùng đồng bằng, nhưng đây cũng là nơi có nhiều tiềm năng để phát triển nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi cá nước ngọt.

Nuôi cá
• 09:00 21/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 14:38 19/06/2025

Làm sao để phân biệt được ốc bươu vàng và ốc bươu đen?

Ốc bươu vàng và ốc bươu đen là hai loài thường xuyên được nhắc tới. Tuy nhiên, đây là hai loại ốc hoàn toàn khác nhau cả về sinh học, tác động đến môi trường và giá trị kinh tế. Việc phân biệt đúng giữa hai loài ốc này là vô cùng quan trọng đối với bà con nông dân, tránh những hậu quả đáng tiếc như thả nhầm ốc bươu vàng vào ao nuôi hoặc ruộng lúa.

Ốc bươu
• 13:36 18/06/2025

Chứng nhận ASC/GlobalGAP cho tôm Việt: Cơ hội vàng để vươn ra thị trường quốc tế

Ngành tôm Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lớn để khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế, và những chứng nhận như ASC (Aquaculture Stewardship Council) và GlobalGAP (Global Good Agricultural Practices) chính là chìa khóa mở cánh cửa này. Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc, chất lượng và tính bền vững của sản phẩm, việc đạt được các tiêu chuẩn quốc tế này không chỉ là một lợi thế cạnh tranh mà còn là yêu cầu tất yếu để tôm Việt vươn tầm.

Nuôi trồng thủy sản
• 11:37 18/06/2025

Nghêu Việt Nam: Tăng trưởng liên tục

Ngành xuất khẩu nghêu của Việt Nam đang thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ trên bản đồ thương mại thủy sản quốc tế. Với những con số tăng trưởng đầy lạc quan trong nửa đầu năm 2025, nghêu không chỉ khẳng định vị thế của mình mà còn mở ra một chương mới đầy triển vọng cho kinh tế biển Việt Nam. Đây không chỉ là câu chuyện về kim ngạch, mà còn là hành trình vươn lên của một ngành hàng tiềm năng, từ những bãi bồi ven biển đến bàn ăn của người tiêu dùng toàn cầu.

Nghêu
• 02:47 21/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 02:47 21/06/2025

Mùa khai thác rong mơ ở Quảng Ngãi: Lộc vàng từ biển cả

Mỗi năm, khi nắng bắt đầu gắt và biển lặng hơn vào đầu mùa hè, người dân ven biển Quảng Ngãi lại tất bật bước vào mùa khai thác rong mơ – một loài rong biển quý, có giá trị cao về mặt kinh tế và sinh thái. Không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngư dân, rong mơ còn được xem là biểu tượng của sinh kế bền vững gắn với vùng ven biển miền Trung.

Khai thác rong mơ
• 02:47 21/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 02:47 21/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 02:47 21/06/2025
Some text some message..