Vì sao người nuôi tôm cá vẫn nghèo?

Nghề nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam trong những năm gần đây phát triển mạnh và rất có tiềm năng, tuy nhiên tại sao người nuôi vẫn quẩn quanh trong cái nghèo?

Ao nuôi
Bà con thu hoạch. Ảnh: images.baoquangnam.vn

Nước ta có diện tích nuôi trồng thủy sản gần 1,3 triệu ha với 2.900 trang trại thủy sản (tính đến năm 2021). Dù vậy, nghề nuôi thủy sản ở Việt Nam vẫn quen với truyền thống, chưa thích ứng với công nghệ nuôi hiện đại, đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến bà con nuôi thủy sản vẫn nghèo. 

Nuôi theo “lối mòn” truyền thống 

Có rất nhiều mô hình hiện đại để nuôi tôm cá nhưng bà con vẫn chưa biết cách áp dụng, một số mô hình nuôi cho lợi nhuận cao, tiết kiệm chi phí và nhân công như: Nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh, mô hình nuôi RAS, mô hình nuôi Biofloc, nuôi 2 – 3 giai đoạn, mô hình CPF – Combine thế hệ 2, nuôi cá trên ao nổi, nuôi cá lồng bè nhựa HDPE,…

Nếu bà con vẫn nuôi truyền thống, chưa biết cách sử dụng máy móc vào quy trình cho ăn tự động, sử dụng công nghệ mới khi nuôi tôm cá thì sẽ chậm phát triển về kinh tế so với các ngành khác trong và ngoài nước. 

Điển hình như khi gặp thiên tai, gió bão, người nuôi dễ rơi vào cảnh trắng tay, nợ nần do kỹ thuật nuôi truyền thống không đủ sức chống chịu với thiên tai, trong khi đó những mô hình nuôi hiện đại có độ an toàn và chắc chắn hơn nhiều lần. 

Thị trường thủy sản chưa ổn định 

Khi nhu cầu thị trường bấp bênh, người nuôi sẽ thu hẹp diện tích dẫn đến nhiều mặt hàng thiếu hụt nếu nhu cầu đột ngột tăng. 

Bên cạnh đó, bà con quá phụ thuộc vào xuất khẩu tiểu ngạch thay vì tìm đầu ra ổn định. Từ đầu năm 2022 đến nay, người nuôi tôm thấp thỏm vì tàu của các thương lái không cập bến để thu mua dẫn đến bà con phải tiếp tục bỏ vốn nuôi tôm cá dù đã quá ngày thu hoạch, tốm kém chi phí thức ăn mà lại không bán được. 

“Bảo thủ” trong tư duy của người nuôi 

Năm 2020, tỉnh Khánh Hòa triển khai dự án thử nghệ nuôi cá giò bằng lồng tròng HDPE kiểu Na Uy và thu được 5 tấn cá, lãi 100 triệu trong 10 tháng nuôi. Do đó, việc áp dụng công nghệ cao vào nuôi tôm cá nói riêng và thủy sản nói chung rất có tiềm năng phát triển kinh tế.

HDPENuôi cá bằng lồng bè nhựa HDPE cho hiệu quả cao. Ảnh: baokhanhhoa.vn

Đối với lồng bè HDPE có thể áp dụng cho nhiều loại cá khác nhau, nhưng có rất ít doanh nghiệp, hộ dân dám nuôi theo công nghệ mới này, đa số vẫn nuôi theo công nghệ truyền thống. 

Theo đó, để đổi mới công nghệ hiện đại không phải chuyện một sớm một chiều có thể làm được vì còn nhiều vẫn đề tồn tại trong tư duy của người nuôi như sau: 

Thứ nhất, cần có một đội chuyên biệt về kỹ thuật lắp ráp, máy móc thiết bị, cho ăn theo quy trình hiện đại đúng tiêu chuẩn mới đạt hiệu quả. 

Thứ hai, bà con đã quen với mỗi bè nuôi có khoảng 20 ô mà công nghệ mới này chỉ có 1 lồng, đây là điều mà bà con nghi ngờ về hiệu quả mà nó đem lại.  

Nếu áp dụng công nghệ hiện đại đồng loạt mà phải dỡ 20 lồng bè truyền thống thì cần có quy hoạch cụ thể, chính sách khuyến nông tốt hơn cho người nuôi. 

Thứ ba, người nuôi chưa theo kịp sự thay đổi của công nghệ tiên tiến nên khó mạnh tay đầu tư. Do đó cần có trình độ chuyên môn và kiến thức quản lý để thực hiện các mô hình nuôi mới. 

Mối đe dọa từ dịch bệnh 

Nghề nuôi thủy sản gắn liền với sông nước và cũng vì vậy mà nó có độ rủi ro cao nhất. Độ rủi ro không chỉ là kỹ thuật nuôi mà còn do tác động của môi trường nước.

Tôm chếtDịch bệnh lây lan làm tôm cá chết khó kiểm soát. Ảnh: photo-cms-tpo.epicdn.me

Đặc biệt, đối với nguồn lây nhiễm bệnh, khi 1 vùng nuôi bị bệnh, vi khuẩn gây bệnh sẽ phát tán và lây lan theo dòng nước đến nhiều vùng nuôi khác làm bà con tổn thất nặng nề trong vụ nuôi. 

Các bệnh truyền nhiễm, bệnh do ký sinh trùng hay các hội chứng tôm, cá chết hàng loạt là mối nguy lớn đối với các hộ nuôi. Một số khác do người nuôi chưa nắm được hết các biện pháp phòng, trị bệnh cho vật nuôi kịp thời theo phương pháp an toàn sinh học. 

Trên đây là một trong những thách thức lớn khiến bà con nuôi trồng thủy sản gặp khó khăn trong việc duy trì và mở rộng diện tích nuôi. Hy vọng trong năm 2023, nghề nuôi thủy sản ở Việt Nam sẽ có nhiều bước tiến đột phá trong nước và xuất khẩu. 

Xem thêm video "Vì sao người nuôi tôm cá vẫn nghèo?" để cảm nhận rõ hơn về vấn đề này nhé.


Đăng ngày 31/03/2023
Nhã Hương @nha-huong
Nông thôn

Ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021 – 2030

Ngày 19/12/2024, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1598/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch, chính sách và giải pháp thực hiện Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Nuôi lồng bè
• 10:50 10/02/2025

Giải pháp để phát triển thủy sản bền vững

Phát triển thủy sản bền vững là một mục tiêu quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, đảm bảo nguồn lợi thủy sản lâu dài và nâng cao thu nhập cho ngư dân. Dưới đây là một số giải pháp chính để phát triển thủy sản bền vững.

Khai thác thủy sản
• 10:23 06/02/2025

Làng cá bè đa sắc vào Xuân

Rực rỡ màu đỏ, vàng, cam, lục, lam, tím nối nhau trải dài hơn cây số trên sông Châu Đốc, một nhánh của sông Hậu, thuộc thị trấn Đa Phước (An Phú, An Giang), làng cá bè truyền thống đang rộn ràng vào Xuân với dập dìu du khách bốn phương.

Làng cá
• 10:02 04/02/2025

Bình Định: Sản lượng thủy sản năm 2024 tăng 2,7% (tăng 7.647,7 tấn) so với năm 2023

Trong năm 2024, tỉnh Bình Đinh tiếp tục tăng cường công tác nuôi trồng, khai thác thủy sản gắn với các biện pháp bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản; nhân rộng các mô hình nuôi tôm công nghệ cao tại một số địa phương ven biển.

Cá ngừ
• 09:47 20/01/2025

Tôm giống theo Tiêu chuẩn Tép Bạc – Nhịp cầu vững chắc kết nối trại giống và người nuôi

Tép Bạc ra mắt Tôm giống theo Tiêu chuẩn Tép Bạc với mục tiêu giúp người nuôi an tâm về chất lượng con giống và hỗ trợ trại giống quản lý sản xuất hiệu quả hơn. Đồng thời, đây sẽ là nhịp cầu vững chắc kết nối niềm tin giữa trại giống và người nuôi, hướng tới một ngành sản xuất giống tin cậy và phát triển bền vững.

Soi tôm giống
• 20:47 15/02/2025

Lợi ích kinh tế của công nghệ thông minh trong nuôi trồng thủy sản

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản ngày càng phát triển, việc áp dụng công nghệ thông minh đã trở thành xu hướng tất yếu để tối ưu hóa chi phí, nâng cao năng suất và cải thiện chất lượng sản phẩm.

Ao nuôi tôm
• 20:47 15/02/2025

Nghề nuôi tôm vẫn giữ vững tốc độ phát triển qua bao thăng trầm

Trên dải đất ven biển hình chữ S, nơi từng giọt nước mặn hòa lẫn vào nhịp sống cần lao, nghề nuôi tôm không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là câu chuyện của lòng kiên trì, sự thích nghi và khát vọng vươn lên.

Thu tôm
• 20:47 15/02/2025

Ngành tôm chuyển động hướng bền vững

Hướng bền vững là làm ra sản phẩm chú trọng yếu tố bảo vệ môi trường, đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng. Từ đây cũng lộ rõ các hạn chế của ngành tôm nước ta hiện nay. Đồng thời, cho thấy những chuyển động tích cực theo hướng bền vững của doanh nghiệp và người nuôi mà bài viết sau đây cung cấp ví dụ cụ thể.

Nuôi tôm
• 20:47 15/02/2025

Đầu tư nạo vét kênh mương và công trình phục vụ thủy lợi

Đầu tư nạo vét kênh mương và các công trình phục vụ thủy lợi đang trở thành một yếu tố quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp bền vững và ứng phó với các thách thức về biến đổi khí hậu. Như vậy, bài viết sau đây sẽ tìm hiểu về tầm quan trọng của việc đầu tư vào các công trình này, cũng như những lợi ích lâu dài mà nó mang lại cho nền nông nghiệp và đời sống cộng đồng.

Nạo vét kênh
• 20:47 15/02/2025
Some text some message..