3 lý do khiến cá tra Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ tăng vọt

Ngày 22/1, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết năm 2018, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ đạt 549,4 triệu USD, tăng 59,5% so với năm 2017, chiếm 24,3% tổng xuất khẩu (XK) cá tra.

Với mức tăng đều và cao dần, đến hết tháng 10/2018, thị trường Mỹ đã trở lại ngôi vị số 1 của XK cá tra Việt Nam. Riêng tháng 12/2018, XK cá tra sang Mỹ đạt 55 triệu USD, tăng rất mạnh (124%) so với cùng kỳ năm trước.

Theo VASEP, có 3 yếu tố lớn thúc đẩy XK cá tra sang thị trường Mỹ trong năm qua. Thứ nhất, Bộ Thương mại Mỹ ban hành kết luận sơ bộ của đợt rà soát thuế chống bán phá giá lần thứ 14 (POR14) đối với sản phẩm cá tra và basa của Việt Nam XK sang thị trường Mỹ.

Theo đó, mức thuế sơ bộ cho hai bị đơn bắt buộc là 0 USD/kg và 1,37 USD/kg. Thuế suất cho các bị đơn tự nguyện là 0,41 USD/kg và thuế suất toàn quốc là 2,39 USD/kg. Mức thuế này thấp hơn rất nhiều so với kết quả cuối cùng của đợt rà soát POR13 là 3,87 USD/kg.

Thứ hai là việc Cơ quan thanh tra an toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ công nhận hệ thống kiểm soát cá da trơn của Việt Nam tương đương với Mỹ. Thứ ba là cuộc chiến tranh thương mại Trung - Mỹ cũng tạo thêm cơ hội cho cá tra Việt Nam.

Thứ ba, cuộc chiến tranh thương mại Trung - Mỹ tạo thêm cơ hội cho cá tra Việt Nam giành thị phần từ cá rô phi tại thị trường Mỹ.

Đứng thứ hai (sau Mỹ) là thị trường Trung Quốc - Hồng Kông. Kết thúc năm 2018, XK cá tra sang thị trường này đạt 528,6 triệu USD, tăng 28,7% so với năm trước, chiếm 23,4% tổng XK cá tra. Mặc dù đã ‘giảm nhiệt’ so với 2 năm trước song đây vẫn được coi là thị trường tiềm năng và rộng lớn của XK cá tra Việt Nam.

Trong khi đó, sau nhiều năm ảm đạm, XK cá tra sang EU đã khởi sắc trở lại. Năm 2018, giá trị XK sang thị trường này đạt 243,9 triệu USD, tăng 20,2% so với năm trước và chiếm 10,8% tổng XK cá tra. EU là thị trường XK lớn thứ 3 của cá tra Việt Nam (sau Mỹ và Trung Quốc - Hồng Kông).

Theo thống kê, năm 2017, có 45 triệu EUR cá tra phile đông lạnh được tái xuất trong nội khối EU. Các nước tái xuất chính cá tra năm 2017 là Hà Lan, Bỉ và Đức. Đây cũng là tín hiệu tốt cho cá tra Việt Nam tại khu vực này.

Năm 2018 đánh dấu thành công của ngành cá tra Việt Nam khi cả người nuôi và doanh nghiệp XK đều thắng lợi. Đây là năm đầu tiên trong 20 năm cá tra có bước tăng trưởng ngoạn mục về giá và tổng kim ngạch XK. Đến hết năm 2018, XK cá tra đạt 2,26 tỷ USD, tăng 26,5%, mức cao nhất từ trước đến nay.