Cảng cá lớn nhất miền trung ô nhiễm nặng
Năm 2010, Đà Nẵng đầu tư xây dựng thêm cảng và khu vực chợ đầu mối để thuận lợi cho tàu, thuyền bà con ngư dân khu vực miền trung cập cảng, thu mua thuỷ hải sản và tiếp nhiên liệu để chuẩn bị cho các chuyến ra khơi. Đây là chợ cá lớn nhất Đà Nẵng, hoạt động hai phiên mỗi ngày với sản lượng hàng hóa qua chợ trung bình gần 300 tấn/ngày; trong đó, phiên chợ chính hoạt động từ 1 giờ đến 7 giờ, với hơn 3.000 lượt người và hơn 250 ô-tô, hơn 1.500 xe gắn máy ra vào. Hiện tại, khu vực này có 37 cơ sở sản xuất, chế biến thủy sản; 11 cơ sở đóng, sửa chữa tàu; 12 xưởng sản xuất nước đá và 19 tàu cung ứng dầu của các doanh nghiệp hoạt động thường xuyên. Riêng năm 2015, số lượng tàu, thuyền cập cảng là hơn 19 nghìn lượt chiếc, với sản lượng hàng hóa là gần 140 nghìn tấn. Điều này càng làm cho âu thuyền quá tải và ô nhiễm nặng hơn.
Theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Đà Nẵng Huỳnh Thị Liễu Hoa, qua thống kê, khảo sát, lượng rác thải phát sinh trong quá trình buôn bán, sinh hoạt của người dân trung bình 75 m3/tháng. Bên cạnh đó, một khối lượng lớn rác thải do các tàu cá thải trực tiếp xuống mặt nước hằng ngày, chưa được thu gom khiến bùn lưu cữu lâu ngày, gây thêm mùi hôi. Đây là điểm nóng môi trường cần xử lý triệt để trong đề án “Xây dựng Đà Nẵng - Thành phố môi trường”. Nguyên nhân chính là nhận thức về tuân thủ bảo vệ môi trường của các đối tượng có liên quan còn hạn chế; thiếu các cơ chế trong tham gia giám sát ô nhiễm. Chưa tính toán được sức chịu tải của khu vực âu thuyền để xác định lưu lượng và chất lượng cho các nguồn thải đầu vào. Bên cạnh đó, ngành sản xuất chế biến thủy sản, dịch vụ hậu cần nghề cá rất phức tạp về nồng độ các chất thải khi có sự thay đổi bởi các yếu tố đầu vào như sản lượng tăng, thay đổi sản phẩm, thay đổi nguyên liệu, nhiên liệu và thiếu sự vào cuộc đồng thời của nhiều cơ quan liên quan.
Cơ quan chức năng cũng xác định, mùi hôi phát sinh chủ yếu từ âu thuyền do khu vực này là nơi tiếp nhận nhiều nguồn chất thải khác nhau, sau thời gian dài tích tụ tạo lớp bùn đáy lớn, phân hủy gây mùi hôi thối khó chịu, nhất là vào thời điểm thủy triều xuống hay thời tiết nắng nóng. Để giảm mùi hôi, Đà Nẵng đã cho triển khai nạo vét bùn tại âu thuyền, sử dụng chế phẩm để xử lý mùi hôi tại các cửa xả nước thải vào âu thuyền.
Theo quan sát của phóng viên, thời gian gần đây, vấn đề ô nhiễm môi trường ở âu thuyền và cảng cá Thọ Quang đã giảm so với trước. Nhưng hằng ngày nơi đây vẫn như một cỗ máy hoạt động hết công suất và nước trong âu thuyền có mầu đen đục ngầu, kèm với hàng trăm loại rác thải xả tràn mặt nước, lên cả bờ kè. Mặc dù lực lượng công nhân môi trường đô thị tăng cường công tác thu gom, xử lý, nhưng cứ vài ngày rác lại đầy lên. Các cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý khoảng 20 trường hợp có hành vi xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường. Tuy nhiên, việc xả thải “chui” vẫn xảy ra tại khu vực này.
Có làm sạch môi trường được không ?
Đã nhiều năm qua, các ngành chức năng TP Đà Nẵng đã đề ra nhiều giải pháp nhằm khắc phục điểm nóng ô nhiễm môi trường tại âu thuyền và cảng cá Thọ Quang. Nhưng đến thời điểm này, tình hình vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Tại cuộc họp vào tháng 7-2016, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ đã yêu cầu các ngành chức năng phải bắt tay vào xử lý quyết liệt, không nói bằng văn bản. Chủ tịch UBND Huỳnh Đức Thơ yêu cầu tăng mức xử phạt khi phát hiện các cơ sở đóng tàu, doanh nghiệp thủy hải sản, các chủ tàu vi phạm về xả thải trực tiếp làm môi trường ô nhiễm. Ngay sau đó, TP Đà Nẵng ra quyết định thành lập Tổ giám sát, đánh giá kết quả bảo vệ môi trường tại khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang nhằm phát hiện và phản ánh đến cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về các hành vi xả thải không đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường để có giải pháp xử lý kịp thời.
Để xử lý dứt điểm vấn đề này, ngày 18-8, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ đã ký Quyết định 5629/QĐ-UBND ban hành phương án quản lý vệ sinh môi trường tại khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang. Các phương án đưa ra đều nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý vệ sinh môi trường tại khu vực âu thuyền và cảng cá, giao trách nhiệm cụ thể cho từng đơn vị chức năng. Trong đó, xử lý mùi hôi, nước thải là hai nội dung cốt lõi. Theo đó, từ năm 2017 trở đi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đà Nẵng sẽ phối hợp các đơn vị liên quan xử lý quyết liệt các trường hợp vi phạm. Đối với cả người dân và doanh nghiệp, nếu vi phạm ba lần là không cho vào âu thuyền, cảng cá. Hằng năm, tổ chức nạo vét bùn lắng trong âu thuyền và vận hành trạm bơm thông thủy…
Ông Đinh Văn An, phường Thọ Quang, quận Sơn Trà cho biết: Thời gian gần đây, khu vực này bị ô nhiễm trầm trọng, thêm vào đó, nắng nóng liên tục khiến mùi hôi bốc lên rất nặng, ảnh hưởng xấu đến cuộc sống người dân các phường Nại Hiên Đông, Thọ Quang, Mân Thái. Đề nghị thành phố chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương rà soát, tổ chức xử lý nhằm hạn chế mùi hôi, bảo đảm vệ sinh môi trường, hạn chế dịch bệnh xảy ra trên địa bàn. Người dân vẫn đang mong chờ một hành động quyết liệt hơn từ phía chính quyền và các ngành chức năng của TP Đà Nẵng để trả lại môi trường sống xanh, sạch, đẹp tại khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang.
“Đề nghị thành phố sớm chỉ đạo các ngành chức năng kiểm tra, xử lý và lập hệ thống tiêu chuẩn thu gom nước thải; hệ thống thu gom ống xả và các công trình hạ tầng, nạo vét bùn đáy tại âu thuyền. Cần xử phạt nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm về xả thải tại khu vực âu thuyền và cảng cá Thọ Quang”. NGUYỄN THÀNH NAM Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng
“Buổi sáng hằng ngày, chúng tôi vẫn hay ra bờ kè của âu thuyền để tập thể dục. Mặc dù đến nay, mùi hôi đã giảm nhiều nhưng rác thải vẫn còn tràn lan quá. Quanh khu vực âu thuyền bẩn và nhếch nhác vì rác, làm mất mỹ quan đô thị”. NGUYỄN THỊ HÀ (Phường Nại Hiên Đông, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng)