Bệnh vẩy cá trên cá chẽm

Cá chẽm (Lates calcarifer) là loài nuôi trồng thủy sản quan trọng về mặt thương mại, có giá trị kinh tế đáng kể trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Loài này được nông dân ưa chuộng do tốc độ tăng trưởng nhanh và thích nghi tốt với nhiều điều kiện nuôi khác nhau.

Cá chẽm
Cá chẽm

Ở Thái Lan, đây là loài cá biển được nuôi rộng rãi nhất với sản lượng trung bình hàng năm là 26.312 tấn (chiếm 86% tổng sản lượng cá biển) và tạo ra giá trị ước tính là 90 triệu đô la Mỹ hàng năm. Ngoài ra, chúng là loài quan trọng đối với cá nuôi lồng biển ở Malaysia và một số quốc gia Đông Nam Á. Tuy nhiên, dịch bệnh là một trong những trở ngại lớn đối với ngành nuôi cá chẽm. Việc thâm canh nuôi cá chẽm khiến loài cá này dễ mắc các bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn, vi-rút, ký sinh trùng và nấm gây ra. 

Nuôi cá thâm canh đã làm tăng khả năng mắc bệnh nhiễm trùng do vi-rút của cá chẽm, do điều kiện căng thẳng, mật độ cao làm suy yếu hệ thống miễn dịch của chúng và tạo điều kiện cho mầm bệnh lây lan. Trong số các bệnh do vi-rút này, các loại vi-rút megalocytivirus, chẳng hạn như vi-rút gây hoại tử thận và truyền nhiễm (ISKNV), vi-rút iridovirus thân đỏ cá bơn (TRBIV), vi-rút iridovirus cá tráp biển đỏ (RSIV) và vi-rút gây bệnh rụng vảy (SDDV), được nêu bật là những tác nhân chính gây ra thiệt hại kinh tế và thách thức về năng suất trong ngành nuôi cá chẽm. SDDV là một loại virus DNA sợi đôi được phân loại là thành viên mới của chi Megalocytivirus, họ Iridoviridae. SDDV đã được báo cáo rộng rãi ở các nước Đông Nam Á là tác nhân gây ra hội chứng rụng vảy (SDS) ở cá mú, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao trong cả trường hợp nhiễm trùng tự nhiên và thực nghiệm.  

Hội chứng rụng vảy (SDS) với nguyên nhân nghi ngờ là do vi-rút lần đầu tiên được báo cáo ở cá vược châu Á nuôi ở Singapore vào năm 2012. Sau đó bệnh được ghi nhận ở Indonesia và Thái Lan. Trước đây, người ta đã báo cáo rằng cá chẽm nuôi ở Penang, Malaysia đã bị SDS vào năm 1992. 

Cá bị nhiễm SDDV thường biểu hiện các dấu hiệu lâm sàng và đặc điểm bệnh lý, bao gồm cơ thể sẫm màu, vây bị xói mòn, lồi mắt, mất vảy và xuất huyết kèm theo các biểu hiện lờ đờ, phần lưng sẫm màu của cơ thể, mất vảy nghiêm trọng, đỏ ở phần bụng và có xu hướng bơi trên mặt nước. Các dấu hiệu lâm sàng rõ ràng nhất là vảy dễ bong ra khi cọ xát nhẹ và xuất huyết da ở phần bụng của cơ thể. Bên trong, gan và tỳ tạng có vẻ to ra với xuất huyết. Thỉnh thoảng, một số ít rận biển (Caligus sp.) và ký sinh trùng ngoài (Dactylogyrus sp.) được tìm thấy trên mang của cá khỏe mạnh và bị ảnh hưởng. Có vẻ như tất cả những con cá bị ảnh hưởng đều có các dấu hiệu lâm sàng điển hình của tình trạng rụng vảy, nhưng với mức độ nghiêm trọng khác nhau. 


Nuôi cá thâm canh đã làm tăng khả năng mắc bệnh nhiễm trùng do vi-rút của cá chẽm. Ảnh: niengiamnongnghiep

Có tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng ở hầu hết các mạch máu của gan, một số có huyết khối trong khi một số ít cho thấy tình trạng vòng bít quanh mạch máu. Nhiều tế bào gan cho thấy tình trạng không bào rõ ràng của tế bào chất. Có bằng chứng về sự hiện diện của các tế bào phì đại ưa kiềm và thể vùi trong tế bào chất ở gan, cho thấy nguyên nhân có thể là do vi-rút. Thận cho thấy tình trạng thoái hóa các ống thận và sự xâm nhập của các tế bào viêm lympho bào, trong khi nhiều cầu thận có vẻ bị teo hoặc teo lại, khiến khoang Bowman có vẻ tương đối rộng. Tỳ tạng cho thấy tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng và xuất huyết ở tủy đỏ và tăng trung tâm đại thực bào hắc tố (MMC) trên toàn bộ phần lách (không hiển thị). Não cho thấy tình trạng tắc nghẽn nhẹ, xuất huyết và sự xâm nhập của các tế bào viêm giống tế bào lympho ở cả màng não và nhu mô não. 

Ngoài những ghi nhận thông qua chẩn đoán lâm sàng thì có thể xác định virus bằng kính hiển vi điện tử (TEM), sự hiện diện của nhiều hạt virus trong tế bào chất của các tế bào bị nhiễm bệnh. Các phân tích PCR và trình tự cho thấy tất cả các loài cá bị ảnh hưởng đều dương tính với virus gây bệnh rụng vảy (SDDV).


Đăng ngày 30/08/2024
Hồng Huyền @hong-huyen
Kỹ thuật

Biện pháp quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm

Thức ăn trong nuôi tôm chiếm một phần chi phí khá cao. Quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm là một yếu tố quan trọng giúp tăng trưởng tôm khỏe mạnh, giảm chi phí, mang lại lợi nhuận cho người nuôi tôm và bảo vệ môi trường. Dưới đây là một số biện pháp quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm:

Tôm thẻ
• 10:00 17/01/2025

Các biện pháp xử lý nước trước khi thả tôm

Đối với người nuôi tôm, việc xử lý nước nuôi tôm là rất quan trọng. Khi nguồn nước trong ao luôn sạch, sẽ giúp cho tôm khỏe mạnh, mau lớn và phòng tránh được rất nhiều loại bệnh. Sau đây là biện pháp xử lý nước trước khi thả tôm vào ao nuôi.

Xử lý nước
• 11:39 15/01/2025

Điểm danh các dấu hiệu tôm đang thiếu hụt dinh dưỡng

Tôm là loài sinh vật nhạy cảm với môi trường sống và chế độ dinh dưỡng. Khi thiếu hụt dinh dưỡng, tôm sẽ biểu hiện qua những dấu hiệu rõ rệt trên cơ thể và hành vi. Nhận biết sớm những dấu hiệu này giúp người nuôi có biện pháp khắc phục kịp thời, tránh gây thiệt hại nghiêm trọng.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:23 14/01/2025

Kiểm soát dịch bệnh do virus trên cá rô phi

Cá rô phi là một trong những loài thuỷ sản được nuôi phổ biến nhất trên thế giới, đóng vai trò quan trọng trong kinh tế xã hội và an ninh lương thực. Tuy nhiên, dịch bệnh do virus trên cá rô phi gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và sản lượng. Để đối phó, việc kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh đòi hỏi những chiến lược tổng thể, tích hợp và bền vững.

Cá rô phi
• 09:44 14/01/2025

Tôm sú hay tôm thẻ: Loại nào ngon hơn cho món lẩu ngày Tết?

Tết Nguyên Đán là dịp lễ gia đình quay quần, cùng nhau chuẩn bị những bàn ăn đậm đà, phong phú.

Lẩu hải sản
• 09:27 23/01/2025

Tôm ruột cong: Nguyên nhân và biện pháp phòng trị

Tôm ruột cong là một trong những hiện tượng phổ biến nhưng gây không ít lo lắng cho người nuôi tôm. Khi mắc phải tình trạng này, tôm thường yếu, giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng, dễ bị bệnh, và có nguy cơ chết cao.

Tôm ruột cong
• 09:27 23/01/2025

Mô hình nuôi tôm không xả thải được nghiên cứu và ứng dụng thành công

Trong những năm gần đây, ngành nuôi trồng thủy sản đã chứng kiến những bước tiến đột phá nhờ vào áp dụng các công nghệ môi trường bền vững. Trong đó, mô hình nuôi tôm không xả thải đã được nghiên cứu và ứng dụng thành công, giải quyết được những thách thức lâu nay về ô nhiễm môi trường trong nuôi tôm

Ao nuôi
• 09:27 23/01/2025

Vai trò dinh dưỡng của thủy sản trong bữa ăn hằng ngày và lợi ích bất ngờ

Thủy sản từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong chế độ ăn của nhiều gia đình. Với sự phong phú về chủng loại và giá trị dinh dưỡng, các món ăn từ thủy sản không chỉ ngon miệng mà còn mang lại vô số lợi ích cho sức khỏe.

Thủy sản
• 09:27 23/01/2025

Đốm trắng hoành hành trở lại trong thời gian gần đây

Trong thời gian gần đây, bệnh đốm trắng trên tôm nuôi đang có dấu hiệu bùng phát trở lại tại nhiều địa phương, gây lo ngại cho bà con nuôi tôm. Đây là bệnh do virus gây ra, có khả năng lây lan nhanh và gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:27 23/01/2025
Some text some message..