Bệnh vẩy cá trên cá chẽm

Cá chẽm (Lates calcarifer) là loài nuôi trồng thủy sản quan trọng về mặt thương mại, có giá trị kinh tế đáng kể trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Loài này được nông dân ưa chuộng do tốc độ tăng trưởng nhanh và thích nghi tốt với nhiều điều kiện nuôi khác nhau.

Cá chẽm
Cá chẽm

Ở Thái Lan, đây là loài cá biển được nuôi rộng rãi nhất với sản lượng trung bình hàng năm là 26.312 tấn (chiếm 86% tổng sản lượng cá biển) và tạo ra giá trị ước tính là 90 triệu đô la Mỹ hàng năm. Ngoài ra, chúng là loài quan trọng đối với cá nuôi lồng biển ở Malaysia và một số quốc gia Đông Nam Á. Tuy nhiên, dịch bệnh là một trong những trở ngại lớn đối với ngành nuôi cá chẽm. Việc thâm canh nuôi cá chẽm khiến loài cá này dễ mắc các bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn, vi-rút, ký sinh trùng và nấm gây ra. 

Nuôi cá thâm canh đã làm tăng khả năng mắc bệnh nhiễm trùng do vi-rút của cá chẽm, do điều kiện căng thẳng, mật độ cao làm suy yếu hệ thống miễn dịch của chúng và tạo điều kiện cho mầm bệnh lây lan. Trong số các bệnh do vi-rút này, các loại vi-rút megalocytivirus, chẳng hạn như vi-rút gây hoại tử thận và truyền nhiễm (ISKNV), vi-rút iridovirus thân đỏ cá bơn (TRBIV), vi-rút iridovirus cá tráp biển đỏ (RSIV) và vi-rút gây bệnh rụng vảy (SDDV), được nêu bật là những tác nhân chính gây ra thiệt hại kinh tế và thách thức về năng suất trong ngành nuôi cá chẽm. SDDV là một loại virus DNA sợi đôi được phân loại là thành viên mới của chi Megalocytivirus, họ Iridoviridae. SDDV đã được báo cáo rộng rãi ở các nước Đông Nam Á là tác nhân gây ra hội chứng rụng vảy (SDS) ở cá mú, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao trong cả trường hợp nhiễm trùng tự nhiên và thực nghiệm.  

Hội chứng rụng vảy (SDS) với nguyên nhân nghi ngờ là do vi-rút lần đầu tiên được báo cáo ở cá vược châu Á nuôi ở Singapore vào năm 2012. Sau đó bệnh được ghi nhận ở Indonesia và Thái Lan. Trước đây, người ta đã báo cáo rằng cá chẽm nuôi ở Penang, Malaysia đã bị SDS vào năm 1992. 

Cá bị nhiễm SDDV thường biểu hiện các dấu hiệu lâm sàng và đặc điểm bệnh lý, bao gồm cơ thể sẫm màu, vây bị xói mòn, lồi mắt, mất vảy và xuất huyết kèm theo các biểu hiện lờ đờ, phần lưng sẫm màu của cơ thể, mất vảy nghiêm trọng, đỏ ở phần bụng và có xu hướng bơi trên mặt nước. Các dấu hiệu lâm sàng rõ ràng nhất là vảy dễ bong ra khi cọ xát nhẹ và xuất huyết da ở phần bụng của cơ thể. Bên trong, gan và tỳ tạng có vẻ to ra với xuất huyết. Thỉnh thoảng, một số ít rận biển (Caligus sp.) và ký sinh trùng ngoài (Dactylogyrus sp.) được tìm thấy trên mang của cá khỏe mạnh và bị ảnh hưởng. Có vẻ như tất cả những con cá bị ảnh hưởng đều có các dấu hiệu lâm sàng điển hình của tình trạng rụng vảy, nhưng với mức độ nghiêm trọng khác nhau. 


Nuôi cá thâm canh đã làm tăng khả năng mắc bệnh nhiễm trùng do vi-rút của cá chẽm. Ảnh: niengiamnongnghiep

Có tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng ở hầu hết các mạch máu của gan, một số có huyết khối trong khi một số ít cho thấy tình trạng vòng bít quanh mạch máu. Nhiều tế bào gan cho thấy tình trạng không bào rõ ràng của tế bào chất. Có bằng chứng về sự hiện diện của các tế bào phì đại ưa kiềm và thể vùi trong tế bào chất ở gan, cho thấy nguyên nhân có thể là do vi-rút. Thận cho thấy tình trạng thoái hóa các ống thận và sự xâm nhập của các tế bào viêm lympho bào, trong khi nhiều cầu thận có vẻ bị teo hoặc teo lại, khiến khoang Bowman có vẻ tương đối rộng. Tỳ tạng cho thấy tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng và xuất huyết ở tủy đỏ và tăng trung tâm đại thực bào hắc tố (MMC) trên toàn bộ phần lách (không hiển thị). Não cho thấy tình trạng tắc nghẽn nhẹ, xuất huyết và sự xâm nhập của các tế bào viêm giống tế bào lympho ở cả màng não và nhu mô não. 

Ngoài những ghi nhận thông qua chẩn đoán lâm sàng thì có thể xác định virus bằng kính hiển vi điện tử (TEM), sự hiện diện của nhiều hạt virus trong tế bào chất của các tế bào bị nhiễm bệnh. Các phân tích PCR và trình tự cho thấy tất cả các loài cá bị ảnh hưởng đều dương tính với virus gây bệnh rụng vảy (SDDV).


Đăng ngày 30/08/2024
Hồng Huyền @hong-huyen
Kỹ thuật

Nhận biết con giống đạt chuẩn bằng mắt thường

Trong nuôi tôm, việc kiểm soát chất lượng con giống đóng vai trò then chốt, được xem là yếu tố quyết định đến 80% sự thành công của vụ nuôi. Vì vậy, việc nhận biết và lựa chọn những con giống khỏe mạnh ngay từ đầu là bước vô cùng quan trọng, giúp đảm bảo năng suất và hiệu quả của cả vụ nuôi.

Tôm giống
• 08:00 16/02/2025

Ảnh hưởng của mật độ nuôi đến sức khỏe và năng suất tôm thẻ

Mật độ nuôi là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và năng suất của tôm thẻ chân trắng. Nếu mật độ nuôi không hợp lý, tôm có thể bị suy giảm sức khỏe, tăng nguy cơ dịch bệnh và giảm năng suất. Do đó, người nuôi cần hiểu rõ mối quan hệ giữa mật độ thả nuôi và các yếu tố môi trường để đưa ra phương án nuôi hiệu quả.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:09 13/02/2025

Tôm bị teo gan, trống ruột do đâu?

Bệnh hoại tử gan tụy cấp (Acute Hepatopancreatic Necrosis Disease – AHPND) hay còn gọi là hội chứng chết sớm (Early Mortality Syndrome – EMS) đã và đang được xem là thách thức mà người nuôi tôm luôn phải đối mặt. Hội chứng chết sớm - EMS tuy là một bệnh từng xuất hiện ở Việt Nam đến nay đã lâu, nhưng mức độ rủi ro của chúng mang lại là rất cao.

Nhá tôm
• 10:12 12/02/2025

Một số vấn đề cần biết về sử dụng prebiotic trong nuôi tôm

Trong nuôi tôm, gần đây hay nhắc đến Prebiotic là một thành phần được lên men có chọn lọc dẫn đến những thay đổi đặc biệt về hoạt động của hệ vi sinh vật đường tiêu hóa, mang lại lợi ích cho sức khỏe của tôm.

Lợi khuẩn
• 11:26 11/02/2025

Tôm giống theo Tiêu chuẩn Tép Bạc – Nhịp cầu vững chắc kết nối trại giống và người nuôi

Tép Bạc ra mắt Tôm giống theo Tiêu chuẩn Tép Bạc với mục tiêu giúp người nuôi an tâm về chất lượng con giống và hỗ trợ trại giống quản lý sản xuất hiệu quả hơn. Đồng thời, đây sẽ là nhịp cầu vững chắc kết nối niềm tin giữa trại giống và người nuôi, hướng tới một ngành sản xuất giống tin cậy và phát triển bền vững.

Soi tôm giống
• 01:19 17/02/2025

Lợi ích kinh tế của công nghệ thông minh trong nuôi trồng thủy sản

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản ngày càng phát triển, việc áp dụng công nghệ thông minh đã trở thành xu hướng tất yếu để tối ưu hóa chi phí, nâng cao năng suất và cải thiện chất lượng sản phẩm.

Ao nuôi tôm
• 01:19 17/02/2025

Nghề nuôi tôm vẫn giữ vững tốc độ phát triển qua bao thăng trầm

Trên dải đất ven biển hình chữ S, nơi từng giọt nước mặn hòa lẫn vào nhịp sống cần lao, nghề nuôi tôm không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là câu chuyện của lòng kiên trì, sự thích nghi và khát vọng vươn lên.

Thu tôm
• 01:19 17/02/2025

Ngành tôm chuyển động hướng bền vững

Hướng bền vững là làm ra sản phẩm chú trọng yếu tố bảo vệ môi trường, đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng. Từ đây cũng lộ rõ các hạn chế của ngành tôm nước ta hiện nay. Đồng thời, cho thấy những chuyển động tích cực theo hướng bền vững của doanh nghiệp và người nuôi mà bài viết sau đây cung cấp ví dụ cụ thể.

Nuôi tôm
• 01:19 17/02/2025

Đầu tư nạo vét kênh mương và công trình phục vụ thủy lợi

Đầu tư nạo vét kênh mương và các công trình phục vụ thủy lợi đang trở thành một yếu tố quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp bền vững và ứng phó với các thách thức về biến đổi khí hậu. Như vậy, bài viết sau đây sẽ tìm hiểu về tầm quan trọng của việc đầu tư vào các công trình này, cũng như những lợi ích lâu dài mà nó mang lại cho nền nông nghiệp và đời sống cộng đồng.

Nạo vét kênh
• 01:19 17/02/2025
Some text some message..