Cảnh báo về tính an toàn của chế phẩm sinh học

Một số chế phẩm sinh học thương mại cho ngành nuôi trồng thủy sản có thể bị dán nhãn sai, đồng thời chứa độc tố tế bào và gen kháng kháng sinh có thể truyền sang các sinh vật khác.

đĩa petri Bacillus
Kiểm tra Bacillus.

Mối lo về tính an toàn

Các nhà sản xuất trong nuôi trồng thủy sản đang sử dụng chế phẩm sinh học như một cách bền vững để ngăn ngừa bệnh, thúc đẩy tăng trưởng và cải thiện sức khỏe của vật nuôi. Tuy nhiên, nhiều đánh giá gần đây đã làm dấy lên lo ngại về tính an toàn của nhiều chế phẩm sinh học đang được tiêu dùng trên thị trường. Sau khi tiến hành phân tích di truyền của nhiều chế phẩm sinh học cho ngành nuôi trồng thủy sản, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng nhiều công thức đã được dán nhãn sai và không chứa vi khuẩn cụ thể như nêu trên thùng chứa.

tôm thẻ chân trắng
Chất lượng của chế phẩm sinh học tác động trực tiếp đến sức khỏe tôm cá nuôi.

Khi các nhà nghiên cứu sàng lọc vi khuẩn probiotic (Bacillus và các phân loài của nó) về khả năng kháng kháng sinh (AMR), họ nhận thấy rằng hầu hết các chủng vi khuẩn phân lập đều đề kháng với kháng sinh beta lactam như penicillin và một số nhỏ hơn kháng ampicillin, oxacillin, cefuroxime và ceftriaxone. Một số chủng phân lập cũng cho thấy khả năng kháng với minocycline, một loại kháng sinh tetracycline. Trong ba trường hợp, sàng lọc di truyền cho thấy sự hiện diện của các gen độc lực – những gen này có thể tạo ra cytotoxin - những hợp chất có khả năng giết chết các tế bào sống.

Kết quả này chỉ ra các vấn đề an toàn tiềm ẩn với các sản phẩm chế phẩm sinh học thông thường trên thị trường hiện nay. Các thùng chứa có nhãn sai có nghĩa là các nhà sản xuất nuôi trồng thủy sản không thể chắc chắn về thành phần sinh học của chúng. 

Điều này, cùng với sự hiện diện của các gen kháng kháng sinh và độc lực, có nghĩa là “Các loài Bacillus nên được lựa chọn một cách thận trọng để sử dụng trong các chế phẩm sinh học thương mại”. Ngành công nghiệp thủy sản nên tập trung nhiều hơn vào việc đảm bảo an toàn của chế phẩm sinh học khi sản lượng nuôi trồng thủy sản ngày càng mở rộng.

Quan tâm đến khâu an toàn hơn nữa

Nhiều nghiên cứu đã xác minh lợi ích của chế phẩm sinh học. Các vi khuẩn probiotic như men làm bánh (Saccharomyces cerevisiae) và các loài Bacillus khác nhau đã được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản để giải quyết ô nhiễm nước, tăng khả năng hấp thụ thức ăn, cải thiện tốc độ tăng trưởng, tăng cường sức khỏe và chức năng miễn dịch ở cá, tôm. Chúng cũng đã được sử dụng thay cho thuốc kháng sinh để ngăn chặn vi khuẩn gây bệnh trong môi trường nuôi. Sử dụng chế phẩm sinh học đã cho phép các nhà sản xuất giảm thiểu rủi ro do kháng kháng sinh gây ra. Thực tế là các vi khuẩn thường có giá cả phải chăng và bền vững là những lợi ích bổ sung.


Các loài Bacillus khác nhau đã được sử dụng rộng rãi trong nuôi trồng thủy sản .

Mặc dù những lợi ích mang lại là rất nhiều, các nhà nghiên cứu đang nêu lên những lo ngại về tính an toàn của một số chế phẩm sinh học bán sẵn trên thị trường - nói rằng bộ trợ giúp này có thể gây ra một số tác dụng phụ đối với tôm cá nuôi. Các vấn đề như ghi nhãn sai, ô nhiễm vi sinh vật và chế phẩm sinh học gây bệnh đã được xác định trong các ngành sản xuất thực phẩm khác.

Hiện tại, thị trường men vi sinh toàn cầu thiếu hệ thống giám sát và phát hiện, có nghĩa là các trường hợp sản phẩm bị tạp nhiễm và ghi nhãn sai sẽ không được báo cáo. Một nghiên cứu của Hong và cộng sự cho thấy rằng một số lượng đáng kể các chế phẩm sinh học được sản xuất ở châu Á không được xác định rõ ràng về cấp độ loài - và người chăn nuôi không phải lúc nào cũng có thể chắc chắn họ đang triển khai loại vi sinh vật nào trong ao của mình.

Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng một số chế phẩm sinh học dựa trên Bacillus có chứa độc lực và gen AMR có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những gen này có thể được chuyển từ vi khuẩn sang cơ thể vật chủ sau khi chúng được ăn vào cơ thể.

Đánh giá chế phẩm sinh học thương mại

Các nhà nghiên cứu đã mua 32 công thức chế phẩm sinh học dựa trên Bacillus được thiết kế cho ngành nuôi trồng thủy sản. Họ phân lập các mẫu vi khuẩn và xác định đặc điểm của chúng dựa trên các xét nghiệm hình thái học, sinh hóa và PCR. Họ đã sử dụng phương pháp sàng lọc PCR để phát hiện các gen gây độc tố ruột và sử dụng thuốc thử thương mại để đánh giá tính nhạy cảm với kháng sinh của các mẫu phân lập.

Kết quả cho thấy một số chế phẩm sinh học thương mại có ít vi sinh vật hơn so với công bố trên nhãn của chúng. Trong một số trường hợp, mẫu không chứa bất kỳ loại lợi khuẩn nào được liệt kê và thay vào đó chứa các vi khuẩn khác nhau. Các nhà nghiên cứu nói rằng một số vi khuẩn này được coi là gây bệnh, và nói thêm rằng, “điều này không thể bị bỏ qua và làm cho sự an toàn của sản phẩm gây nhiều tranh cãi.”


Chế phẩm sinh học lẫn hại khuẩn sẽ trở thành nguyên nhân gây bệnh cho tôm cá.

Các xét nghiệm PCR chỉ ra rằng một số mẫu probiotic có chứa các gen độc tố ruột. Điều này có ý nghĩa quan trọng về an toàn vì khả năng chuyển gen từ vi khuẩn probiotic vào môi trường sống và chính vi khuẩn, gây bệnh và biến chứng cho vật chủ. Các nhà nghiên cứu nói rằng việc sử dụng các chế phẩm sinh học có các gen này có thể làm tổn hại đến môi trường nuôi cấy - làm mất khả năng ngăn chặn bệnh tật của chế phẩm sinh học.

Chung quy, đánh giá an toàn cho các chế phẩm sinh học thương mại, đặc biệt là các công thức chế phẩm sinh học hỗn hợp cho nuôi trồng thủy sản, cần phải được thiết lập và các thành phần của sản phẩm là cơ sở để thiết lập sự an toàn của nó. 

Đăng ngày 03/06/2022
Nhất Linh @nhat-linh
Kỹ thuật

Kiếm soát bệnh vàng mang trên tôm

Bệnh vàng mang hay còn gọi là bệnh đầu vàng (YHD - Yellow Head Virus), bệnh nhiễm giới hạn trên các loài tôm he, trong đó có tôm sú và tôm chân trắng. Bệnh thường bộc phát trên tôm nuôi từ 30 ngày tuổi trở lên, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi thất thường. Hiện bệnh chưa có thuốc điều trị cũng như phương pháp tiêm chủng hữu hiệu, gây nhiều khó khăn cho người nuôi.

Tôm bị vàng mang
• 10:01 06/02/2025

Thuần hóa tôm giống

Trong quá trình nuôi tôm, bước thuần hóa tôm giống đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đây là giai đoạn giúp tôm giống thích nghi với môi trường ao nuôi, hạn chế tối đa sốc môi trường và các rủi ro về sức khỏe. Nếu thực hiện tốt, việc thuần hóa sẽ giúp tôm phát triển khỏe mạnh, tăng trưởng nhanh và giảm nguy cơ bệnh tật.

tôm giống
• 10:15 05/02/2025

Phân biệt và lựa chọn tôm giống chất lượng cao

Trước nhu cầu con giống tăng và sự tràn lan của nhiều cơ sở nhỏ lẻ nhập khẩu tôm bố mẹ không rõ nguồn gốc, chất lượng thấp, giá rẻ để sản xuất giống thì việc chọn giống tốt, sạch bệnh được xem là yếu tố rất quan trọng để đảm bảo thành công của vụ nuôi.

Tôm giống
• 09:52 05/02/2025

Biện pháp quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm

Thức ăn trong nuôi tôm chiếm một phần chi phí khá cao. Quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm là một yếu tố quan trọng giúp tăng trưởng tôm khỏe mạnh, giảm chi phí, mang lại lợi nhuận cho người nuôi tôm và bảo vệ môi trường. Dưới đây là một số biện pháp quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm:

Tôm thẻ
• 10:00 17/01/2025

Xuân xanh - Tương lai xanh

Ngày xuân nói chuyện XANH chắc chắn sẽ thêm thú vị, bởi mùa xuân là giai đoạn xanh cả đất trời, xanh đẹp nhất trong năm. Bây giờ cũng nên chú trọng từ ngữ xuân xanh thay thế cho xuân hồng, dù biết xuân hồng vẫn là xuân hồng, bởi chữ HỒNG tiêu biểu cho trăm sắc hoa đua nở khi xuân về, cho sự mong ước mọi điều tốt đẹp, trọn vẹn. Nhưng XANH tiêu biểu cho sự bền vững, trường tồn…

Vietshrimp
• 09:35 08/02/2025

Lâu rồi không được ăn Tết ngon - Câu chuyện của những người nuôi tôm

“Lâu lắm rồi không được ăn Tết ngon lành như vầy. Năm thì thất thu, năm thì size tôm không vừa ý. Nhưng năm nay, nhờ anh em Tép Bạc mà ăn Tết ngon hơn rồi!” - Đó là lời tâm sự chân thành của chú Út Bé, một hộ nuôi tôm tại Cà Mau, người vừa trải qua một vụ mùa đầy thành công, bỏ túi gần 900 triệu đồng nhờ vào hỗ trợ ứng dụng mô hình nuôi tôm tối ưu từ Farmext Base.

Thu hoạch tôm
• 09:35 08/02/2025

Hiểu thêm về hệ thống miễn dịch của tôm

Hệ miễn dịch của tôm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Mặc dù có khả năng nhận biết và phản ứng với các yếu tố ngoại lai xâm nhập, nhưng hệ miễn dịch của tôm vẫn còn hạn chế, khồng có khả năng ghi nhớ, chỉ có thể đáp ứng một cách tự nhiên.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:35 08/02/2025

Hai giải pháp điển hình nuôi thủy sản thân thiện với môi trường

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản ngày càng phát triển, việc áp dụng công nghệ thông minh đã trở thành xu hướng tất yếu để tối ưu hóa chi phí, nâng cao năng suất và cải thiện chất lượng sản phẩm. Đối với bà con nông dân, bài toán kinh tế luôn đặt ra: Làm thế nào để giảm chi phí, tăng lợi nhuận và đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao? Câu trả lời nằm ở việc ứng dụng các công nghệ hiện đại vào quá trình nuôi trồng.

Nuôi trồng thủy sản
• 09:35 08/02/2025

Các màu sắc và hoa văn phổ biến của cá Gourami

Cá Gourami là một trong những loài cá cảnh được yêu thích trên toàn thế giới nhờ vào vẻ đẹp độc đáo và tính cách thân thiện. Loài cá này không chỉ nổi bật bởi khả năng thích nghi với nhiều môi trường khác nhau mà còn bởi các màu sắc và hoa văn phong phú. Từ các gam màu nhẹ nhàng, tinh tế đến các hoa văn độc đáo, cá Gourami là lựa chọn lý tưởng cho những người yêu thích cá cảnh. Dưới đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về các màu sắc và hoa văn phổ biến của cá Gourami để bạn có thể dễ dàng lựa chọn loài phù hợp với bể cá của mình.

cá Gourami
• 09:35 08/02/2025
Some text some message..