Nội dung trọng tâm tập trung vào các biện pháp mạnh nhằm chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU), đơn giản hóa thủ tục hành chính nhưng vẫn đảm bảo giám sát chặt chẽ, tạo điều kiện cho ngư dân và doanh nghiệp thủy sản phát triển bền vững.
Thay đổi quan trọng trong dự thảo nghị định mới
Nhằm giải quyết các bất cập trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác hải sản, Chính phủ đã đưa ra một loạt điều chỉnh trong Nghị định số 37/2024/NĐ-CP và Nghị định số 38/2024/NĐ-CP. Những điểm sửa đổi nổi bật bao gồm:
- Quản lý chặt chẽ nguồn gốc hải sản: Các quy định mới yêu cầu thông tin về tàu cá, tàu hậu cần, đơn vị thu mua và cơ sở chế biến phải được quản lý theo chuỗi khép kín. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và nguồn gốc hợp pháp của hải sản, tránh tình trạng hợp thức hóa sản phẩm từ khai thác IUU.
- Siết chặt giám sát đội tàu cá: Các tỉnh ven biển phải quản lý chặt hoạt động của tàu khai thác vùng khơi. Những tàu hết hạn đăng kiểm hoặc giấy phép khai thác khi bị phát hiện sẽ phải bị áp tải vào bờ để xử lý ngay, không chờ tàu tự quay về.
- Tăng trách nhiệm của nhà mạng trong giám sát hành trình: Nhà mạng cung cấp thiết bị VMS sẽ phải hỗ trợ ngư dân khi xảy ra sự cố mất kết nối. Các nhà mạng phải thông báo trước 24 giờ nếu có kế hoạch ngắt kết nối thiết bị do ngư dân chưa đóng cước thuê bao vệ tinh. Ngoài ra, cần có quy định rõ ràng về trách nhiệm bồi thường trong trường hợp thiết bị mất tín hiệu không do lỗi của ngư dân.
- Điều chỉnh quy định về xuất khẩu nguyên liệu thủy sản: VASEP kiến nghị điều chỉnh thủ tục xuất khẩu nguyên liệu ruốc sang EU do loại hải sản này thường được khai thác bằng thuyền thúng nhỏ, không có thiết bị VMS và không đủ điều kiện cấp giấy S/C, C/C. Tuy nhiên, nội dung này vẫn chưa được tiếp thu trong dự thảo sửa đổi.
Hướng đến gỡ "Thẻ vàng" IUU: Cần hành động quyết liệt
Trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nam gặp khó khăn do "thẻ vàng" IUU từ EU, việc sửa đổi các nghị định lần này là bước đi quan trọng để đáp ứng yêu cầu của Ủy ban châu Âu (EC). Các địa phương như Cà Mau, Bà Rịa - Vũng Tàu, Sóc Trăng, Bình Định nhấn mạnh rằng việc gỡ "thẻ vàng" không chỉ dừng lại ở việc siết chặt kiểm soát mà còn phải đảm bảo tính khả thi và hỗ trợ cho ngư dân trong quá trình chuyển đổi.
Cập nhật quy định mới, hướng đến gỡ thẻ vàng IUU. Ảnh: aquafisheriesexpo.com
Một trong những biện pháp cấp thiết được đề xuất là xóa đăng ký ngay lập tức đối với tàu cá bị chìm hoặc không thể hoạt động, thay vì phải chờ 1 năm như quy định hiện hành. Đồng thời, đối với tàu đánh bắt dài ngày trên biển, cần có chính sách quản lý linh hoạt khi sử dụng tàu hậu cần để xác nhận nguồn gốc hải sản.
Ngoài ra, một số địa phương cũng kiến nghị đơn giản hóa thủ tục cập cảng, áp dụng "luồng xanh" tự động cho những tàu cá có hành trình, thời gian và khối lượng khai thác khớp với dữ liệu giám sát. Điều này sẽ giúp giảm tải thủ tục hành chính nhưng vẫn đảm bảo việc kiểm soát hoạt động đánh bắt hợp pháp.
Thay đổi chính sách: Cần đồng bộ và triển khai hiệu quả
Việc sửa đổi, bổ sung các nghị định liên quan đến thủy sản cần có tầm nhìn xa, giải quyết tận gốc vấn đề khai thác IUU, thay vì chỉ mang tính đối phó. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, ngư dân và doanh nghiệp, đảm bảo luật pháp vừa nghiêm minh nhưng cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất và xuất khẩu.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh rằng các biện pháp lần này không chỉ hướng đến việc gỡ "thẻ vàng" mà còn phải thiết lập một nền tảng vững chắc cho ngành thủy sản phát triển bền vững, có trách nhiệm với môi trường và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.
Với những quy định mới này, ngành thủy sản Việt Nam đang đứng trước bước chuyển quan trọng. Tuy nhiên, thành công hay không còn phụ thuộc vào cách triển khai thực tế và sự đồng thuận của toàn bộ hệ thống từ Trung ương đến địa phương.
_1745207916.jpg)
_1744963385.jpg)
_1744963385.jpg)
