Công nghệ theo dõi mới hỗ trợ bảo tồn cá heo

Các thiết bị ghi sinh học tùy chỉnh được sử dụng trong thí nghiệm giúp cung cấp cái nhìn mới, sâu sắc hơn về hoạt động bơi lội của cá heo và các nhu cầu sử dụng năng lượng của chúng.

Cá heo
Thiết bị ghi sinh học có thể được sử dụng để ước tính lượng năng lượng mà cá heo sử dụng khi bơi.

Thiết bị theo dõi hoạt động thế nào?  

Giống như một chiếc đồng hồ thông minh có thể cho người đeo biết họ tiêu thụ bao nhiêu calo trong khi tập thể dục, dữ liệu từ thiết bị đeo trên cá heo giờ đây có thể được sử dụng để ước tính lượng năng lượng mà cá heo sử dụng khi bơi. 

Các kỹ sư của Đại học Michigan, phối hợp với các chuyên gia về động vật có vú ở biển tại Dolphin Quest Oahu, đã dẫn đầu việc phát triển các cảm biến đeo được cho động vật có vú ở biển để theo dõi chuyển động và hành vi của chúng nhằm tăng cường nỗ lực bảo tồn biển cho những loài động vật này. 

Cá heo và các sinh vật biển khác bị ảnh hưởng bởi sự xáo trộn của con người trong môi trường sống của chúng, bao gồm biến đổi khí hậu, hoạt động khai thác quá mức, ô nhiễm tiếng ồn do vận chuyển, xây dựng, thăm dò dầu mỏ và hoạt động của hải quân. Những kiểu nhiễu loạn này có thể làm gián đoạn hành vi quan trọng của động vật như tìm kiếm bạn đời và giao lưu.

Tuy nhiên, việc đo lường nhiễu loạn là một thách thức vì cá heo là động vật sống dưới nước. Giờ đây, với các thẻ ghi nhật ký sinh học tùy chỉnh (có chức năng giống với thiết bị theo dõi thể dục của con người) các nhà nghiên cứu đã có thể đo lường chuyển động của động vật trong hàng nghìn lần bơi của chúng.  

Quá trình nghiên cứu 

Mục tiêu của nghiên cứu là sử dụng dữ liệu trên thẻ để đo lường hoạt kiếm động kiếm ăn, số lượng con mồi được tiêu thụ trong một ngày và tiến hành ước tính lượng năng lượng mà cá heo sử dụng trong quá trình di chuyển cần thiết để săn mồi. Điều này rất quan trọng đối với công tác bảo tồn, các nhà khoa học có thể sử dụng phương pháp của họ để ước tính năng lượng được sử dụng khi những động vật này bị quấy rầy từ những tác động bên ngoài. 

Cá heo bơiTrong tương lai có thể dẫn đến một loạt nghiên cứu mới về theo dõi sức khỏe thể chất của quần thể cá heo. Ảnh: mobillegends.net

Trong thí nghiệm mới này, các nhà nghiên cứu đã có thể phát triển các ước tính về năng lượng bị tổn thất từ dữ liệu thẻ bằng cách làm việc với các cộng tác viên con người và động vật của họ tại Dolphin Quest. 

Trong môi trường độc đáo này, các nhà nghiên cứu có thể tiến hành các thử nghiệm bơi lặp lại với nhiều tốc độ khác nhau nhằm tạo ra dữ liệu cần thiết cho việc ước tính mức năng lượng mà cá heo tiêu thụ khi chúng bơi.  

Thẻ dữ liệu nằm giữa lỗ thổi và vây lưng của cá heo, được gắn với các giác hút, ở nơi đó thiết bị tiến hành đo tốc độ, nhiệt độ, áp suất và chuyển động của cá heo, 6 con cá heo đã tham gia vào cuộc thử nghiệm. Giống như việc thu thập dữ liệu với con người, các loài động vật có thể tự do từ chối tham gia bất cứ lúc nào. 

Trong thử nghiệm, chúng bắt đầu từ trạng thái nghỉ ngơi tại một bến tàu nổi, sau đó bơi một vòng 80m dưới nước xung quanh một trong những chuyên gia và quay trở lại bến tàu (với tốc độ lên tới 21 km/h). 

Trong quá trình bơi tự do, cá heo không nhận được bất kì sự hướng dẫn nào, dữ liệu được ghi nhận trong khoảng thời gian từ 9,5 - 24 giờ. Trong khoảng thời gian 24 giờ, một trong những con cá heo được theo dõi đã bơi hơn 70 km. Những dữ liệu này có thể được sử dụng cho một nghiên cứu điển hình về hoạt động hàng ngày và nhu cầu năng lượng của một con cá heo mũi chai. 

Phương pháp nghiên cứu dựa vào dữ liệu trên thẻ ghi có thể áp dụng phổ biến cho cả động vật trong môi trường được quản lý và môi trường tự nhiên. Đồng thời, trong tương lai có thể dẫn đến một loạt nghiên cứu mới về theo dõi sức khỏe thể chất của quần thể cá heo, từ đó sẽ cho biết chúng ta với tư cách là con người đang ảnh hưởng đến chúng như thế nào.  

Từ góc độ công nghệ, hy vọng các nhà khoa học sẽ nhìn thấy tiềm năng của cảm biến tốc độ trên thẻ chuyên dụng và tích cực theo đuổi, đấy mạnh nghiên cứu, phát triển các cảm biến tốc độ thích ứng, mở rộng việc giám sát năng lượng cho nhiều loại động vật biển hơn nữa. 

Đăng ngày 29/01/2023
Nhất Linh @nhat-linh
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

Cách nhận biết tôm nhiễm độc khí NO2, NH3

Khí độc NH3 và NO2 được ví như những sát thủ thầm lặng tích tụ dưới đáy ao, có khả năng xóa sổ cả đàn tôm chỉ sau một đêm. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu nhiễm độc và nắm vững quy trình xử lý cấp tốc trong "6 giờ vàng" là kỹ năng sống còn để bảo vệ thành quả vụ nuôi.

Ao tôm
• 18:54 13/12/2025

Ngành thủy sản Việt khai mở không gian phát triển mới

Bằng việc khai mở những thị trường mới và sáng tạo các sản phẩm độc đáo, ngành thủy sản Việt Nam đang vượt qua các biến động của thế giới, hướng tới mục tiêu xuất khẩu kỷ lục 11,3 tỷ USD trong năm 2025.

Tôm
• 18:54 13/12/2025

Quảng Ninh ứng dụng công nghệ 4.0, sản lượng tôm về đích sớm

Với quyết tâm đưa khoa học công nghệ vào lĩnh vực thủy sản, Quảng Ninh đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Nhờ áp dụng các mô hình nuôi tiên tiến, sản lượng tôm của tỉnh đã hoàn thành 100% kế hoạch năm 2025 ngay từ tháng 11, đồng thời tạo ra một cuộc cách mạng trong việc bảo vệ môi trường biển.

Nuôi trồng thủy sản
• 18:54 13/12/2025

Hoa Kỳ yêu cầu chứng nhận mới cho thủy sản xuất khẩu

Cơ quan Nghề cá Hoa Kỳ (NOAA) vừa áp dụng một quy định mới, yêu cầu các lô hàng thủy sản nhập khẩu phải có Giấy Chứng nhận Đạt yêu cầu Nhập khẩu (COA). Quy định này nhằm đảm bảo sản phẩm tuân thủ Đạo luật Bảo vệ Động vật Biển có vú (MMPA).

Chế biến thủy sản
• 18:54 13/12/2025

VNF Infographic Series: Chitosan – Ứng dụng kháng khuẩn/nấm

Trong bài infographic trước, chúng ta đã khám phá cách chitosan thể hiện tính kháng khuẩn/nấm hiệu quả của mình thông qua các cơ chế như tương tác với điện tích âm, phá vỡ màng tế bào vi sinh vật và thay đổi môi trường sống của chúng, khiến chúng không thể phát triển.

Ứng dụng của Chitosan
• 18:54 13/12/2025
Some text some message..