COVID 19: Người khó thở, biển càng “khó thở”

Mức độ rác y tế trong các đại dương cảnh báo một cuộc khủng hoảng mới trong tương lai.

Rác thải y tế đại dương
Do dịch bệnh COVID 19, rác thải y tế "tràn" về đại dương nhiều hơn bao giờ hết.

Tính đến thời điểm hiện tại, thế giới đã có hơn 14.608.517 ca nhiễm và hơn 608.420 người tử vong vì Corona virus. Thế giới đang cảm thấy khó thở hơn bao giờ hết vì đại dịch lần này. Trước những mối nguy đe dọa đến sức khỏe nhân loại từ Corona virus, loài người lại đang đón nhận “đợt sóng” mới từ mối nguy ô nhiễm môi trường, mà hơn hết là ô nhiễm Đại dương. Biển cả cũng đang “khó thở” vì hệ lụy của Corona virus.

Nhiều nhà bảo tồn đã và đang đưa ra những cảnh báo khẩn cấp về tình trạng ô nhiễm đại dương ngày càng tăng cao, do sự gia tăng chất thải từ đại dịch Covid 19. Khẩu trang y tế, găng tay cao su, chai nước rửa tay là những gì mà các nhà bảo tồn đại dương đang hướng đến, họ gọi chúng là “rác thải Covid”, và đang trực tiếp gây ra ô nhiễm đại dương, dưới bàn tay gián tiếp của con người.

“Cuộc khủng hoảng mà Covid-19 gây ra đã phơi bày một cuộc khủng hoảng khác: Sự yếu kém trong quản lý chất thải toàn cầu. Ngay cả khi chúng được xử lý đúng, vẫn có thể trở về đại dương do sự sai sót trong quản lý”, ông Mallos, Giám đốc cấp cao của Trash Free Seas Program cho biết.

Biển cả đang ngày càng “khó thở”

“Khó thở” là cụm từ mà có lẽ trong chúng ta, ai cũng có thể định nghĩa, theo một hướng nào đó. Nhưng, ở đây tôi không nói đến khía cạnh y học, “khó thở” theo nghĩa của tính từ được hiểu là sự ngột ngạt, bí bách hay chịu đựng quá nhiều. Và cứ tưởng đâu, tính từ này dùng để chỉ người hay biểu hiện của người. Nhưng không, theo tôi, nó còn được dùng cho biển cả, biển cả thời Corona. Một sự ngột ngạt và bí bách vì rác thải Covid.

Hơn 450 năm, là thời gian trung bình mà những loại rác thải này cần để phân hủy hoàn toàn ngoài đại dương. So với thời gian chúng được sử dụng (cần thiết) là vài phút, thì quả thật đây là khoảng thời gian (rác thải) rất dài để mẹ thiên nhiên “xóa sổ” chúng. Liên Hợp Quốc ước tính rằng 13 triệu tấn nhựa được thải ra đại dương mỗi năm và một nửa số nhựa này được sản xuất trên toàn cầu là dành cho các mặt hàng sử dụng một lần. Cũng theo đó, một nghiên cứu gần đây trên tạp chí Môi trường, Khoa học & Công nghệ ước tính rằng, đã có 129 tỷ khẩu trang và 65 tỷ găng tay đang được sử dụng mỗi tháng vì mục đích phòng chống Corona virus, cho thấy lượng rác thải y tế khổng lồ và mối nguy mà đại dương sẽ đón nhận chúng rất cao (có thể là vô tình hoặc cố ý).

Con vật hay con người khó thở thì dễ biết, vì có thể biểu hiện ra. Nhưng đại dương thì không biết được, chỉ có thể dùng ý thức để dò bệnh. Ý thức càng cao thì khả năng biết bệnh càng dễ. Cũng vậy, con vật hay con người nếu chết vì khó thở thì chỉ mang tính cá thể, nhưng nếu là đại dương, thì cái chết ấy sẽ mang tính toàn cầu.


Rác thải Covid được tìn thấy rất nhiều ở các đại dương. Ảnh: Operation Mer Propre

Con người cũng “khó thở”

Khi biển cả “khó thở”, con người cũng sẽ “khó thở” hơn. Đây không hẳn là trạng thái thiếu Oxy hay bệnh lý, mà là những tác động lâu dài và tiêu cực của đại dương đến nhân loại.

Nick Mallos, Giám đốc cấp cao của Trash Free Seas Program cũng lo ngại sự tích tụ chất thải nhựa trong đợt dịch này có thể dẫn đến tăng lượng nước đọng và tạo ra các bệnh dịch mới cho nhân loại.

Rachael Coccia, quản lý vấn đề ô nhiễm nhựa của Surfrider cho biết hầu hết các khẩu trang y tế sử dụng một lần có chứa nhựa nhiệt dẻo polypropylene. Thậm chí, các vật phẩm PPE bằng cotton cũng có chứa sợi nhựa tổng hợp polyester. Hầu hết găng tay được cấu tạo từ nitrile chứa nhựa. Những chất này tồn tại trong các đại dương rất nhiều năm rồi phân hủy thành các hạt vi nhựa. Cá và sinh vật phù du ăn phải chúng và cuối cùng trở thành thức ăn của con người.

Ngoài ra, rác thải còn kéo theo nhiều hệ lụy về biến đổi khí hậu và mất cân bằng đa dạng sinh học biển. Nhiều loài thủy sản nhạy cảm có nguy cơ đối diện với diệt vong từ rác thải. Biển cả ô nhiễm sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đối với nền kinh tế và du lịch toàn cầu, cũng như ở mỗi quốc gia, nhất là các nước nghèo và các nước đang phát triển.

Hãy thay thế chúng!

Dĩ nhiên, việc sử dụng khẩu trang y tế, găng tay, hay nước sát khuẩn là cần thiết để bảo vệ con người khỏi sự lây nhiễm do Corona virus gây ra. Tuy nhiên, WHO đã lên tiếng về việc tránh phụ thuộc và hoàn toàn có thể thay thế chúng bằng các giải pháp khác, mang tính hiệu quả tương tự và tích cực hơn với môi trường. Chúng ta có thể sử dụng khẩu trang vải nhiều lớp (giặt sạch và sử dụng nhiều lần) thay cho khẩu trang y tế dùng 1 lần; sử dụng xà phòng để rửa tay thay vì lệ thuộc vào nước sát khuẩn, vỏ nhựa đã qua sử dụng của chai nước sát khuẩn cũng sẽ giảm bớt đi.

Nâng cao nhận thức vẫn là ưu tiên hàng đầu trong công cuộc chống lại mối nguy rác thải Covid tác động đến đại dương nói riêng và rác thải nhựa nói chung. Loài người suy cho cùng vẫn là nhóm bậc cao, một trong những yếu tố để chúng ta có thể đánh giá như thế là vì chúng ta có ý thức hơn nhiều loài khác. Hãy cân nhắc việc sử dụng khẩu trang y tế khi không quá cần thiết, chỉ dùng nước rửa tay khi bạn không thể sử dụng xà phòng, hãy nhắc nhở nhau, và làm đầy tình yêu với biển cả bằng hành động không vứt rác bừa bãi ra môi trường, phân loại rác tại nguồn và xây dựng mảng xanh bạn nhé!

"Đại dương là một phần của sức khỏe con người và sự giàu có của chúng ta", Kristian Teleki, Giám đốc của tổ chức Friends of Ocean Action, nói với Tờ báo Euronews trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình. Khẳng định những vai trò to lớn mà đại dương mang lại, sự tồn tại của nhân loại phụ thuộc vào sự tồn tại của đại dương, là một tất yếu không thể đảo ngược.

Đăng ngày 21/07/2020
Mạnh Kha @manh-kha
Môi trường

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Xuất hiện pin làm từ vỏ cua, có thể tái chế 1000 lần

Các nhà khoa học đã phát minh ra một loại pin được làm từ vỏ cua, dễ phân hủy hơn nhiều so với pin lithium-ion.

Pin làm từ vỏ cua
• 09:46 12/01/2023

Cá bè trên sông Đồng Nai chết hàng loạt sau mưa lớn: Người nuôi cá thiệt hại nặng nề

Ngày 29-5, tại khu vực phường Long Bình Tân, TP Biên Hòa (Đồng Nai), nhiều hộ dân nuôi cá bè trên sông Đồng Nai đã báo cáo hiện tượng cá chết hàng loạt sau trận mưa lớn vào ngày 28-5. Ước tính ban đầu, khoảng 6 tấn cá các loại như rô phi, chép, trê, lăng, mè hỏi và trắm đã bị chết, gây thiệt hại đáng kể cho người nuôi.

Cá chết
• 09:00 01/06/2025

Đa dạng sinh học biển và vai trò trong khai thác thủy sản bền vững

Đa dạng sinh học biển là sự phong phú và đa dạng của các loài sinh vật sống trong môi trường biển, bao gồm các loài động vật, thực vật, vi sinh vật và các hệ sinh thái biển như rạn san hô, cỏ biển, và rừng ngập mặn. Đây là một yếu tố quan trọng không chỉ đối với sức khỏe của hệ sinh thái biển mà còn đối với sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Đa dạng sinh học biển không chỉ cung cấp nguồn lợi thủy sản mà còn giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và sức khỏe của các hệ sinh thái biển.

Đa dạng sinh học biển
• 11:12 30/05/2025

Cá chết hàng loạt: Nguyên nhân và giải pháp cho người nuôi

Những ngày đầu tháng 5/2025, người dân TP.HCM không khỏi bàng hoàng trước cảnh tượng cá chết trắng mặt nước trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè. Tình trạng này không chỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân và đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân cũng như biện pháp phòng ngừa, đặc biệt đối với người nuôi trồng thủy sản.

Cá chết
• 09:55 12/05/2025

Vai trò của khu bảo tồn biển trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Khu bảo tồn biển (Marine Protected Area – MPA) là vùng không gian biển được quy hoạch và quản lý nhằm bảo vệ tài nguyên sinh vật biển, hệ sinh thái và cảnh quan tự nhiên. Tùy theo mức độ bảo vệ, có thể cấm hoặc hạn chế các hoạt động như khai thác thủy sản, du lịch, vận tải biển để đảm bảo duy trì hoặc phục hồi sự đa dạng sinh học.

San hô biển
• 10:03 05/05/2025

Nghêu Việt Nam: Tăng trưởng liên tục

Ngành xuất khẩu nghêu của Việt Nam đang thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ trên bản đồ thương mại thủy sản quốc tế. Với những con số tăng trưởng đầy lạc quan trong nửa đầu năm 2025, nghêu không chỉ khẳng định vị thế của mình mà còn mở ra một chương mới đầy triển vọng cho kinh tế biển Việt Nam. Đây không chỉ là câu chuyện về kim ngạch, mà còn là hành trình vươn lên của một ngành hàng tiềm năng, từ những bãi bồi ven biển đến bàn ăn của người tiêu dùng toàn cầu.

Nghêu
• 03:43 21/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 03:43 21/06/2025

Mùa khai thác rong mơ ở Quảng Ngãi: Lộc vàng từ biển cả

Mỗi năm, khi nắng bắt đầu gắt và biển lặng hơn vào đầu mùa hè, người dân ven biển Quảng Ngãi lại tất bật bước vào mùa khai thác rong mơ – một loài rong biển quý, có giá trị cao về mặt kinh tế và sinh thái. Không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngư dân, rong mơ còn được xem là biểu tượng của sinh kế bền vững gắn với vùng ven biển miền Trung.

Khai thác rong mơ
• 03:43 21/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 03:43 21/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 03:43 21/06/2025
Some text some message..