Điều gì xảy ra khi cá ăn phải hạt vi nhựa?

Hậu quả của ô nhiễm vi nhựa đối với cá nước ngọt.

vi nhựa
Điều gì xảy ra khi cá ăn phải hạt vi nhựa?

Ngành nuôi trồng thủy sản nhiều nơi trên thế giới đang “dậy sóng” trước những rác thải nhựa và phải đối mặt nhiều hiểm họa về vấn đề này. Đồ nhựa và cụ thể là vi nhựa đang là mối nguy hại cho môi trường cũng như sức khỏe con người và động vật thủy sinh. Con người đã nhận thức được tác động của các mảnh nhựa lớn đối với môi trường biển, trong khi tác hại tiềm ẩn của các hạt vi nhựa lại chưa được làm rõ. 

Môi trường dưới nước chứa rất nhiều các hạt nhựa và các hạt có nguồn gốc từ nhựa có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của các loài thủy sinh vật. Cá, trai, hàu và các sinh vật biển (cũng như nước ngọt) khác sẽ ăn phải những vi nhựa này. Do kích thước rất nhỏ, một số mảnh nhựa có thể bị nhầm lẫn với sinh vật phù du và vô tình bị tiêu thụ bởi động vật thủy sinh. Vậy điều gì xảy ra khi chúng ăn phải những hạt vi nhựa này? 

Động vật ăn phải nhựa sẽ gây ra vết rách, vết thương bên trong và thậm chí tử vong. Nhưng các sinh vật dưới nước không chỉ chết vì ăn, trong các trường hợp khác, chúng chết vì bị mắc kẹt. Ví dụ, trong lưới đánh cá bị bỏ rơi, hoặc bị dị tật hoặc cắt cụt chân tay vì lý do tương tự. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến sinh lý của động vật. Ở một số loài rùa biển, người ta đã quan sát thấy rằng do chất dẻo trong dạ dày và ruột của chúng, chúng trôi nổi và do đó, không thể chìm để tìm thức ăn và cuối cùng chết. Theo cách này, sự tồn tại của nhựa đang dẫn đến sự tuyệt chủng của nhiều loài và mất đa dạng sinh học.

Do đó, nghiên cứu hiện tại đã tiến hành đánh giá ảnh hưởng của các vi hạt polyvinyl clorua (PVC) đến các thông số máu, bạch cầu, peroxid hóa lipid và hệ thống chống oxy hóa (não và mang) của cá trê phi Clarias gariepinus

Chúng ta dùng cá trê phi làm đối tượng thí nghiệm vì chúng là một trong những loài chỉ thị nước ngọt thường được sử dụng làm mô hình cho xét nghiệm độc chất sinh thái. Các mẫu cá được tiếp xúc với chế độ ăn có vi hạt PVC ở các nồng độ sau: 0.50%, 1.50% và 3.0% cho ăn trong vòng 45 ngày, sau đó làm một thử nghiệm thoái hóa kéo dài trong 30 ngày. Máu và mô (não và mang) được lấy mẫu cứ sau 15 ngày để xét nghiệm huyết học, khả năng chống oxy hóa và peroxid hóa lipid.

Kết quả thu được cho thấy hạt nhựa PVC đã làm thay đổi rõ rệt các chỉ số huyết học. Kích thước tế bào và giá trị huyết sắc tố của tế bào giảm đáng kể trong tất cả các nhóm được bổ sung vi nhựa và phụ thuộc vào thời gian. Số lượng bạch cầu trung tính giảm với thời gian phơi nhiễm PVC tăng trong khi giá trị tế bào lympho và bạch cầu đơn nhân cho thấy không có sự khác biệt đáng kể giữa nhóm cá đối chứng và phơi nhiễm. 

Hoạt động của glutathione peroxidase đã bị thay đổi đáng kể trong não và mang của các nhóm tiếp xúc so với đối chứng. Hoạt tính Superoxide disutase bị ức chế trong não và mang của các nhóm bị phơi nhiễm so với đối chứng.

Hoạt tính Catalase giảm đáng kể trong não của nhóm bổ sung 0,5%  PVC trong khi trong mang không thay đổi đáng kể giữa các nhóm tiếp xúc so với nhóm đối chứng. Mức độ peroxy hóa lipid trong não của các nhóm tiếp xúc với PVC tăng đáng kể theo liều lượng và thời gian phụ thuộc. Mức độ peroxid hóa lipid tăng lên khi thời gian tiếp xúc tăng lên. 

Hoạt động Acetylcholinesterase trong não và mang của cá bị phơi nhiễm giảm đáng kể khi tăng thời gian tiếp xúc dẫn đến rối loạn dẫn truyền thần kinh. 

Biến thể về huyết học, hoạt động chống oxy hóa, peroxid hóa lipid và hoạt động acetylcholinesterase là dấu hiệu của stress oxy hóa và độc tính thần kinh ở cá trê phi C. gariepinus.

Như chúng ta có thể thấy, hậu quả của ô nhiễm nhựa là rất nghiêm trọng nó có thể gây suy thoái cảnh quan môi trường, gây mất cân bằng hệ sinh thái, đồng thời khi tôm, cá ăn phải thức ăn có chứa độc tố thì chúng có nguy cơ tích lũy độc tố gấp bội bời vì độc tố sẽ được khuyếch đại theo cấp số nhân khi chuyển qua bậc dinh dưỡng kế tiếp, độc tố sẽ lan rộng qua chuỗi thức ăn ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng. Qua đây chúng ta càng thấy rõ, bảo vệ môi trường chính là bảo vệ chính mình.

Đăng ngày 18/03/2020
NH Lược dịch
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Tôm bị mủ gan: Có hay không?

Trong ngành nuôi tôm, cụm từ mủ gan thường được nhắc đến khi tôm có dấu hiệu bất thường. Nhưng liệu mủ gan có thực sự là một bệnh lý riêng biệt, hay chỉ là triệu chứng của các vấn đề khác? Hiểu rõ hiện tượng này không chỉ giúp bà con nuôi tôm phát hiện sớm mà còn tìm ra cách xử lý hiệu quả, đảm bảo vụ mùa năng suất. Bài viết này sẽ làm sáng tỏ thực hư về mủ gan, từ nguyên nhân, dấu hiệu đến giải pháp xử lý.

Tôm bị bệnh
• 09:00 16/05/2025

Cách lắng phù sa cho ao nuôi

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi cá, tôm, việc xử lý nước đầu vào là một khâu quan trọng nhằm đảm bảo môi trường ao nuôi ổn định, an toàn cho sinh vật nuôi. Trong đó, phù sa – thành phần tự nhiên thường có trong nước lấy từ sông, kênh rạch – nếu không được xử lý thích hợp, có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước ao, làm giảm hiệu suất nuôi và tăng rủi ro dịch bệnh. Một trong những phương pháp xử lý phổ biến là “lắng phù sa”.

Ao nuôi
• 11:00 14/05/2025

Cảnh giác dịch bệnh khi giao mùa

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong thời điểm giao mùa. Giao mùa là khoảng thời gian chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, thường đi kèm với sự biến động lớn về nhiệt độ, độ ẩm, mưa nắng, và môi trường nước. Những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của vật nuôi thủy sản. Nếu không có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, dịch bệnh có thể bùng phát nhanh chóng, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, môi trường sinh thái.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 14/05/2025

Nuôi lươn: Hướng tới chuỗi liên kết bền vững

Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nhu cầu chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, ngành nuôi trồng thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và tạo sinh kế cho hàng triệu người dân. Trong số đó, nghề nuôi lươn đang dần trở thành hướng đi tiềm năng, không chỉ về hiệu quả kinh tế mà còn phù hợp với xu thế phát triển chuỗi giá trị bền vững, nhất là tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Nuôi lươn
• 09:00 14/05/2025

Cách lắng phù sa cho ao nuôi

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi cá, tôm, việc xử lý nước đầu vào là một khâu quan trọng nhằm đảm bảo môi trường ao nuôi ổn định, an toàn cho sinh vật nuôi. Trong đó, phù sa – thành phần tự nhiên thường có trong nước lấy từ sông, kênh rạch – nếu không được xử lý thích hợp, có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước ao, làm giảm hiệu suất nuôi và tăng rủi ro dịch bệnh. Một trong những phương pháp xử lý phổ biến là “lắng phù sa”.

Ao nuôi
• 10:24 15/05/2025

Cảnh giác dịch bệnh khi giao mùa

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong thời điểm giao mùa. Giao mùa là khoảng thời gian chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, thường đi kèm với sự biến động lớn về nhiệt độ, độ ẩm, mưa nắng, và môi trường nước. Những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của vật nuôi thủy sản. Nếu không có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, dịch bệnh có thể bùng phát nhanh chóng, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, môi trường sinh thái.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:24 15/05/2025

Nuôi lươn: Hướng tới chuỗi liên kết bền vững

Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nhu cầu chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, ngành nuôi trồng thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và tạo sinh kế cho hàng triệu người dân. Trong số đó, nghề nuôi lươn đang dần trở thành hướng đi tiềm năng, không chỉ về hiệu quả kinh tế mà còn phù hợp với xu thế phát triển chuỗi giá trị bền vững, nhất là tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Nuôi lươn
• 10:24 15/05/2025

Một số ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác thủy sản

sản Việc ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác thủy sản là một xu hướng quan trọng giúp đảm bảo khai thác bền vững, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và tuân thủ các quy định quốc tế. Dưới đây là một số công nghệ tiêu biểu đang được triển khai.

Công nghệ trong khai thác thủy sản
• 10:24 15/05/2025

Ngành thủy sản Việt Nam đã và đang “xanh hóa”: Từ xu hướng đến chiến lược quốc gia

Trong nhiều thập kỷ qua, thủy sản đã đóng vai trò trụ cột trong nền kinh tế Việt Nam, góp phần quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu, tạo việc làm và sinh kế cho hàng triệu người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, ngành này cũng đang đối mặt với không ít thách thức mang tính sống còn: suy giảm nguồn lợi, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế… Trong bối cảnh đó, “xanh hóa” không còn là lựa chọn, mà đã trở thành chiến lược phát triển tất yếu nếu Việt Nam muốn duy trì vị thế và phát triển bền vững ngành thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản
• 10:24 15/05/2025
Some text some message..