)
Bệnh Hepatopancreatic microsporidiosis (HPM) do Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) gây ra là một bệnh đã được báo cáo là tác nhân gây bệnh trên tôm sú và tôm thẻ chân trắng. EHP xuất hiện ở các trang trại nuôi tôm ở khu vực Châu Á như Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ. Gần đây, EHP cũng đã được báo cáo ở Venezuela nằm ở phía tây bán cầu.
Dấu hiệu tôm bị bệnh EHP
Tôm chậm phát triển, dẫn đến tôm chậm lớn.
Ao nhiễm bệnh EHP sẽ kèm theo các hiện tượng xuất hiện các sợi phân trắng nổi trên mặt nước ao và sự đổi màu của đường tiêu hóa tôm.
Trong giai đoạn phát triển của bệnh, tôm nhiễm EHP thường có biểu hiện mềm vỏ, lờ đờ, giảm lượng thức ăn ăn vào, bỏ ăn giữa chừng và tử vong mãn tính.
EHP là một microsporidium nội bào gây ra tổn thương ở tế bào biểu mô ống gan tụy (HP). EHP sao chép trong tế bào chất của tế bào bị ảnh hưởng.
Mô học của tôm bị nhiễm EHP cho thấy các thể bao gồm các thể ưa bazơ không đều, xuất hiện thường xuyên trong tế bào chất có hoặc không có sự hiện diện của bào tử EHP.
Ngoài ra, các tổn thương mô học còn có sự bong tróc nghiêm trọng của các tế bào biểu mô hình ống, thường có sự hiện diện của các bào tử trưởng thành. Hơn nữa, bào tử cũng được quan sát thấy trong lòng ống HP và đường tiêu hóa.
Nghiên cứu trường đại học Arizona (Mỹ)
Nhóm tác giả đã mô tả sự lây nhiễm EHP bằng thực nghiệm thông qua sử dụng các sợi phân trắng làm nguồn lây bệnh cho tôm thẻ chân trắng:
Tôm thẻ chân trắng được nuôi ở ba độ mặn khác nhau bao gồm 2 ppt, 15 ppt, và 30 ppt.
Khả năng lây nhiễm EHP cho tôm nuôi ở 2 ppt, 15 ppt và 30 ppt sẽ được xác nhận bằng PCR và mô bệnh học.
Dữ liệu cho thấy rằng các sợi phân trắng là nguồn vật liệu mang mầm bệnh EHP có thể làm cho tôm khỏe nhiễm bệnh. Nhiễm EHP có thể xảy ra ở độ mặn thấp tới 2 ppt, tuy nhiên, mức độ lây nhiễm và mức độ nghiêm trọng của nhiễm EHP cao hơn ở độ mặn 30 ppt.
Tỷ lệ nhiễm EHP ở độ mặn 2 ppt, 15 ppt và 30 ppt trong thí nghiệm cảm nhiễm số 1 là 25%, 33,3% và 25%, tương ứng.
Trong thí nghiệm cảm nhiễm số 2, tỷ lệ hiện diện EHP ở 2 ppt, 15 ppt và 30 ppt lần lượt là 33,3%, 30,0% và 87,5%. Mức độ nghiêm trọng cao hơn ở độ mặn 30 ppt trong thí nghiệm thứ hai. Trong thí nghiệm cảm nhiễm số 2, 50% tôm nhiễm EHP ở 30 ppt hiển thị mức G3 (trung bình đến tổn thương nặng) và G4 (nghiêm trọng) do nhiễm EHP. Sự phổ biến của EHP ở tôm nuôi với độ mặn cao (30 ppt) cao hơn so với tôm nuôi với độ mặn thấp (2 ppt và 15 ppt).
Mô gan tụy của tôm thẻ chân trắng cho thấy sự hiện diện của các giai đoạn nhiễm EHP khác nhau. Bào tử trưởng thành được biểu thị bằng các ngôi sao màu xanh. Hình vuông đen cho thấy giai đoạn plasmodium điển hình. Vòng tròn màu đen hiển thị các khu vực có EHP. Màu đỏ hình vuông phác thảo các vùng được phóng đại từ độ phóng đại thấp hơn.
- A-C: cấp 0
- D-F: lớp 1
- G-l: cấp 2
- J-L: lớp 3
- M-O: mức độ 4 của nhiễm trùng EHP
Mô gan tụy của tôm thẻ chân trắng cho thấy sự hiện diện của các giai đoạn nhiễm EHP. Mức độ G2 của nhiễm trùng EHP (thấp đến trung bình) quan sát thấy sự hiện diện nhiễm EHP ở một số tế bào biểu mô ống HP. Cả hai giai đoạn meront và các bào tử điều quan sát thấy ở lòng gan tụy (mức G3), đây là mức độ điển hình của nhiễm EHP.
Ngoài ra có các tổn thương đa ổ trong tế bào biểu mô ống HP. Trong các ống bị ảnh hưởng, sự hiện diện của cả plasmodium đa nhân không đều và các bào tử trong tế bào chất của các tế bào biểu mô dạng hạt đã được quan sát thấy. Ở mức độ G4 của nhiễm trùng EHP cả plasmodium đa nhân và bào tử trong tế bào chất của các tế bào bị ảnh hưởng cũng như quan sát thấy các bào tử trong lòng ống.
Ngoài ra, gan tụy của tôm bị nhiễm bệnh khi cảm nhiễm bằng sợi phân trắng nhiễm EHP cho kết quả dương tính đối với EHP bằng cách sử dụng kỹ thuật PCR lồng, điều này diễn ra với cả tôm nuôi ở ba độ mặn khác nhau.
Kết quả này minh chứng tôm ở thí nghiệm cảm nhiễm số 1 và thí nghiệm cảm nhiễm số 2 có sự hiện diện của EHP. Như vậy, ở cả ba độ mặn 2 ppt, 15 ppt và 30 ppt đều phát hiện thấy EHP.
_1708570567.jpg)
_1708310630.jpg)
