Dòng sông Thị Vải đã hồi sinh sau những nhọc nhằn

Với giá trị oxy hòa tan trong nước (DO) gần như bằng không, trong thời gian từ năm 2000-2009, trên dòng sông Thị Vải (chảy qua và làm ranh giới tự nhiên giữa Đồng Nai và Bà Rịa-Vũng Tàu), hầu hết các loài sinh vật bị tiêu diệt.

sông thị vải
Ảnh minh họa: Đoàn Mạnh Dương/TTXVN

10 năm đó, sông Thị Vải được người ta biết đến như một “dòng sông chết." Nhưng với thời gian cùng nỗ lực của cộng đồng, những con cá chìa vôi, cá hường, tôm tít - những đặc sản của sông Thị Vải lại về cùng con nước trong xanh.

Ngư phủ không còn thất nghiệp

Sau hơn năm năm các cơ quan chức năng phát hiện và xử lý triệt để việc Công ty Vedan xả thải đầu độc dòng sông, trên những bến sông (thuộc các ấp 1A, 1B, 1C xã Phước Thái, huyện Long Thành, Đồng Nai), ghe thuyền tấp nập đi, về.

Tại một vài khoảng đất trống ven sông, cảnh bán, mua diễn ra hối hả. Tôm, cá các ngư phủ bắt về nhanh chóng được thương lái mang đi tiêu thụ.

Ông Nguyễn Văn Tháo (69 tuổi) ở ấp 1A cho biết đời bố mẹ ông, ông, rồi đến các con ông đều gắn bó với dòng sông này.

Trước năm 1990, mỗi ngày ông thả lưới, giăng câu bắt được khoảng 30-40kg thủy sản các loại. Sau năm 1990 tôm, cá ít dần. Từ năm 2004-2010, do nước sông ô nhiễm, sủi bọt, bốc mùi hôi thối nên các loại cá, tôm chết nổi khắp mặt nước, nguồn thủy sản trên sông bị hủy diệt.

Sông không còn cho con tôm, con cá đồng nghĩa với việc hàng nghìn gia đình sống bằng chài lưới ven sông ở Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu phải bỏ nghề, rơi vào cảnh khốn đốn, nợ nần. Dân vạn chài ầm ào đổ vào các công ty, xí nghiệp.

Dòng sông đã hồi sinh trở lại trong nhọc nhằn. Theo người dân, từ đầu năm 2012, những chiếc ghe sau nhiều năm “nằm ngủ” đã được người dân sửa chữa lại, hàng trăm con người lại ngày đêm giăng lưới trên sông.

Nguồn thủy sản ban đầu còn ít, người may mắn sau một ngày lao động cũng chỉ kiếm được hơn 1kg tôm cá.

Đến năm 2013, ông Trần Văn Thắng (ấp 1A) trở thành người đầu tiên ở xã Phước Thái bắt được cá chìa vôi sau nhiều năm loài cá quý giá này biến mất trên sông Thị Vải. Tiếp theo đó, tôm tít, tôm hùm, cá hường, cá nhám… mắc lưới dân chài ngày một nhiều.

Ông Thắng vui vẻ cho biết cuối cùng thì màu nước sông Thị Vải cũng được trả lại như xưa. Nguồn thủy sản dù chưa được đủ nhiều như trước nhưng người làm nghề như ông mỗi ngày cũng có thể kiếm được 3-5kg cá, tôm.

Khoảng hai năm trở lại đây, tôm, cá trên sông ngày một nhiều. Đặc biệt, những loại hải sản quý hiếm như cá chìa vôi (hơn 1,6 triệu đồng/kg), tôm tít (giá khoảng 700.000 đồng/kg), tôm hùm… đã trở về. Ngư dân sau thời gian dài thất nghiệp giờ đã trở lại với nghề.

Nghề nuôi thủy sản hồi sinh

Trong giai đoạn từ năm 2005-2010, năm nào ông Nguyễn Văn Lượng (xã Mỹ Xuân A, huyện Tân Thành, Bà Rịa-Vũng Tàu) cũng chứng kiến thủy sản của gia đình mình và các hộ dân khác chết nổi ngập bờ rồi điêu đứng vì nợ nần.

Sau khi Công ty Vedan chấm dứt xả thải không qua xử lý ra sông Thị Vải, nhận tiền đề bù ông Lượng xắn tay làm lại.

Những năm đầu, do tồn dư của chất thải nên năng suất tôm, cá đạt thấp (chỉ khoảng 10% lượng giống sống được đến ngày thu hoạch). Từ đầu năm 2013 đến nay, chất lượng nước tốt lên, tỷ lệ con giống sống đạt trên 50%.
Ông bắt đầu nuôi lại tôm, cua, cá trên toàn bộ diện tích đùng rộng 30ha (đùng là những bãi phù sa dọc theo sông, nơi có cây đước mọc, người dân khoanh vùng lại để nuôi thủy sản).

Ông Lượng cho biết thời gian gần đây, những hộ nuôi thủy sản ở vùng này đã cải tạo lại những đùng bỏ hoang, đầu tư số lượng lớn con giống, thức ăn. Riêng gia đình ông, trong tháng Ba, ông đã mua hơn 100 triệu tiền cá giống thả thêm vào đùng.

Tại các ấp 1B và 1C, xã Phước Thái, hơn một năm qua, đã có gần 80 hộ trở lại làm nghề nuôi thủy sản.Người dân các xã Phước Thiện, Phước An (huyện Long Thành) cũng quay lại nuôi tôm, cua dọc sông Thị Vải.

Theo người dân, từ năm 2013 đến nay, nghề nuôi thủy sản ven sông dù đạt năng suất thấp nhưng tình trạng cá tôm chết hàng loạt đã không còn diễn ra, tỷ lệ con giống cho thu hoạch đạt cao.
Nguồn nước sông Thị Vải trong xanh trở lại, môi trường không khí tốt lên nên người dân cũng không còn bị mắc các bệnh về đường hô hấp như thời gian sông bị ô nhiễm.

Kết quả nhiều lần quan trắc trong năm 2013 của Sở Tài nguyên và Môi trường Đồng Nai cho thấy, chất lượng nước sông Thị Vải và các chi lưu đạt yêu cầu cho bảo tồn động thực vật thủy sinh, nguồn nước tốt.

Dòng Thị Vải đang hồi sinh mang theo hy vọng của biết bao con người. Những số phận gắn bó với sông nước, ngày ngày họ miệt mài cùng các phương tiện bắt con tôm, con cá.

Song bên dòng sông hiền hòa, từng giờ hàng nghìn nhà máy vẫn ầm ào hoạt động. Để sông không thêm một lần bị “bức tử,” ngoài sự trông chờ vào ý thức của những người kinh doanh, các cơ quan chức năng cũng phải tăng cường giám sát, xử lý kịp thời, triệt để những hành vi phá hoại môi trường, để không bao giờ lặp lại một Vedan thứ hai.

Tháng 8/2008, các cơ quan chức năng bắt quả tang Công ty cổ phần hữu hạn Vedan Việt Nam (huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai) đấu nối hệ thống đường ống thoát nước để xả nước thải từ các bồn, bể chứa dịch sau lên men chưa qua xử lý ra sông Thị Vải.

Sau đó, Vedan bị xử phạt vi phạm bảo vệ môi trường 267 triệu đồng; bị truy thu phí bảo vệ môi trường hơn 127 tỷ đồng. Vedan chấp nhận bồi thường 100% thiệt hại theo yêu cầu cho người dân các địa phương trên với số tiền gần 220 tỷ đồng.

TTXVN/Vietnam+, 15/04/2014
Đăng ngày 16/04/2014
Công Phong
Môi trường

Tình hình xâm nhập mặn cấp thiết ở khu vực miền Tây

Tình hình xâm nhập mặn ở miền Tây đang trở thành một vấn đề cấp thiết, đặc biệt là trong ngành thủy sản. Đợt xâm nhập mặn kéo dài đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến sản xuất nuôi trồng thủy sản, đe dọa không chỉ nguồn cung lương thực mà còn đe dọa đến sinh kế của hàng triệu người dân nơi đây.

Xâm nhập mặn
• 09:46 27/03/2024

Cơ chế hoạt động của phương pháp xử lý nước thải bằng men vi sinh

Để cải thiện nguồn nước thải trong nuôi trồng thủy sản, ngày nay người nuôi sử dụng phổ biến các chế phẩm sinh học để phòng bệnh cho vật nuôi và cải thiện môi trường. Ngoài ra, phương pháp này còn góp phần đưa nghề nuôi thủy sản phát triển bền vững.

Ao nuôi
• 10:14 08/03/2024

Tác động tiêu cực từ việc đánh bắt cá bằng Xyanua

Đánh bắt cá bằng hóa chất, cụ thể ở đây là Xyanua là là phương pháp đánh bắt cá  thông qua việc rải các hóa chất xuống khu vực có cá và được cho là làm cá “hôn mê” để thuận tiện cho việc đánh bắt.  Đây là một việc rất nguy hiểm, vừa hủy hoại môi trường, vừa gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng bởi Xyanua là chất cực độc, dễ dàng gây chết dù chỉ một lượng nhỏ.

Đánh bắt cá
• 11:18 06/03/2024

Thả con giống bồi hoàn đa dạng sinh học

Sáng ngày 6.3, Công ty CP cảng Quy Nhơn - chủ đầu tư dự án Đầu tư nâng cấp bến số 1- cảng Quy Nhơn đã thả 469.600 con giống thủy sản (cá chẽm, cua, tôm sú) để bồi hoàn đa dạng sinh học tại Ngã 3 sông Trường Úc (gần đập tràn Quy Nhơn 3, tổ 28, KV 4, phường Nhơn Bình, TP Quy Nhơn) và khu nước trước bến số 1 cảng Quy Nhơn với tổng kinh phí gần 74 triệu đồng.

Thả giống bồi hoàn sinh học
• 10:32 06/03/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 08:16 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 08:16 29/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 08:16 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 08:16 29/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 08:16 29/03/2024