Cá rô đồng có tên khoa học là (Anabas testudineus) là loại cá sống ở môi trường nước ngọt, nước lợ. Chúng có thịt béo, thơm, dai, ngon, có giá trị thương phẩm cao. Hiện nay cá rô đồng là một trong những đối tượng thủy sản quan trọng đã và đang được nuôi phổ biến ở các tỉnh vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long, gần đây đang phát triển nhiều ở vùng Miền Đông Nam Bộ. Cá có cơ quan hô hấp phụ nên khả năng thích nghi với môi trường sống rất tốt, có thể tồn tại và phát triển trong điều kiện môi trường bất lợi ở ngoài tự nhiên (Khoa và Hương, 1993).
Do nhu cầu tiêu thụ cao nên nguồn cá giống ngoài tự nhiên không đủ cung cấp cho các hệ thống nuôi, vì vậy, việc duy trì và phát triển nghề nuôi cá rô đồng thông qua hoạt động sinh sản nhân tạo, chủ động tạo nguồn cá giống, góp phần cải thiện thu nhập cho người nông dân ở vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long và các vùng lân cận là điều thật cần thiết. Đồng thời để nâng cao hiệu quả chất lượng giống một số nghiên cứu đã được tiến hành bổ sung các nguồn thức ăn khác nhau để ương dưỡng ấu trùng cá.
Hiện nay, một số loài thức ăn tự nhiên như moina, trùn chỉ, artemia, động vật phù du, được coi là thực phẩm khởi đầu tốt nhất cho ấu trùng do hàm lượng dinh dưỡng của chúng cao và có thể sống trong môi trường nuôi nên ấu trùng dễ dàng sử dụng chúng khi cần thiết. Trong nghiên cứu này tác giả đả sử dụng moina làm thức ăn cho ấu trùng cá rô bởi chúng là loài sống chủ yếu ở nước ngọt, kích thước nhỏ (300 - 400 µm), hàm lượng protein chiếm 50% khối lượng khô, chất béo chiếm 20-27%, di chuyển chậm chạp, lơ lửng có thể là đối tượng thích hợp cho ấu trùng tôm cá. Ngoài ra, Moina chứa nhiều enzyme tiêu hóa như proteinase, peptidases, amylases, lipase và thậm chí cellulase cần thiết cho cá con, đặc biệt là chúng dễ dàng giàu hóa nên được sử dụng nhiều để ương dưỡng ấu trùng cá nước ngọt.
Nghiên cứu ứng dụng giàu hóa moina làm thức ăn cho ấu trùng cá rô
Hỗn hợp giàu hóa được chuẩn bị theo Watanabe et al. (1982, 1983) bằng cách sử dụng gelatine, lòng đỏ trứng, Maxepa (MERCK, Ấn Độ) là nguồn của HUFA và Celin (Glaxo Smith Kline, Ấn Độ) là nguồn cung cấp Vitamin C. Mỗi nhóm Moina giữ trong bình thủy tinh 15L chứa 5 L nước và được thêm vào với hỗn hợp giàu hóa với tỷ lệ 1 ml hỗn hợp và 1ml nước. Việc làm giàu được tiến hành với các hỗn hợp khác nhau trong 24 giờ sục khí nhẹ.
Moina được giàu hóa với HUFA (NT1), Vitamin C (NT2) và cả HUFA và Vitamin C (NT3) sau đó sử dụng làm thức ăn cho ấu trùng cá và nuôi trong 30 ngày.
Kết quả
Sau khi giàu hóa hàm lượng lipid của moina giàu hóa bằng HUFA cao nhất 25% so với Moina không được làm giàu là 11,5 ± 0,16%.
Trong trường hợp ấu trùng cá được cho ăn Moina làm giàu HUFA và HUFA- Vitamin C, tỷ lệ DHA / EPA đã được tìm thấy cao hơn nhiều so với các nhóm ấu trùng được cho ăn Moina không làm giàu.
Tỷ lệ sống cao nhất được quan sát thấy ở nhóm ấu trùng được nuôi bằng Moina làm giàu HUFA (24 ± 1,53%) và thấp nhất trong nhóm đối chứng (9,3 ± 0,88%). Điều này chỉ ra rằng làm giàu Moina chỉ bằng HUFA có thể tăng tỷ lệ sống đáng kể.
Nhóm ấu trùng được nuôi bằng moina làm giàu bằng HUFA-Vitamin C cho thấy tốc độ tăng trưởng, tăng trọng lượng cao nhất. Do đó, qua nghiên cứu kết luận rằng ấu trùng được cho ăn moina giàu hóa có tỉ lệ sống và tăng trưởng tốt.
Thức ăn tươi sống là một nguồn quan trọng trong những giai đoạn đầu của ương nuôi ấu trùng tôm, cá và cũng là một biện pháp để gia tăng chất lượng của ấu trùng. Mặc dù dinh dưỡng không phải là yếu tố duy nhất quyết định chất lượng nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ấu trùng. Ngoài ra, nhu cầu dinh dưỡng của ấu trùng đòi hỏi những acid béo thiết yếu (essential fatty acids EPA) và những chuỗi acid béo không bão hòa (Sargent et al., 1997)
Theo nghiên cứu của Bricknell and Dalmo, 2005 tỉ lệ chết của ấu trùng cá khá cao do khả năng dễ bị nhiễm bệnh nhiều, trong đó nhu cầu dinh dưỡng là một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng của ấu trùng tôm, cá. Những nghiên cứu cho thấy dinh dưỡng của ấu trùng đòi hỏi nhu cầu acid béo thiết yếu (essential fatty acids EPA) và những chuỗi acid béo không bão hòa (Sargent et al., 1997). Do đó, giàu hóa moina bằng HUFA và HUFA- Vitamin C là cần thiết để kích thích miễn dịch, cải thiện sức khỏe và nâng cao năng suất của ấu trùng chống lại những mầm bệnh xảy ra trong suốt quá trình ương nuôi.
Theo KhushvirSingha và cộng sự.