Hợp tác xã nuôi tôm có phải là xu hướng?

Gần đây nhiều vùng nuôi tôm phát triển mô hình hợp tác xã liên kết chuỗi mang lại nhiều lợi ích cho người nuôi tôm. Tuy nhiên nó có phải là lựa chọn tốt không?

thiết bị sục khí Venturi cải tiến
Phương pháp thiết kế và vận hành thiết bị sục khí – Venturi cải tiến. Ảnh ICAFIS

Thông thường một người nuôi tôm ở Miền Tây sở hữu khoảng 1 ha mặt nước thì họ sẽ xây dựng được một hoặc hai ao nuôi. Vì vậy khả năng đầu tư bài bản hoặc xin các chứng nhận chuẩn xuất khẩu là cả vấn đề về hiệu quả đầu tư. Nhưng khi có mô hình hợp tác xã (HTX) thì tạo thành một nhóm nhiều hộ nuôi trong vùng để có pháp nhân hợp tác với các nhà chế biến xuất khẩu. Khi đó liên kết này đủ để thực hiện theo các tiêu chuẩn xuất khẩu như ASC, Global GAP.

Liên kết này trước mắt tạo động lực để người nuôi tham gia vì đầu ra được đảm bảo, giá bán cao hơn so với tôm không có chứng nhận. Trung bình mỗi vụ nuôi người nuôi sẽ tăng thêm 5-10 triệu đồng (khoảng 1-2% doanh thu).

Một hợp tác xã có số lượng đủ lớn sẽ tạo ra lợi thế đầu vào cho các vật tư như giống, thức ăn, thuốc… Hợp tác xã có thể đứng ra liên kết để mua trực tiếp từ nhà cung cấp thay vì phải mua thông qua các đại lý như trước đây. HTX giúp người nuôi giảm được từ 15-30% chi phí thức ăn, giống, thuốc…

Vấn đề lớn tiếp theo đối với người nuôi tôm là nguồn vốn. Nó quyết định khả năng đầu tư bài bản, khả năng lựa chọn vật tư đầu vào, chi phí tài chính (lãi vay). Tuy nhiên việc này HTX vẫn có thể đáp ứng được nhờ nguồn vốn vay từ ngân sách hỗ trợ với lãi suất thấp. Nếu quy ra lợi ích thì ngoài việc người nuôi có vốn đầu tư thì nguồn vốn này giúp giảm thêm từ 10-20% chi phí vật tư đầu vào. Vì thông thường các hộ nuôi không đủ vốn sẽ phải được đại lý đầu tư từ đầu vụ đến cuối vụ nuôi, khoảng đầu tư này được các đại lý tính vào giá vật tư.

Ngoài ra những lợi quy ra tiền ở trên, người nuôi vào HTX còn nhận được nhiều lợi ích khác như nhận được tư vấn hỗ trợ kỹ thuật lẫn nhau giúp tăng hiệu quả chăn nuôi, đoàn kết trong sản xuất giảm rủi ro về dịch bệnh, tiếp cận các kỹ thuật mới…


Lễ ký kết hỗ trợ nhật ký điện tử nuôi tôm. Ảnh ICAFIS

Theo anh Mừng chủ tịch hợp tác xã Toàn Thắng (Vĩnh Châu, Sóc Trăng) cho biết: “Năm 2020 HTX làm ăn thực sự hiệu quả, các thành viên hầu hết đều nuôi thành công, lợi nhuận đạt từ 50-200 triệu đồng mặc dù tình hình COVID giá tôm khá thấp”. Trong khi những người nuôi bình thường không có lời hoặc lỗ. Điều này cho thấy lợi nhuận này có được là từ giá trị các liên kết chuỗi.

Hợp tác xã không hẳn toàn màu hồng. Vấn đề của HTX là đoàn kết các thành viên, điều quan trọng của đoàn kết là mỗi người phải chấp nhận hy sinh lợi ích nhỏ của mình cho lợi ích chung của tập thể. Và duy trì được nó lại phụ thuộc vào sự minh bạch của HTX. Có nghĩa là khi bạn vào HTX bạn phải gác lại một xíu lợi ích cá nhân của mình và chấp nhận rủi ro do những người quản lý HTX gây ra. Còn nếu bạn là chủ tịch HTX bạn sẽ dễ bị các lợi ích cá nhân làm lệch đi mục đích ban đầu của HTX.

Nhiều HTX đang phấn khởi về những thành công ban đầu này và nhiều hợp tác xã mới được thành lập. Để HTX thực sự hoạt động hiệu quả và bền vững thì HTX phải luôn giữ vững nguyên tắc chặt chẽ và chú trọng lợi ích chung của các thành viên.

Hội thảo chuỗi giá trị tôm lúa

Hội thảo Liên kết chuỗi giá trị tôm - lúa. Ảnh ICAFIS

Tôi nghĩ, để mô hình HTX thành xu hướng nông nghiệp nước ta thì các cơ quan liên quan ngoài việc hỗ trợ ban đầu thì cần phải chuẩn hóa mô hình hoạt động, tiêu chuẩn. Điều này phải có được từ những HTX hiệu quả rồi dựa trên đó viết thành những bộ nguyên tắc, hướng dẫn chi tiết trong hoạt động vận hành. Sau đó áp chúng cho những HTX khác và cải thiện liên tục sao cho HTX đủ linh hoạt phát triển nhưng cũng phải đủ chặt chẽ để tránh tiêu cực. Có như vậy thì mới đảm bảo HTX phát triển bền vững, không làm người dân mất lòng tin vào mô hình HTX.

Khi chúng ta không đủ to để làm việc lớn, nhưng có thể đoàn kết đủ mạnh vẫn có thể làm việc bất cứ to nào.

Đây là kết quả tôi rút ra được sau khi đồng hành cùng ICAFIS một vòng các HTX ở Bạc Liêu, Sóc Trăng, hy vọng giúp mọi người có thêm góc nhìn về HTX nuôi tôm.

Đăng ngày 25/12/2020
Phong @phong
Nuôi trồng

Thời gian tôm đào thải hết kháng sinh

Một câu hỏi thường gặp của người nuôi tôm là: “Tôm mất bao lâu để đào thải hết kháng sinh sau khi ngưng sử dụng?”. Hiểu rõ về thời gian đào thải kháng sinh sẽ giúp người nuôi đưa ra kế hoạch nuôi phù hợp và đảm bảo tôm sạch kháng sinh trước khi xuất bán.

Tôm thẻ
• 09:51 07/10/2024

Lợi ích của việc ứng dụng nông nghiệp tuần hoàn trong nuôi trồng thủy sản

Nông nghiệp tuần hoàn là một phương thức sản xuất nông nghiệp mà các nguồn tài nguyên, vật liệu và chất thải được tái sử dụng và tái chế để tạo ra một hệ thống nông nghiệp bền vững, giảm thiểu tác động đến môi trường.

Tạt vi sinh
• 11:13 06/10/2024

Cá đối: Loài nuôi ghép mang lại lợi ích cho ao tôm

Cá đối với tập tính là loài ăn tạp, do đó khi kết hợp nuôi trong ao tôm, chúng sẽ sử dụng triệt để chất thải của tôm, thức ăn thừa và cả tảo tàn. Điều này giúp môi trường trong ao tôm được cân bằng, đáy ao tốt, tôm sinh trưởng nhanh và hạn chế được một số dịch bệnh.

Cá đối mục
• 09:29 04/10/2024

Loài sứa nắm giữ bí quyết “trường sinh bất tử”

Thế giới tự nhiên bao giờ cũng tồn tại những bí ẩn khó lý giải, điển hình như trường hợp của một loài sứa có khả năng trường tồn gần như vĩnh hằng (dĩ nhiên là trừ khi chúng bị kẻ thù tiêu diệt).

Sứa biển
• 10:29 03/10/2024

Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức bảo vệ rừng ngập mặn

Rừng ngập mặn là một hệ sinh thái đặc biệt ở vùng cửa sông, ven biển với nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng. Hệ sinh thái rừng ngập mặn có vai trò rất quan trọng trong việc ổn định môi trường, ứng phó với tác động cực đoan của biến đổi khí hậu và bảo đảm cân bằng hệ sinh thái.

Rừng ngập mặn
• 15:47 07/10/2024

Loài tảo biển mới đặc hữu của Việt Nam

Các chuyên gia của Việt Nam và Nga đã phát hiện và mô tả một loài tảo mới thuộc chi Mallomonas, phân ngành Ouradiotae (Chrysophyceae, Synurales) dựa trên các mẫu vật thu thập được từ sáu địa điểm thuộc bốn tỉnh của Việt Nam.

Mallomonas doanii sp. nov.
• 15:47 07/10/2024

Giá tôm size lớn giảm nhẹ trong thời gian vừa qua

Trong thời gian gần đây, giá tôm nguyên liệu, cụ thể là tôm size giảm nhẹ tại các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long, khiến nhiều bà con gặp khó khăn. Đặc biệt, đối với những hộ nuôi đầu tư mạnh cho trang thiết bị, công nghệ phải đối mặt với nguy cơ thua lỗ.

Tôm thẻ
• 15:47 07/10/2024

Thời gian tôm đào thải hết kháng sinh

Một câu hỏi thường gặp của người nuôi tôm là: “Tôm mất bao lâu để đào thải hết kháng sinh sau khi ngưng sử dụng?”. Hiểu rõ về thời gian đào thải kháng sinh sẽ giúp người nuôi đưa ra kế hoạch nuôi phù hợp và đảm bảo tôm sạch kháng sinh trước khi xuất bán.

Tôm thẻ
• 15:47 07/10/2024

Xuất khẩu 9 tháng tăng 8,5% và tín hiệu sản phẩm chế biến

Tháng 9 gặp bão lụt lớn nhưng xuất khẩu thủy sản vẫn giữ được đà tăng trưởng để kim ngạch 9 tháng đầu năm 2024 tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, rõ thêm tín hiệu tốt từ sản phẩm chế biến.

Tôm thẻ
• 15:47 07/10/2024
Some text some message..