Lo hạn mặn mùa khô

Theo Viện Khoa học thủy lợi miền Nam, dự báo mùa khô 2018- 2019 có khả năng xảy ra mặn xâm nhập sớm, sâu với những biến động phức tạp.

Lo hạn mặn mùa khô
Đo độ mặn tại xã Trung Thành Đông (Vũng Liêm).Ảnh: LÊ SƠN

Theo đó, khu vực Nam Trung Bộ và tỉnh Vĩnh Long nói riêng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân. Để chủ động phòng chống hạn mặn, mới đây, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch phòng chống thiếu nước và hạn hán, xâm nhập mặn phục vụ dân sinh, đảm bảo sản xuất vụ Đông Xuân năm 2018- 2019 và Hè Thu năm 2019.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, hiện tượng ENSO được dự báo sẽ chuyển sang trạng thái El Nino với xác suất trong khoảng 60- 70% từ tháng 11/2018 đến những tháng đầu năm 2019.

Theo đó, mùa mưa sẽ kết thúc sớm hơn trung bình nhiều năm. Vụ Đông Xuân 2018- 2019, lượng mưa trên toàn quốc phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10- 30%, lượng dòng chảy các sông ở Nam Trung Bộ thấp hơn từ 30- 60%.

Còn theo Viện Khoa học thủy lợi miền Nam, lũ 2018 xuất hiện sớm nhưng giảm nhanh sau khi đạt đỉnh, dẫn đến dòng chảy từ thượng lưu về ĐBSCL đang xuống ở mức rất thấp so năm 2017 và trung bình nhiều năm từ 1980 đến nay.

Dự báo mùa khô 2018- 2019 có khả năng xảy ra mặn xâm nhập sớm, sâu với những biến động phức tạp và gay gắt nhưng có thể ít nghiêm trọng hơn mùa khô 2015- 2016 (khả năng mặn xâm nhập sâu từ cuối tháng 1/2019 trở đi).

Lý giải nguyên nhân hạn mặn xâm nhập sâu, PGS. TS. Lê Anh Tuấn- Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu (ĐH Cần Thơ) nhận định “Do hồi xưa, ở các vùng phía trên như tứ giác Long Xuyên, Đồng Tháp Mười là những chỗ trữ nước rất nhiều. Khi lũ về chứa trong 2 vùng trũng ở đó, mùa khô nước từ từ thấm qua, giảm xâm nhập mặn. Hiện vùng trữ nước phía trên không còn nữa nên mặn xâm nhập nhiều hơn. Theo đó, ông khuyến cáo các tỉnh vùng ĐBSCL “cần có chiến lược đừng làm cho hậu quả nặng nề thêm…”

Tháng 12/2018, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long ban hành kế hoạch phòng chống thiếu nước và hạn hán, xâm nhập mặn phục vụ dân sinh, đảm bảo sản xuất vụ Đông Xuân năm 2018- 2019 và Hè Thu năm 2019.

Việc ban hành kế hoạch nhằm đảm bảo tưới cho 56.000ha lúa, trên 22.400ha màu vụ Đông Xuân; 53.000ha lúa, 20.000ha màu vụ Hè Thu và 56.377ha cây lâu năm hiện có trong tỉnh. Đặc biệt, đảm bảo ngăn mặn, cấp nước tưới cho hơn 30.000ha lúa Hè Thu, hơn 3.200ha màu ở các huyện bị ảnh hưởng xâm nhập mặn và Vũng Liêm, Trà Ôn, Mang Thít.

Đồng thời, đảm bảo cấp nước sinh hoạt cho người dân, đặc biệt chú trọng hơn 62.065 hộ ở nông thôn hiện chưa có nước máy sử dụng, hộ ở nội đồng xa kinh, rạch lớn sẽ gặp khó khăn về nguồn nước sinh hoạt do nước bị cạn kiệt, ô nhiễm, nhiễm mặn.

Theo kế hoạch, mặn xâm nhập vào tỉnh Vĩnh Long theo 2 hướng sông Cổ Chiên và sông Hậu. Cụ thể, hướng sông Cổ Chiên sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ cù lao Dài (thuộc Vũng Liêm).

Trên đất liền, mặn sẽ xâm nhập vào các sông nối với sông Cổ Chiên như Cái Hóp, Nàng Âm (2 sông này đã xây cống ngăn mặn), sông Vũng Liêm, Trường Định, sông Măng Thít và ảnh hưởng các xã thuộc 2 huyện này. Còn theo hướng sông Hậu, sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ cù lao Mây (thuộc Trà Ôn).

Trên đất liền, mặn xâm nhập vào các sông nối với sông Hậu như rạch Tân Dinh, rạch Chiết, Mương Điều, rạch Tra, rạch Bang Chang, sông Trà Ôn, ảnh hưởng các xã thuộc huyện Trà Ôn và một phần huyện Tam Bình.

Kế hoạch đặt ra các kịch bản: 1. Xâm nhập mặn nhẹ, mực nước sông rạch sụt giảm nhẹ; 2. Xâm nhập mặn sâu, độ mặn lên cao như đã xảy ra trong những ngày Tết Nguyên đán 2016, mực nước sông rạch sụt giảm mạnh; 3. Mặn xâm nhập rất sâu, độ mặn lên rất cao vượt đỉnh mặn năm 2016, mực nước sông rạch rất thấp.

Theo đó, xác định phạm vi, vùng ảnh hưởng và các biện pháp ứng phó. Ở kịch bản xấu nhất (kịch bản 3), Vĩnh Long được dự báo có 5 huyện- thị bị ảnh hưởng từ 2- 10‰ trở lên, với diện tích tự nhiên bị ảnh hưởng trên diện rộng 66.524ha (Vũng Liêm 30.960ha, Trà Ôn 25.905ha, Mang Thít 6.000ha, Tam Bình 2.909ha và TX Bình Minh 750ha).

Theo đó, tất cả số trạm cấp nước thu nước mặt ở Vũng Liêm, Trà Ôn đều bị ảnh hưởng nguồn nước nhiễm mặn trên 2‰. Riêng các trạm cấp nước ở một số xã thuộc Mang Thít có thể bị ảnh hưởng. Theo đó, biện pháp ứng phó là đóng toàn bộ cống ngăn mặn ở Vũng Liêm, Trà Ôn, Mang Thít, Tam Bình, TX Bình Minh; trữ nước trong đồng triệt để; mở cống hạn chế ở vùng khác.

Đồng thời, bơm tưới cho vùng gò cao; ngưng bơm hút nước cho tất cả các trạm cấp nước sử dụng nước mặt khi độ mặn từ 3‰ trở lên; bơm hút nước lúc triều xuống khi độ mặn xuống thấp hơn 3‰. Mặt khác, chú trọng khai thác giếng ngầm để cấp nước sinh hoạt cho dân vì các nhà máy nước mặt đã ngưng hoạt động và nước trữ trong kinh, mương, ao… đã cạn.

Bên cạnh thành lập BCĐ phòng chống hạn và xâm nhập mặn ở cấp huyện để chủ động ứng phó với kịch bản xấu nhất này, UBND tỉnh đặc biệt chú trọng “cụ thể hóa” các biện pháp công trình, phi công trình cụ thể. Dự kiến tổng nguồn vốn thực hiện kế hoạch khoảng 115 tỷ đồng.

Ông Trần Hoàng Tựu- Phó Chủ tịch UBND tỉnh- nhắc lại đợt hạn mặn mùa khô năm 2015- 2016 và cho rằng tình hình hiện nay cũng tương tự và “thực tế, vào hạ tuần tháng 12/2018 phía sông Cổ Chiên mặn đã xuất hiện, độ mặn 2‰ đo được tại cống Cái Hóp (xã Đức Mỹ, huyện Càng Long- Trà Vinh).

Theo đó, ông lưu ý BCH Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh và các huyện- thị cần đặc biệt chú trọng các giải pháp phòng chống hiệu quả, đảm bảo an toàn cho sản xuất và dân sinh.

Báo Vĩnh Long
Đăng ngày 15/01/2019
Tuyết Hiền
Môi trường

Tình hình xâm nhập mặn cấp thiết ở khu vực miền Tây

Tình hình xâm nhập mặn ở miền Tây đang trở thành một vấn đề cấp thiết, đặc biệt là trong ngành thủy sản. Đợt xâm nhập mặn kéo dài đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến sản xuất nuôi trồng thủy sản, đe dọa không chỉ nguồn cung lương thực mà còn đe dọa đến sinh kế của hàng triệu người dân nơi đây.

Xâm nhập mặn
• 09:46 27/03/2024

Cơ chế hoạt động của phương pháp xử lý nước thải bằng men vi sinh

Để cải thiện nguồn nước thải trong nuôi trồng thủy sản, ngày nay người nuôi sử dụng phổ biến các chế phẩm sinh học để phòng bệnh cho vật nuôi và cải thiện môi trường. Ngoài ra, phương pháp này còn góp phần đưa nghề nuôi thủy sản phát triển bền vững.

Ao nuôi
• 10:14 08/03/2024

Tác động tiêu cực từ việc đánh bắt cá bằng Xyanua

Đánh bắt cá bằng hóa chất, cụ thể ở đây là Xyanua là là phương pháp đánh bắt cá  thông qua việc rải các hóa chất xuống khu vực có cá và được cho là làm cá “hôn mê” để thuận tiện cho việc đánh bắt.  Đây là một việc rất nguy hiểm, vừa hủy hoại môi trường, vừa gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng bởi Xyanua là chất cực độc, dễ dàng gây chết dù chỉ một lượng nhỏ.

Đánh bắt cá
• 11:18 06/03/2024

Thả con giống bồi hoàn đa dạng sinh học

Sáng ngày 6.3, Công ty CP cảng Quy Nhơn - chủ đầu tư dự án Đầu tư nâng cấp bến số 1- cảng Quy Nhơn đã thả 469.600 con giống thủy sản (cá chẽm, cua, tôm sú) để bồi hoàn đa dạng sinh học tại Ngã 3 sông Trường Úc (gần đập tràn Quy Nhơn 3, tổ 28, KV 4, phường Nhơn Bình, TP Quy Nhơn) và khu nước trước bến số 1 cảng Quy Nhơn với tổng kinh phí gần 74 triệu đồng.

Thả giống bồi hoàn sinh học
• 10:32 06/03/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 12:49 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 12:49 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 12:49 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 12:49 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 12:49 29/03/2024