Những hiểu biết cần thiết để nâng cao chất lượng hệ thống sản xuất cá giống

Tăng cường khả năng tiếp cận con giống chất lượng tốt của nông dân ở các nước đang phát triển là ưu tiên hàng đầu và đã được chứng minh là làm tăng đáng kể thu nhập, giảm nghèo, cải thiện an ninh lương thực, dinh dưỡng và tạo cơ hội việc làm.

cá rô phi ấp trứng
Cá rô phi cái ngậm và ấp trứng. Ảnh: brianskerry

Tuy nhiên, những nỗ lực và đầu tư chỉ thành công một phần và tỷ lệ áp dụng vẫn ở mức thấp đáng kể. Nguyên nhân được cho là do hệ thống cung cấp con giống phải đối mặt với nhiều ràng buộc, hạn chế việc áp dụng và phát triển nếu không được giải quyết đồng thời. 

Cũng như trong nông nghiệp, những đổi mới trong nuôi trồng thủy sản phải đối mặt với những trở ngại không chỉ liên quan đến kỹ thuật hoặc kinh tế, mà còn trên các khía cạnh xã hội, văn hóa hoặc thể chế để đạt được sản xuất bền vững trong điều kiện ngày càng biến động đặc trưng bởi biến đổi khí hậu toàn cầu và sự bùng phát dịch bệnh thường xuyên. Nói cách khác, cần phải có các biện pháp can thiệp hiệu quả để mở ra tiềm năng cung cấp hệ thống sản xuất con giống đạt chất lượng cao một cách toàn diện, kịp thời, giá cả phải chăng và bền vững.

Nghiên cứu được thực hiện để đánh giá tìm hiểu những hạn chế, phân tích các mối quan hệ giữa các chiều hướng khác nhau đã và đang cản trở hoạt động bình thường của hệ thống sản xuất con giống đặc biệt là các chủng tôm cá giống cải tiến về mặt di truyền. Dữ liệu thu được từ các hội thảo có sự tham gia của nhiều bên và các cuộc phỏng vấn với các nhà điều hành trại giống cá rô phi và nông dân nuôi thương phẩm ở Bangladesh.

Cá rô phi là đối tượng nuôi quan trọng thứ hai trên toàn cầu sau cá chép. Mặc dù ngành cá rô phi đã phát triển nhanh trong quá khứ, nhưng hiện nay ngành này phải đối mặt với những thách thức mới như biến đổi khí hậu và an toàn sinh học, bao gồm cả sự xuất hiện của virus TiLV (Tilapia Lake Virus). Nếu không giải quyết thỏa đáng những thách thức hiện tại và mới nổi, khả năng của các hệ thống giống cá rô phi để duy trì việc cung cấp con giống chất lượng sẽ bị tổn hại nghiêm trọng. 


Cá rô phi giống.

Sau khi phân tích những thông tin thu thập được, các nhà nghiên cứu đã đưa ra kết luận về những hạn chế đối với việc ứng dụng phổ biến giống cá rô phi chất lượng tốt bao gồm: Thực hành sản xuất giống và chất lượng đầu vào cá bố mẹ kém, điều kiện thời tiết bất thường và tỷ lệ mắc bệnh gia tăng, chi phí đầu vào cao, khả năng tiếp cận thị trường hạn chế và chi phí vận chuyển con giống cao.

Đặc biệt, để nâng cao năng suất hệ thống sản xuất giống cá, giảm thiểu những tác động từ sự tương tác của những hạn chế nêu trên, nghiên cứu này cũng đã đề xuất những nỗ lực phối hợp với 4 hành động ưu tiên hàng đầu, đó là:

Thứ nhất, tăng cường năng lực giám sát và thực thi kiểm soát chất lượng

Thứ hai, tăng cường vận động và chuyển giao kiến thức về lợi ích và nguồn cá bố mẹ ưu tú, giải quyết vấn đề giao phối cận huyết.

Thứ ba, thúc đẩy việc áp dụng các thực hành quản lý tốt hơn của các trại giống và nông dân, bao gồm cả việc thích ứng với các cú sốc thời tiết, xây dựng các phương pháp để kiểm soát chất lượng

Thứ tư, tận dụng quan hệ đối tác với các nhà cung cấp dịch vụ địa phương với tư cách là người trung gian; thứ năm, sử dụng mạng xã hội để phổ biến thông tin giúp nông dân nhận thức và tiếp xúc kiến thức về các chủng cải tiến đồng thời tính toán đến sự không phù hợp giữa các yếu tố di truyền và môi trường. 

Nghiên cứu này tập trung vào hệ thống sản xuất giống cá rô phi ở Bangladesh, nhưng có thể được ứng dụng rộng hơn đến hệ thống giống nuôi trồng thủy sản ở các nước đang phát triển. Phân tích từ các nhà nghiên cứu cung cấp thêm những hiểu biết quan trọng nâng cao năng lực của các hệ thống sản xuất để cung cấp kịp thời và bền vững con giống chất lượng tốt với các đặc điểm mong muốn cho nông dân, hỗ trợ tăng trưởng ngành nuôi trồng thủy sản, thiết lập phương pháp tiếp cận “toàn diện” và cung cấp cá giống chất lượng cho nông dân nghèo.

Nguồn: Shikuku, K. M., Tran, N., Joffre, O. M., Islam, A. H. M. S., Barman, B. K., Ali, S., & Rossignoli, C. M. (2021). Lock-ins to the dissemination of genetically improved fish seeds [online], viewed 11 September, from:.  

Đăng ngày 14/10/2021
Uyên Đào @uyen-dao
Kỹ thuật

Vaccine phòng bệnh TiLV trên cá rô phi

Vaccine bất hoạt HKV (nhiệt) và FKV (formalin) đều là những vắc xin tiêm đầy hứa hẹn để phòng bệnh TiLV trên cá rô phi.

cá rô phi
• 15:25 07/10/2021

Tác dụng đa dạng của bã mía trong nuôi cá rô phi

Bã mía giúp cải thiện năng suất, miễn dịch và là một nguồn prebiotic để thúc đẩy sự phát triển và sử dụng thức ăn của cá rô phi trong mô hình biofloc.

cá rô phi
• 11:52 01/10/2021

Tác động của Azomite đến chất lượng tinh trùng ở cá

Azomite thường được dùng để tăng cường hiệu quả tăng trưởng và khả năng kháng bệnh ở tôm cá. Nghiên cứu dưới đây còn cho thấy tác động tích cực của Azomite đến chất lượng tinh trùng của cá rô phi.

cá rô phi
• 11:44 17/09/2021

Bệnh virus hồ cá rô phi (TiLV) trên cá phi cỏ

Do sự tương đồng về mặt di truyền giữa cá rô phi và cá phi cỏ, có khả năng TiLV có thể gây bệnh và làm giảm số lượng cá phi cỏ vốn là loài dễ bị tổn thương và nằm trong Sách Đỏ của IUCN.

cá phi cỏ
• 17:59 16/07/2021

Chuẩn bị cho vụ nuôi tôm thắng lợi

Bước vào vụ nuôi tôm đầu năm nay, ngành chức năng Bình Định khuyến cáo người nuôi thực hiện nghiêm các biện pháp kỹ thuật, nhất là chú trọng việc tu bổ bờ, ao, cải tạo ao đúng quy trình; chọn con giống đảm bảo chất lượng, đã qua kiểm dịch; sử dụng thức ăn công nghiệp kết hợp bổ sung thức ăn tươi không gây ô nhiễm môi trường.

Ao nuôi tôm
• 09:00 19/03/2024

Nguyên nhân xuất hiện từng loại khí độc trong ao tôm

Trong ngành nuôi trồng tôm, việc quản lý chất lượng nước trong ao tôm là một yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo sức khỏe và phát triển của tôm. Một trong những vấn đề thường gặp và gây ra nhiều lo ngại cho người nuôi là sự xuất hiện của các loại khí độc trong ao tôm.

Tôm thẻ chân trắng
• 12:00 18/03/2024

Xử lý nước ao giai đoạn ương tôm

Để bắt đầu một vụ nuôi mới, công đoạn cải tạo và xử lý ao chiếm tỷ lệ quan trọng nhất. Trong đó, việc cấp nước và xử lý nước ao để tạo một môi trường thích hợp nhất cho tôm giống. Có rất nhiều phương pháp xử lý nước ao đầu vụ, hôm nay cùng Tép Bạc tham khảo một số cách sau đây nhé!

Ao nuôi tôm
• 10:01 14/03/2024

Có nên sử dụng lại nước ao nuôi cũ?

Trong suốt quá trình nuôi, việc cấp hay thay nước không theo chế độ nhất định, có thể không thay nước mới. Tuy nhiên, trong trường hợp cần cấp nước hoặc cải tảo ao cho vụ nuôi mới, một số người nuôi có tái sử dụng lại nước cũ, vậy phương pháp này có gây ảnh hưởng tới tôm nuôi hay không?

Ao nuôi tôm
• 14:19 12/03/2024

Mới có 17,4% cơ sở nuôi tôm được cấp mã số nhận diện

Cục Thủy sản cho biết, kết quả cấp Giấy xác nhận đăng ký nuôi (mã số nhận diện) đối với tôm nước lợ đến nay mới đạt 17,4%, dẫn đến khó khăn trong truy xuất nguồn gốc đáp ứng yêu cầu của thị trường, đặc biệt là thị trường Trung Quốc, Mỹ, EU.

Ao tôm
• 16:06 19/03/2024

Sử dụng mật rỉ đường trong nuôi tôm

Mật rỉ đường từ lâu đã được sử dụng trong thâm canh tôm bởi dễ tìm, giá thành rẻ,..mà còn có nhiều công dụng tốt cho ao nuôi như kiểm soát, cân bằng độ pH trong ao hay giúp nuôi cấy vi sinh, tạo màu nước…Tuy nhiên, bà con cần thấu hiểu về liều lượng, nồng độ sử dụng thích hợp cho ao, nâng cao tỷ lệ thành công của vụ nuôi.

Mật rỉ đường
• 16:06 19/03/2024

Rong đáy xuất hiện làm biến động ao nuôi

Rong đáy phát triển trong ao nuôi tôm là vấn đề phổ biến gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe tôm. Việc xử lý rong đáy cần được thực hiện cẩn trọng và đúng cách để đảm bảo an toàn cho tôm và hiệu quả cho ao nuôi.

Ao nuôi
• 16:06 19/03/2024

Nguyên nhân xuất hiện từng loại khí độc trong ao tôm

Trong ngành nuôi trồng tôm, việc quản lý chất lượng nước trong ao tôm là một yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo sức khỏe và phát triển của tôm. Một trong những vấn đề thường gặp và gây ra nhiều lo ngại cho người nuôi là sự xuất hiện của các loại khí độc trong ao tôm.

Tôm thẻ chân trắng
• 16:06 19/03/2024

Sóc Trăng nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh lớn nhất nước

Trên cả nước, tỉnh Sóc Trăng nuôi tôm về tổng diện tích chỉ đứng thứ 4 nhưng diện tích thâm canh và bán thâm canh lớn nhất nước nên có sản lượng đứng thứ ba.

Ao tôm
• 16:06 19/03/2024