pH là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong môi trường ao nuôi tôm, có tác động trực tiếp đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm. Điều này là do tôm sống trong môi trường nước, và những thay đổi trong mức độ pH có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, hô hấp, và khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của chúng.
Tác động của pH lên quá trình trao đổi chất và tăng trưởng
pH là thước đo mức độ axit hoặc kiềm của nước ao, và mức pH tối ưu cho tôm thường nằm trong khoảng từ 7,5 đến 8,5. Khi pH duy trì trong khoảng này, quá trình trao đổi chất của tôm sẽ diễn ra hiệu quả hơn.
pH tối ưu giúp tôm dễ hấp thụ khoáng chất
Trong môi trường có pH cân bằng, các khoáng chất như canxi và magiê dễ dàng hòa tan trong nước, giúp tôm hấp thụ chúng tốt hơn. Các khoáng chất này không chỉ quan trọng cho việc hình thành vỏ mà còn giúp cải thiện sức đề kháng và quá trình phát triển cơ thể của tôm.
Quá trình trao đổi khí dễ dàng hơn
pH ổn định giúp quá trình hô hấp của tôm diễn ra thuận lợi, nhờ đó tôm có thể chuyển đổi oxy thành năng lượng để phát triển và sinh trưởng. Nếu pH quá thấp (mang tính axit) hoặc quá cao (mang tính kiềm), quá trình này bị cản trở, dẫn đến việc tôm không thể phát triển với tốc độ tối ưu.
pH thấp (Axit) và ảnh hưởng đến tăng trưởng của tôm
Khi pH của ao nuôi giảm xuống dưới mức 7, môi trường nước trở nên mang tính axit. Điều này có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực lên sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm.
Ảnh hưởng đến khả năng hô hấp
pH thấp làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước, khiến tôm khó thở và làm chậm quá trình trao đổi chất. Khi tôm không thể thở đúng cách, nó sẽ không có đủ năng lượng để tăng trưởng và phát triển.
Gây căng thẳng cho tôm
Môi trường có pH thấp gây căng thẳng cho tôm, làm suy giảm hệ miễn dịch của chúng. Điều này khiến tôm dễ bị nhiễm bệnh và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như tốc độ tăng trưởng.
Đo pH cho ao thường xuyên để quản lý chặt chẽ. Ảnh: thuysandopa.vn
Ảnh hưởng đến hấp thụ chất dinh dưỡng
Khi pH nước quá thấp, tôm khó hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn và khoáng chất từ môi trường. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt các yếu tố cần thiết cho sự phát triển, khiến tôm chậm lớn và có thể dẫn đến suy dinh dưỡng.
pH cao (Kiềm) và ảnh hưởng đến tăng trưởng của tôm
Ngược lại, khi pH của nước ao vượt quá mức 8,5, môi trường nước trở nên mang tính kiềm. Tương tự như pH thấp, pH cao cũng gây ra những vấn đề nghiêm trọng.
Làm giảm khả năng hấp thụ khoáng chất
Ở mức pH cao, các khoáng chất quan trọng như canxi, magiê không còn dễ hòa tan trong nước, khiến tôm khó hấp thụ chúng. Sự thiếu hụt khoáng chất này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của vỏ, và quá trình thay vỏ của tôm bị ảnh hưởng.
Gây tổn thương mang và hệ tiêu hóa
pH cao có thể gây tổn thương đến mang của tôm, khiến việc hô hấp trở nên khó khăn hơn. Đồng thời, môi trường kiềm cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của tôm, làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn.
Gia tăng nguy cơ mắc bệnh
Trong môi trường có pH cao, tôm dễ bị stress, khiến chúng trở nên yếu ớt và dễ bị nhiễm các loại vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây bệnh. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng tăng trưởng của tôm.
Cách duy trì pH ổn định cho ao nuôi
Để đảm bảo tôm phát triển tốt nhất, người nuôi cần phải kiểm soát mức pH của ao nuôi sao cho luôn nằm trong khoảng lý tưởng từ 7,5 đến 8,5. Dưới đây là một số biện pháp giúp duy trì pH ổn định.
Theo dõi pH hàng ngày
Người nuôi nên sử dụng các thiết bị đo pH chính xác để kiểm tra mức độ pH của ao nuôi ít nhất 2 lần mỗi ngày, vào sáng sớm và chiều tối. Điều này giúp phát hiện sớm những biến động trong môi trường nước.
Trời mưa có khả năng ảnh hưởng đến độ pH trong ao. Ảnh: Tép Bạc
Điều chỉnh pH bằng các chất điều chỉnh
Nếu pH quá thấp, bạn có thể sử dụng vôi hoặc các loại chất điều chỉnh kiềm để nâng pH lên mức ổn định. Ngược lại, nếu pH quá cao, các chất như axit phosphoric có thể được sử dụng để hạ thấp pH.
Sử dụng hệ thống vi sinh
Hệ thống vi sinh có thể giúp duy trì cân bằng pH trong ao nuôi bằng cách phân hủy các chất hữu cơ và giảm sự tích tụ của các chất gây ô nhiễm. Điều này giúp môi trường nước luôn trong trạng thái cân bằng và ổn định.
Quản lý lượng thức ăn và chất thải
Việc kiểm soát lượng thức ăn và xử lý chất thải đúng cách giúp ngăn ngừa sự tích tụ của các chất hữu cơ, từ đó hạn chế sự thay đổi pH do quá trình phân hủy các chất này.
pH đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm nuôi. Cả pH quá thấp lẫn quá cao đều có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình trao đổi chất, hấp thụ chất dinh dưỡng, và khả năng chống chọi với bệnh tật của tôm. Do đó, việc duy trì pH ổn định và nằm trong khoảng lý tưởng là một yếu tố quan trọng mà người nuôi tôm cần đặc biệt chú ý để đảm bảo năng suất và hiệu quả trong quá trình nuôi.