Chất độc trong ao nuôi, mối nguy tiềm ẩn đe dọa sức khỏe tôm

Các chất độc phát sinh trong ao nuôi một trong những nguyên nhân khiến tôm còi cọc, stress, chậm phát triển, thậm chí là chết hàng loạt gây thiệt hại không nhỏ cho người nuôi.

Nước ao tôm
Nồng độ khí độc cao trong ao tôm có thể dẫn đến nhiều hệ lụy, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, sự sinh trưởng và phát triển của tôm

Dưới đây là một số chất độc hại thường xuất hiện trong ao nuôi giúp bà con hiểu hơn và có những phương pháp quản lý hiệu quả, giúp bảo vệ sức khỏe tôm, nâng cao năng suất nuôi. 

Các chất độc hại trong ao nuôi tôm

Amoniac (NH3/NH4+)

Chất độc đầu tiên trong ao nuôi tôm phải kể đến amoniac, là một chất độc hại được tạo ra chủ yếu từ chất thải và cặn tồn lại của vi sinh vật. Chất độc này xuất hiện chủ yếu do sự dư đạm từ thức ăn thừa của tôm, phân tôm (chiếm 75%), xác tôm, xác tảo khi chết sẽ phân hủy ra một lượng đạm đáng kể.

Sự hiện diện của amoniac trong ao nuôi tôm cũng quan trọng vì nó có thể có lợi cho thực vật phù du và tôm (sinh vật phù du là nguồn thức ăn tự nhiên tốt cho tôm). Thực vật phù du đóng vai trò cố định quá trình chuyển đổi khí dinitrogen thành nitơ và sử dụng nguồn nitơ làm chất dinh dưỡng để tăng trưởng.

Amoniac không độc nếu nồng độ của nó vẫn dưới một ngưỡng nhất định (không quá 0,1 ppm). Nếu vượt quá giới hạn này, nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự sống còn của tôm, dẫn đến chậm phát triển, tăng căng thẳng và dễ mắc bệnh hơn.

Ao tômSự hiện diện của amoniac trong ao nuôi tôm cũng quan trọng vì nó có thể có lợi cho thực vật phù du và tôm. Ảnh: bio-chem.net 

Nồng độ khí độc cao trong ao tôm có thể dẫn đến nhiều hệ lụy, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, sự sinh trưởng và phát triển của tôm. Ảnh: thuysanviethan.com

Nitrit (NO2-)

Nitrite là một chất độc hại trong ao nuôi tôm xuất phát từ quá trình Nitrat hóa chuyển sang NO2-hoặc có thể đã tồn tại trong nguồn nước cấp vào ao. 

Nồng độ nitrit cao có thể là do dư thừa thức ăn, mật độ nuôi cao, tuần hoàn nước kém, thiếu ôxy hòa tan và các yếu tố khác làm gián đoạn sự cân bằng chu trình nitơ.

Nitrit cực kỳ độc đối với tôm thẻ chân trắng và có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực, bao gồm ức chế sự tăng trưởng và phát triển của tôm, trong các trường hợp nghiêm trọng, nồng độ NO2- cao có thể dẫn đến tình trạng tôm chết nổi đầu vào sáng sớm hoặc chiều tối. 

Mặc dù nồng độ nitrit trong ao nuôi tôm thường thấp, nhưng độc tính của chúng nguy hiểm đặc biệt là trong giai đoạn đầu nuôi. Trong giai đoạn này, nồng độ nitrit có thể tăng nhanh và đạt đến mức độc hại gây nguy hiểm cho tôm.

Độc tố sinh vật phù du

Sinh vật phù du cũng có thể giải phóng độc tố nguy hiểm trong ao nuôi, đặc biệt là tảo lam (BGA-Blue Green Algae), một loại tảo độc hại đến sức khỏe của tôm. Khi tảo nở hoa sẽ tạo ra một lớp màng quánh đặc phủ kín mặt ao dẫn đến tình trạng thiếu oxy trong ao làm cho tôm bị ngạt do thiếu oxy.

Sinh vật phù duSinh vật phù du dưới kính hiển vi. Ảnh:thuysanvietnam.com.vn

Bên cạnh đó, các nhóm sinh vật phù du như tảo đơn bào 2 roi có thể sản sinh ra chất độc có hại cho sức khỏe tôm nuôi khi chúng chết đi. Hiện tượng này còn được gọi là sự nở hoa của sinh vật phù du. Hơn thế, hiện tượng này cũng là một trong những nguyên nhân gây ra sự thay đổi pH,làm giảm độ trong của nước, ngăn ôxy đến đáy ao và gây ra sự tích tụ các hợp chất độc hại như amoniac, nitrit và hydro sulfua.

Hidro sulfua (H2S)

Hydro sulfua là hợp chất được tạo ra bởi hoạt động của vi khuẩn từ chất hữu cơ trong điều kiện yếm khí. Hoặc từ sự hình thành trong lớp mùn đáy ao do cải tạo không kỹ, biện pháp xi phông đáy ao không tốt, thức ăn dư thừa. 

Một số yếu tố góp phần tạo nên sự phong phú của hydro sulfua trong ao như:

- Sụp tảo: tảo phát triển quá mức và thực vật phù du nở hoa, chúng có thể chặn ánh sáng của tảo dưới đáy, gây ra hiện tượng sụp tảo và tạo ra khí H2S.

- Thiếu oxy đáy ao: Các ao sâu không đủ oxy ở đáy cũng tạo điều kiện yếm khí, góp phần vào sản sinh H2S.

- Chất hữu cơ lơ lửng: khi hàm lượng cao chất hữu cơ lắng đọng ở đáy ao và không được phân hủy kịp thời cũng có thể sinh ra H2S.

H2S gây thiếu hụt ôxy trầm trọng, tác động rất xấu đến tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống của tôm nuôi. Nồng độ H2S trong nước ao từ 0,01 đến 0,02 ppm thì tôm nuôi sẽ bị nhiễm độc và chết hàng loạt.

Khi hàm lượng H2S nhiều, ao sẽ xuất hiện những bọt bong bóng lâu tan nổi trên mặt nước. Nền đáy chuyển màu rất đen và có mùi thối. Thỉnh thoảng tôm giảm ăn mạnh vào buổi sáng, tôm chết rải rác, kiểm tra tôm, vỏ có màu sẫm, mang hồng hoặc đen.

Đăng ngày 21/11/2024
Nhất Linh @nhat-linh
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

GlobalG.A.P: Nhãn GGN thể hiện nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm với việc ghi nhãn chuẩn hóa, dễ hiểu

Mặc dù nhu cầu về thực phẩm có nguồn gốc bền vững ngày càng tăng, người tiêu dùng vẫn gặp khó khăn trong việc xác định nguồn gốc và phương pháp sản xuất của sản phẩm do có quá nhiều loại nhãn hàng khác nhau trên thị trường.

• 10:55 16/05/2025

Tôm bị mủ gan: Có hay không?

Trong ngành nuôi tôm, cụm từ mủ gan thường được nhắc đến khi tôm có dấu hiệu bất thường. Nhưng liệu mủ gan có thực sự là một bệnh lý riêng biệt, hay chỉ là triệu chứng của các vấn đề khác? Hiểu rõ hiện tượng này không chỉ giúp bà con nuôi tôm phát hiện sớm mà còn tìm ra cách xử lý hiệu quả, đảm bảo vụ mùa năng suất. Bài viết này sẽ làm sáng tỏ thực hư về mủ gan, từ nguyên nhân, dấu hiệu đến giải pháp xử lý.

Tôm bị bệnh
• 09:00 16/05/2025

Cách lắng phù sa cho ao nuôi

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi cá, tôm, việc xử lý nước đầu vào là một khâu quan trọng nhằm đảm bảo môi trường ao nuôi ổn định, an toàn cho sinh vật nuôi. Trong đó, phù sa – thành phần tự nhiên thường có trong nước lấy từ sông, kênh rạch – nếu không được xử lý thích hợp, có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước ao, làm giảm hiệu suất nuôi và tăng rủi ro dịch bệnh. Một trong những phương pháp xử lý phổ biến là “lắng phù sa”.

Ao nuôi
• 11:00 14/05/2025

Cảnh giác dịch bệnh khi giao mùa

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong thời điểm giao mùa. Giao mùa là khoảng thời gian chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, thường đi kèm với sự biến động lớn về nhiệt độ, độ ẩm, mưa nắng, và môi trường nước. Những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của vật nuôi thủy sản. Nếu không có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, dịch bệnh có thể bùng phát nhanh chóng, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, môi trường sinh thái.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 14/05/2025

GlobalG.A.P: Nhãn GGN thể hiện nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm với việc ghi nhãn chuẩn hóa, dễ hiểu

Mặc dù nhu cầu về thực phẩm có nguồn gốc bền vững ngày càng tăng, người tiêu dùng vẫn gặp khó khăn trong việc xác định nguồn gốc và phương pháp sản xuất của sản phẩm do có quá nhiều loại nhãn hàng khác nhau trên thị trường.

• 14:50 16/05/2025

Tôm bị mủ gan: Có hay không?

Trong ngành nuôi tôm, cụm từ mủ gan thường được nhắc đến khi tôm có dấu hiệu bất thường. Nhưng liệu mủ gan có thực sự là một bệnh lý riêng biệt, hay chỉ là triệu chứng của các vấn đề khác? Hiểu rõ hiện tượng này không chỉ giúp bà con nuôi tôm phát hiện sớm mà còn tìm ra cách xử lý hiệu quả, đảm bảo vụ mùa năng suất. Bài viết này sẽ làm sáng tỏ thực hư về mủ gan, từ nguyên nhân, dấu hiệu đến giải pháp xử lý.

Tôm bị bệnh
• 14:50 16/05/2025

EDTA có thể thay đổi cả vụ mùa của bạn như thế nào?

EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid) là một hợp chất hữu cơ có khả năng tạo phức với nhiều loại ion kim loại thông qua quá trình chelation (tạo phức chất), giúp ổn định các kim loại trong dung dịch. Với đặc tính này, EDTA đã trở thành một trong những chất phụ trợ được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản.

Bột edta
• 14:50 16/05/2025

Đừng bỏ qua những lưu ý này khi sử dụng Iodine trong thủy sản

Trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, Iodine – hay còn gọi là I-ốt – được xem là một vi chất quan trọng, không chỉ với con người mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc cải thiện môi trường và sức khỏe vật nuôi dưới nước. Tuy nhiên, việc sử dụng Iodine cần được thực hiện đúng cách để phát huy tối đa hiệu quả sát trùng mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái ao nuôi.

Cá nuôi
• 14:50 16/05/2025

Blockchain trong truy xuất nguồn gốc trong thủy sản

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản đang ngày càng chịu áp lực bởi yêu cầu minh bạch, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, công nghệ blockchain đang nổi lên như một công cụ đột phá giúp giải quyết nhiều thách thức cốt lõi của ngành. Với khả năng ghi nhận, lưu trữ và xác thực thông tin một cách minh bạch, không thể chỉnh sửa, blockchain đang mở ra hướng đi mới cho việc quản lý chuỗi cung ứng thủy sản từ ao nuôi đến bàn ăn.

Truy xuất nguồn gốc
• 14:50 16/05/2025
Some text some message..