Phân tích di truyền học của cá chình Mỹ giúp lý giải sự suy giảm loài

Số lượng cá chình nước ngọt và nước mặn tại Mỹ đã suy giảm nhanh chóng, nhưng cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích rõ được nguyên nhân. Hiện tại, một cách nhìn mới về mặt di truyền học ở cá chình cho thấy sự khác biệt giữa cá chình được nuôi trong môi trường nước ngọt và nước lợ đã hoán đổi cho nhau về mặt di truyền.

cá chình Mỹ
Cá chình Mỹ ở thượng nguồn St. Lawrence tăng trưởng chậm nhưng đạt kích thước lớn hơn (ảnh trên), so với cá chình ở ven biển (ảnh dưới)

Cá chình nước ngọt và nước mặn đều cùng một loài, nhưng khác nhau về kích thước, tốc độ tăng trưởng cũng như tuổi thọ. Mỗi năm một lần, cả 2 nhóm cá chình đã thành thục về mặt sinh dục di chuyển hàng ngàn dặm đến biển Sargasso (nằm ở phía đông bắc Đại Tây Dương, Bermuda). Cá con được sinh ra sẽ sống tại ngôi nhà mới. Tại đây, cá chình con sẽ lựa chọn môi trường nước ngọt hay lợ phù hợp cho sự sinh trưởng và phát triển. Nhưng theo nghiên cứu mới, cá chình dễ lầm lẫn khi chọn lựa môi trường sống vì chịu ảnh hưởng lớn về mặt di truyền.

"Cộng đồng xem xét khác biệt về sự phát triển và độ tuổi cho đến 100% kiểu hình, độc lập về kiểu gen", tác giả Scott Pavey, một nghiên cứu sinh tại Viện Sinh học tổng hợp Đại học Laval, Quebec, Canada cho biết. "Nhưng những gì chúng tôi tìm thấy là những gen ảnh hưởng đến cá chình có thể tồn tại trong nước sạch hoặc môi trường nước lợ." Điều này giúp giải thích tại sao một số nỗ lực bảo tồn để bảo tồn cá chình nước ngọt đã không thành công; cá chình nước lợ phong phú hơn không lại khó thay đổi đặc điểm để tồn tại trong môi trường nước ngọt.

Pavey làm việc với các nhà sinh thái học Louis Bernatchez và các đồng nghiệp sử dụng công nghệ mới để sắp xếp, sàng lọc các gen cá chình ở 45.000 địa điểm. Những phân tích đã xác định 99 gen khác nhau giữa cá chình nước ngọt và cá chình nước lợ, bao gồm cả những cá thể có liên quan đến tốc độ tăng trưởng, phát triển của tim và mùi. Đó là chưa biết liệu loại này khác biệt di truyền tồn tại, không một cá chình biển nào có mức độ cao về kiểu hình.

Câu hỏi đặt ra là, mặc dù/tại sao cá chình có cách tiếp cận kì quặc lại có thể tồn tại?. Cá chình được coi là loài tiến hóa cổ đại, do đó, chúng phải thay đổi ngay. “Đó là chiến lược khác biệt, loại trừ những rủi ro không đáng có”, Pavey suy đoán. Nhóm nghiên cứu hiện đang là việc và sẽ công bố toàn bộ gen cá chình. Điều này sẽ cung cấp một công cụ quan trọng cho các nhà nghiên cứu khác thực hiện những nghiên cứu tương tự trên nhiều khía cạnh khác nhau về mặt sinh thái của cá chình.

Sciencedaily
Đăng ngày 01/06/2015
Lâm Nhất Phong
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

Nữ nông dân An Giang tay trắng làm nên cơ nghiệp, thu 800 triệu mỗi năm từ con sò huyết

Từ đôi bàn tay trắng, phải nghỉ học từ lớp 6 để mưu sinh, chị Thái Kim Hiền (xã Vĩnh Châu B, TX. Vĩnh Châu, Sóc Trăng) đã kiên trì vượt qua vô vàn khó khăn, thất bại để gây dựng nên một cơ nghiệp vững chắc. Mô hình nuôi kết hợp sò huyết và cá bống mú hiện mang về cho gia đình chị thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Thu hoạch sò
• 18:15 08/12/2025

Làng biển tan hoang, ngư dân gượng dậy mưu sinh sau bão

Trận bão lũ lịch sử đi qua đã để lại một khung cảnh tan hoang, tang thương cho các làng biển ở thị xã Sông Cầu, Phú Yên.

Mưa bão
• 18:15 08/12/2025

Vấn đề thức ăn và sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản

Cuối tháng 11/2025, tại thành phố Hồ Chí Minh có hội nghị quản lý thức ăn và sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản cho biết một số vấn đề đáng quan tâm.

Ao tôm
• 18:15 08/12/2025

Phân biệt tôm yếu gan, teo gan và hoại tử: Nhìn cho đúng để cứu tôm kịp thời

Thời gian gần đây, các bệnh về gan tụy trên tôm bùng phát mạnh khiến nhiều hộ nuôi "đứng ngồi không yên". Điều đáng nói là ranh giới giữa tôm mới chớm yếu gan và bệnh hoại tử chết sớm rất mong manh.

Tôm
• 18:15 08/12/2025

Xu hướng mukbang hải sản khổng lồ: Tò mò thị giác hay trào lưu gây lo ngại?

Trong vài năm gần đây, các video mukbang hải sản kích thước lớn xuất hiện dày đặc trên nền tảng mạng xã hội. Nội dung thường xoay quanh các mâm hải sản nhiều món, gồm bạch tuộc nguyên con, tôm hùm hoặc nghêu, sò với số lượng lớn.

Bạch tuộc
• 18:15 08/12/2025
Some text some message..