“Phao cứu sinh” của các trại giống thủy sản

Sắp “sạt nghiệp” vì... nguồn nước bị ô nhiễm!

Nhắc lại chuyện sắp sạt nghiệp vì ươm tôm - cua giống không hiệu quả, ông Chu Hoàng Thái, một chủ trại giống tôm - cua ở huyện Năm Căn, không khỏi bùi ngùi: “Tui bây giờ giống như người chết đi sống lại vậy đó. Nói thiệt, nếu không có duyên gặp được chú Dũng (Lê Quốc Dũng, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH-CN Long An), không biết bây giờ tui và gia đình sẽ ra sao”. Với kinh nghiệm hơn 10 năm ươm tôm - cua giống và tích lũy được một số vốn kha khá, cuối năm 2000, ông đến ấp 2 xã Hàng Vịnh, huyện Năm Căn mua 3.000m2 đất để xây một trại ươm giống tôm - cua Hoàng Duy, với kinh phí đầu tư hơn 1 tỷ đồng. Những tưởng sẽ ăn nên làm ra, nào ngờ công việc làm ăn ngày một bết bát.

“Mấy năm đầu còn có lời, sau đó ngày lỗ một ít, đến giữa năm 2012 thì lỗ cả tỷ đồng. Công việc làm ăn coi như chết đứng, bởi ươm tôm - cua giống bị thất bại liên tục, do nguồn nước bị ô nhiễm nặng” - ông Thái than. “Cũng may, trong lúc tưởng sạt nghiệp tới nơi, nào ngờ nhận được một cú gọi điện thoại của chú Dũng, nên gia đình tôi mới tạm ổn được tới nay” - bà Phạm Ánh Nga, vợ ông Thái, phấn khởi cho biết.

Theo bà Nga, khi biết cái máy lọc nước mua của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH-CN Long An sử dụng không được, ông Dũng và nhân viên liền xuống tận nơi để nghiên cứu, tìm cách khắc phục và thiết kế cho một hệ thống lọc nước mới (vì hệ thống lọc nước lúc đầu chỉ dùng cho lọc nước sinh hoạt, vợ chồng ông Thái mua về lọc nước mặn thử để ươm tôm - cua giống). “Khi mẻ ươm đầu tiên từ hệ thống lọc nước mới cho kết quả đạt 50% - 60%, rồi đạt 80% - 90%, vợ chồng tôi mừng như chết đi sống lại” - bà Nga rươm rướm nước mắt kể lại.

Hiện nay, mỗi ngày trại giống của bà cung cấp 100.000 - 200.000 con cua giống cho người nuôi trong và ngoài tỉnh. Theo bà Nga, giá cua giống lúc này chỉ còn 350 đồng/con (do nghịch mùa nuôi, lúc thuận mùa giá lên đến 500 đồng/con) nhưng vẫn có lời, đến tết có thể trả hết nợ và có lời. Thậm chí bà Nga còn khoe, qua tết bà sẽ xây thêm 24 hồ ươm nữa (hiện đã có 40 hồ). Nhất là hiện nay, nhiều chủ trại ươm tôm - cua giống ở Năm Căm, Đầm Dơi… tìm đến để “học nghề”, đặc biệt là để “chiêm ngưỡng” hệ thống lọc nước mà bà đang có.

Gặp “phao”

Ông Lê Quốc Dũng, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH-CN Long An thuộc Sở KH-CN Long An, cho biết: “Thật ra hệ thống lọc nước TĐC (hệ thống tiêu chuẩn đo lường chất lượng) cũng chẳng có gì cao siêu. Hệ thống này có từ năm 2005. Lúc đầu làm là để xử lý nguồn nước sinh hoạt cho con người, nay phát huy thêm công năng để xử lý nguồn nước mặn bị ô nhiễm, phục vụ cho việc ươm giống các loại thủy sản. Nguyên lý của TĐC là khử độc nguồn nước, khử tạp chất và khử mầm bệnh”. Cũng theo ông Dũng, hệ thống TĐC phục vụ nước sinh hoạt hiện đã có mặt khắp các huyện trong tỉnh Long An, các tỉnh ở ĐBSCL và một số tỉnh ở miền Trung, miền Bắc do giá rẻ và sử dụng hiệu quả, lâu bền. Riêng hệ thống TĐC xử lý nước mặn để ươm giống thủy sản thì chỉ mới lắp đặt 2 cái ở Cà Mau (một cho ông Thái, một cho trại giống ông Đoàn Sáng ở Đầm Dơi) và 1 cái cho kỹ sư Quyết ở Trường Đại học Cần Thơ.

Theo ông Huỳnh Quốc Việt, Phó Giám đốc Sở KH-CN Cà Mau: “Hiện nay, nguồn nước nuôi trồng thủy sản đã bị ô nhiễm nên khi hệ thống lọc nước TĐC được ứng dụng thành công ở trại giống Hoàng Duy của ông Thái, nó được xem như là cứu cánh cho các trại ươm các loại giống thủy sản ở Cà Mau”. Cũng theo ông Việt, hiện Trung tâm thông tin và ứng dụng KHCN của tỉnh đang xây dựng một trại sản xuất các loại giống thủy sản, và khi trại này đi vào hoạt động sẽ ứng dụng hệ thống lọc nước TĐC này để lấy nguồn nước sản xuất giống.

Không riêng trại giống của ông Thái, ông Sáng mà nhiều trại ươm con giống thủy sản ở Cà Mau đều muốn có được hệ thống lọc nước TĐC. Bởi theo họ, lâu nay các trại giống áp dụng cách xử lý nguồn nước theo kiểu truyền thống là không hiệu quả (bơm nước lên cho chảy tràn qua cát rồi đem ươm giống). Chính vì vậy mà thời gian qua có nhiều trại muốn “tuốt mùng vô thúng”, vì lỗ lã. Nên muốn theo nghề ươm giống các loại thủy sản thì phải mua cho được hệ thống lọc nước TĐC, bởi hệ thống này đã chứng minh được giá trị của nó.