PHMB chống lại bệnh trong suốt trên tôm giống

Kể từ tháng 10 năm 2019, dịch bệnh hậu ấu trùng Penaeus có tỷ lệ chết cao trên tôm thẻ chân trắng đã bắt đầu xuất hiện ở một số trại giống tại địa phương ở Tỉnh Quảng Đông và tỉnh Phúc Kiến ở Trung Quốc, chủ yếu ảnh hưởng hậu ấu trùng 6–12 ngày tuổi (PL6 ~ 12), có báo cáo trên hậu ấu trùng giai đoạn PL4-PL7 của tôm thẻ chân trắng.

Tôm giống
Lựa chọn tôm giống sạch bệnh là chìa khóa thành công của vụ nuôi

Bệnh hậu ấu trùng mờ trên tôm giống

Tôm bị bệnh có biểu hiện lâm sàng điển hình các dấu hiệu, chẳng hạn như đường tiêu hóa rỗng và gan tụy nhợt nhạt hoặc không màu. Tỷ lệ chết cao có thể lên tới 90 %–100 % trong vòng 72 giờ kể từ sự xuất hiện của một cá thể bất thường, và nông dân địa phương đã đặt tên bệnh này được gọi là “bệnh hậu ấu trùng mờ” (TPD) hay “bệnh thủy tinh bệnh hậu ấu trùng” (GPD) hay bệnh trong suốt trên tôm giống.  

Từ tháng 4 đến tháng 5 năm 2020, TPD lây lan nhanh chóng ở các vùng nuôi tôm chính ở Trung Quốc. Kết quả là 80% trại sản xuất giống ở các vùng nuôi tôm ven biển chính của Trung Quốc đã ngừng sản xuất hậu ấu trùng tôm thẻ chân trắng vào năm 2020 và Sự lây lan của TPD đã đặt ra mối đe dọa mới cho sự phát triển của ngành tôm ngành nông nghiệp. Các nghiên cứu mới đây cho rằng bệnh do Vibro parahaemolyticus mang gen độc lực vhvp-2 mã hóa protein VHVP-2 nằm trên plasmid kích thước 187.892 bp có khả năng gây chết cao và được đặt tên là VpTPD . 

Sử dụng Polyhexamethylene biguanide (PHMB) để kiểm soát VpTPD

Hiện nay, cơ chế lây nhiễm và gây bệnh của tác nhân gây bệnh VpTPD chưa được hiểu rõ ràng và chưa có biện pháp điều trị hiệu quả. Dựa vào kết quả thu được cho đến nay có thể sử dụng Polyhexamethylene biguanide (PHMB) như một biện pháp phòng ngừa để kiểm soát nhiễm VpTPD sớm trong nuôi tôm. Sử dụng PHMB để khử trùng sẽ tiết kiệm chi phí. Theo thị trường chi phí khoảng 30–50 đô la Mỹ để áp dụng PHMB một lần cho mỗi lần 1000 mét khối nước nuôi trồng thủy sản (1 mg/L). Tuy nhiên, việc xử lý nước nuôi trồng thủy sản từ môi trường rất phức tạp và chưa rõ liệu các chất khác ngoài mầm bệnh có hại cũng sẽ tiêu thụ PHMB. 

PHMBPHMB được sử dụng rộng rãi trong điều trị y tế, khử trùng thực phẩm công nghiệp và môi trường

Polyhexamethylene biguanide (PHMB) là một cation polyme và vật liệu nguyên bào sợi hòa tan trong nước có hoạt tính kháng khuẩn phổ rộng và hiệu quả. Cơ chế diệt khuẩn của PHMB khác với hầu hết chất khử trùng gốc clo được sử dụng rộng rãi. Clo giết chết vi khuẩn bằng cách oxy hóa protein, lipid và carbohydrate. PHMB phát huy tác dụng diệt khuẩn thông qua tương tác tĩnh điện với các vị trí âm tính trên thành phần lipopolysaccharide của màng tế bào vi khuẩn.

Cụ thể, sự thu hút nhanh chóng của PHMB đối với các phospholipid tích điện âm trên bề mặt tế bào vi khuẩn gây ra sự phá vỡ cấu trúc màng tế bào và sự suy giảm hoạt động của màng, sau đó dẫn đến sự rò rỉ các chất nội bào, mất ion kali và kết tủa các thành phần nội bào, cuối cùng dẫn đến sự phân giải tế bào vi khuẩn. Do đặc tính kháng khuẩn tuyệt vời của nó, nó đã được sử dụng rộng rãi và được sử dụng an toàn như chất khử trùng và diệt nấm trong điều trị y tế, khử trùng thực phẩm công nghiệp và môi trường.  

Ấu trùng tôm thẻẤu trùng tôm thẻ

Qua thử nghiệm độc lực của PHMB đối với hậu ấu trùng tôm thẻ chân trắng, giá trị nồng độ gây chết trung bình của PHMB sau xử lý 24h, 48h, 72h, 96h là 16,13 mg/L (14,18–18,57), 10,77 mg/L (9,93–11,72), 9,68 mg/L (8,53–11,64), 9,14 mg/L (7,70–10,99), tương ứng. Nồng độ PHMB 1 mg/L cho thấy tác dụng bảo vệ mạnh mẽ đối với hậu ấu trùng tôm khi cảm nhiễm với với 101-104 CFU/mL VpTPD. Tỷ lệ sống tương đối (RPS) trên hậu ấu trùng bị cảm nhiễm với VpTPD ở mức 101, 102, 103 và 104 CFU/mL lần lượt là 63,65%±6,81, 62,96%±5,56, 60,00%±3,75 và 66,67%±3,75 sau 96 giờ nhiễm bệnh. Do đó, PHMB có thể được sử dụng như một biện pháp phòng ngừa để kiểm soát nhiễm TPD sớm ở tôm.  

Như vậy, nồng độ diệt khuẩn của PHMB đề xuất là 1 mg/L có thể thích hợp cho việc khử trùng hiệu quả các chất lắng, lọc và nước nuôi trồng thủy sản, trong khi nồng độ diệt khuẩn hiệu quả của PHMB có thể cần phải tăng vừa phải theo trường hợp có nhiều chất hữu cơ có trong nước nuôi trồng thủy sản. Ngoài ra, một số yếu tố trong thực hành nuôi trồng thủy sản có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của chất khử trùng, chẳng hạn như độ pH, nhiệt độ, thời gian tiếp xúc và những yếu tố khác. 

Đăng ngày 29/11/2023
Hồng Huyền @hong-huyen
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

Cách nhận biết tôm nhiễm độc khí NO2, NH3

Khí độc NH3 và NO2 được ví như những sát thủ thầm lặng tích tụ dưới đáy ao, có khả năng xóa sổ cả đàn tôm chỉ sau một đêm. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu nhiễm độc và nắm vững quy trình xử lý cấp tốc trong "6 giờ vàng" là kỹ năng sống còn để bảo vệ thành quả vụ nuôi.

Ao tôm
• 11:22 13/12/2025

Ngành thủy sản Việt khai mở không gian phát triển mới

Bằng việc khai mở những thị trường mới và sáng tạo các sản phẩm độc đáo, ngành thủy sản Việt Nam đang vượt qua các biến động của thế giới, hướng tới mục tiêu xuất khẩu kỷ lục 11,3 tỷ USD trong năm 2025.

Tôm
• 11:22 13/12/2025

Quảng Ninh ứng dụng công nghệ 4.0, sản lượng tôm về đích sớm

Với quyết tâm đưa khoa học công nghệ vào lĩnh vực thủy sản, Quảng Ninh đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Nhờ áp dụng các mô hình nuôi tiên tiến, sản lượng tôm của tỉnh đã hoàn thành 100% kế hoạch năm 2025 ngay từ tháng 11, đồng thời tạo ra một cuộc cách mạng trong việc bảo vệ môi trường biển.

Nuôi trồng thủy sản
• 11:22 13/12/2025

Hoa Kỳ yêu cầu chứng nhận mới cho thủy sản xuất khẩu

Cơ quan Nghề cá Hoa Kỳ (NOAA) vừa áp dụng một quy định mới, yêu cầu các lô hàng thủy sản nhập khẩu phải có Giấy Chứng nhận Đạt yêu cầu Nhập khẩu (COA). Quy định này nhằm đảm bảo sản phẩm tuân thủ Đạo luật Bảo vệ Động vật Biển có vú (MMPA).

Chế biến thủy sản
• 11:22 13/12/2025

VNF Infographic Series: Chitosan – Ứng dụng kháng khuẩn/nấm

Trong bài infographic trước, chúng ta đã khám phá cách chitosan thể hiện tính kháng khuẩn/nấm hiệu quả của mình thông qua các cơ chế như tương tác với điện tích âm, phá vỡ màng tế bào vi sinh vật và thay đổi môi trường sống của chúng, khiến chúng không thể phát triển.

Ứng dụng của Chitosan
• 11:22 13/12/2025
Some text some message..