Phòng trị bệnh do ký sinh trùng trên cá nuôi lồng bè

Bài viết cung cấp thông tin về những loại ký sinh trùng thường gặp trên cá nuôi trong lồng và những biện pháp thích hợp để loại bỏ.

Phòng trị bệnh do ký sinh trùng trên cá nuôi lồng bè
Ảnh minh họa: DigsFish

1. Các bệnh do ký sinh trùng

1.1. Bệnh trùng bánh xe


* Dấu hiệu bệnh lý:

Trùng ký sinh ở các cơ quan bên ngoài như mang, da, vây.

Trùng bánh xe phân bố rộng và gây bệnh ở hầu hết các loài cá, đặc biệt gây tác hại chủ yếu cho cá hương, cá giống.

Bệnh phát triển quanh năm nhưng phổ biến nhất vào mùa xuân, đầu hạ và mùa thu ở miền Bắc, vào mùa mưa ở miền Nam, nhiệt độ thích hợp là 20-30oC.

Cá ngứa ngáy, thường nổi từng đàn lên mặt nước.

Một số con tách đàn bơi quanh lồng.

Đàn cá bị bệnh nhẹ thì gầy yếu, bệnh nặng thì cá lật bụng mấy vòng, chìm xuống đáy lồng và chết

Khi mới mắc bệnh, trên thân, mang cá có nhiều nhầy màu hơi trắng đục, da cá chuyển màu xám.

Khi bệnh nặng trùng ký sinh ở mang, phá huỷ các tơ mang khiến cá bị ngạt thở, những con bệnh nặng mang đầy nhớt và bạc trắng.

* Tác nhân gây bệnh: Trùng bánh xe.

Trùng bánh xe có hình dạng như bánh xe.

Mặt bụng của trùng có một đĩa bám lớn dùng để bám vào da và mang cá.

1.2. Bệnh trùng quả dưa

bệnh trên cá, ký sinh trùng, trùng quả dưa

* Dấu hiệu bệnh lý:

Cá bệnh nổi từng đàn lên mặt nước, bơi lờ đờ yếu ớt. Lúc đầu cá tập trung gần bờ, nơi có cỏ rác, quẫy nhiều do ngứa ngáy.

Khi cá yếu quá chỉ còn ngoi đầu lên để thở, đuôi bất động cắm xuống nước.

Da, mang, vây của cá bị nhiễm bệnh có nhiều trùng bám thành các hạt lấm tấm rất nhỏ, màu hơi trắng đục (đốm trắng), có thể thấy rõ bằng mắt thường. Da, mang cá có nhiều nhớt, màu sắc nhợt nhạt.

Trùng bám nhiều ở mang, phá hoại biểu mô mang làm cá ngạt thở.

* Tác nhân gây bệnh: Trùng quả dưa

Trùng quả dưa bám trên da, mang, vây gây bệnh cho cá.

1.3. Bệnh do vi bào tử trùng


Mang cá nhiễm Myxobolus sp. Ảnh: fishpathogens

* Dấu hiệu bệnh lý:

- Khi cá nhiễm trùng thích bào tử, cá bơi lội không bình thường, quẫy mạnh, có biểu hiện khó chịu, dị hình cong đuôi, cá kém ăn rồi chết.

- Cá bị bệnh nặng: trên da, mang cá có nhiều bào nang to bằng hạt tấm, hạt đậu xanh màu trắng đục. Có nhiều trường hợp nắp mang bị kênh không đóng lại được, làm ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của cá, dẫn đến cá chết.

* Tác nhân gây bệnh: Thích bào tử trùng

1.4. Bệnh trùng mỏ neo


Lernaea cyprinacea (mũi tên). Ảnh: ResearchGate

* Dấu hiệu bệnh lý:

Cá bơi lội bất thường, bắt mồi giảm dần, gầy yếu, bơi lội chậm chạp.

Lúc ký sinh phần đầu của trùng mỏ neo cắm sâu vào cơ thể cá, phần sau lơ lửng trong nước.

Nếu ký sinh nhiều trong xoang miệng làm cho miệng không đóng kín được, cá không bắt được thức ăn và chết.

Trùng mỏ neo ký sinh trên da, vây cá trắm, cá chép nhất là đối với cá còn non, vẩy mềm, làm tổ chức gần nơi ký sinh sưng đỏ, viêm loét.

* Tác nhân gây bệnh: Trùng mỏ neo

1.5. Bệnh sán lá đơn chủ

sán lá đơn chủ, bệnh trên cá, ký sinh trùng

Sán ký sinh trên cá da trơn. Ảnh: Acta Parasitologica

* Dấu hiệu bệnh lý:

Da, mang cá tiết nhiều dịch nhờn do sán lá ký sinh.

Cá nổi đầu và tập trung ở chỗ nước thoáng.

Các vết thương trên cá tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm xâm nhập gây

bệnh.

* Tác nhân gây bệnh: Sán lá đơn chủ

Sán bám trên da, mang cá lấy chất dinh dưỡng và gây bệnh cho cá.

2. Biện pháp phòng, trị bệnh ký sinh trùng

Khi cá bị bệnh ký sinh trùng, người nuôi có thể sử dụng muối ăn, sun phát đồng, formalineformaline... tắm cho cá hay treo túi thuốc để phòng, trị bệnh.

Tùy theo loại bệnh và mức độ nhiễm bệnh cũng như điều kiện cho phép để lựa chọn biện pháp xử lý cho phù hợp.

2.1. Bệnh trùng bánh xe

Tắm cho cá bằng nước muối với liều lượng: 2 - 3% (20 - 30g muối/lít nước) trong 5-15 phút

Hoăc tắm sun phát đồng (CuSO4) với liều 3-5 gm3 trong 10-15 phút.

2.2. Bệnh trùng quả dưa

Tắm cho cá bằng formaline 200-300ml/m3 trong thời gian 30-60 phút.

Hoặc quây bạt cho formaline xuống lồng với liều lượng 10 - 20ml/m3, sau 3 ngày thay 75% nước và trị bằng formaline thêm lần nữa. Chú ý sục khí trong quá trình xử lý bệnh.

2.3. Bệnh bào tử trùng

Trùng thích bào tử có vỏ dầy, rất khó tiêu diệt, hiện nay chưa có thuốc phòng, trị bệnh hữu hiệu. Vì vậy cần phải đặc biệt chú ý đến việc phòng bệnh.

Phòng bệnh: Áp dụng biện pháp phòng bệnh cho cá.

Kiểm dịch con giống, nếu có bệnh, phải loại bỏ cá, dùng các chất khử trùng mạnh (vôi bột, chlorine…) với nồng độ cao để tiêu diệt mần bệnh.

Khi có dịch bệnh xảy ra phải diệt toàn bộ cá trong lồng, quây bạt xung quanh lồng để giữ nguyên nước trong lồng và khử trùng nước kỹ bằng vôi hoặc chlorine. Dụng cụ đánh bắt phải được khử trùng, đồng thời đưa lồng lên cạn, khử trùng và phơi khô lồng.

2.4. Bệnh trùng mỏ neo

- Ngâm lá xoan 0,4-0,5 kg/m3 nước lồng nuôi cá

- Hoặc tắm cho cá bằng thuốc tím KMnO4 với liều lượng 10-12 g/m3 từ 1-2 giờ, ở nhiệt độ 20-30oC

Lưu ý: Sự phân hủy của lá xoan làm giảm oxy hòa tan, tăng hàm lượng khí cacbonic (CO2) và các khí độc tăng làm nổi đầu. Do vậy, khi dùng lá xoan cần phải có các biện pháp kỹ thuật thích hợp và kịp thời.

2.5. Bệnh sán lá đơn chủ

Tắm cho cá thuốc tím với nồng độ 20g/m3 trong thời gian 15-30 phút

Tắm nước muối có nồng độ 2 - 3 % (20 - 30 kg/m3) trong 5-15 phút.

Tham khảo thêm: Những loại thảo mộc trị ký sinh trùng hiệu quả trên thế giới

TTKN Quảng Nam
Đăng ngày 29/12/2018
Kỹ thuật

Chuyển giao cá tra bố mẹ và nâng cao chất lượng giống

Vừa qua, Tép Bạc phản ánh thông tin từ Cục Thủy sản và Hiệp hội Cá tra Việt Nam về chất lượng giống cá tra thấp, hao hụt đến 95% trong ương dưỡng và khi nuôi thương phẩm cũng hao hụt lớn, nhiều bạn đọc muốn biết thêm công tác giống đang thực hiện. Sau đây xin cung cấp thông tin từ Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II (Viện 2)

Cá tra giống
• 09:51 13/12/2024

Tìm hiểu cách trao đổi khí của tôm

Tôm là loài động vật thủy sinh thuộc lớp giáp xác, có cơ chế trao đổi khí phức tạp và thích nghi tốt với môi trường nước. Quá trình trao đổi khí của tôm diễn ra thông qua các cấu trúc và cơ chế đặc biệt giúp chúng lấy oxy từ nước và thải khí carbon dioxide.

Tôm thẻ
• 09:43 06/12/2024

Các yếu tố quan trọng cần biết khi cho tôm ăn

Cho tôm ăn là một công đoạn rất quan trọng trong quá trình nuôi, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tốc độ phát triển, và hiệu quả kinh tế của ao nuôi. Để đảm bảo tôm phát triển tốt và hạn chế các vấn đề về môi trường ao nuôi, người nuôi cần nắm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng và cách cho tôm ăn.

Thức ăn tôm
• 10:04 03/12/2024

Sử dụng men vi sinh để trị bệnh cho tôm

Một trong những giải pháp đang ngày càng được nhiều người nuôi tôm áp dụng để kiểm soát và điều trị bệnh chính là sử dụng men vi sinh. Men vi sinh không chỉ giúp cải thiện chất lượng nước mà còn hỗ trợ tôm khỏe mạnh, nâng cao sức đề kháng và phòng ngừa các bệnh thường gặp. Việc áp dụng men vi sinh đúng cách có thể mang lại hiệu quả lâu dài, giúp người nuôi tôm bảo vệ đàn tôm khỏi bệnh tật và nâng cao năng suất nuôi trồng.

Men vi sinh
• 11:38 02/12/2024

Các mục tiêu kháng vi-rút tiềm năng trong quá trình nhiễm vi-rút hoại tử cơ ở tôm thẻ chân trắng

Trong những năm gần đây, giải trình tự phiên mã đã được áp dụng rộng rãi để nghiên cứu tương tác giữa virus và vật chủ. Bằng cách so sánh các hồ sơ biểu hiện gen vật chủ ở các giai đoạn nhiễm khác nhau, các nhà nghiên cứu có thể xác định các yếu tố chính và những thay đổi trong đường dẫn truyền tín hiệu do nhiễm virus gây ra, giúp nhận định được các chiến lược xâm nhập của virus và cơ chế kháng vi-rút của vật chủ.

Tôm thẻ chân trắng
• 11:51 18/12/2024

Ứng dụng các loại vi sinh trong nuôi tôm

Việc sử dụng hóa chất và kháng sinh có thể mang lại hiệu quả tức thời nhưng tiềm ẩn nhiều tác hại như tích tụ dư lượng, ô nhiễm môi trường và nguy cơ kháng kháng sinh.

Tạt vi sinh
• 11:51 18/12/2024

Một số loài cá có tiếng kêu "lạ" có thể bạn chưa biết

Trong thế giới tự nhiên phong phú và huyền bí, động vật biết phát ra tiếng kêu thường gây bất ngờ cho con người. Tuy nhiên, điều ít ai biết là ngay cả những loài cá – vốn bị coi là "lặng thinh" dưới nước – cũng có khả năng phát ra tiếng kêu đồng thanh điệu rất độc đáo.

Cá
• 11:51 18/12/2024

Tìm kiếm các giải pháp để nâng cao chất lượng thịt tôm

Chất lượng thịt tôm đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo giá trị kinh tế và uy tín của ngành nuôi trồng thuỷ sản. Hiện nay, ngành nuôi tôm đang đối diện với nhiều thách thức trong việc đảm bảo thịt tôm đạt chuẩn cao, từ môi trường nuôi đến công nghệ nuôi trồng và chế độ dinh dưỡng. Hãy cùng tìm hiểu các giải pháp hiệu quả nhất để nâng cao chất lượng thịt tôm.

Tôm thẻ chân trắng
• 11:51 18/12/2024

Thị trường tiêu thụ tôm trước những ngày cận kề tết dương lịch

Cứ mỗi dịp cuối năm, nhu cầu tiêu thụ tôm trên thị trường nội địa và quốc tế đều tăng đột biến. Trong đó, nổi bật nhất là sản phẩm tôm - một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, thường được lựa chọn cho các bữa tiệc gia đình và những sự kiện quan trọng. Theo thông lệ, trong những ngày cận Tết Dương Lịch, tỷ lệ người dùng tôm gia tăng đến 25 - 30% so với các tháng bình thường.

Tôm thẻ
• 11:51 18/12/2024
Some text some message..