Rau ngót: Từ ẩm thực truyền thống đến vị thuốc quý trong thủy sản

Rau ngót có tác dụng kháng khuẩn Vibrio và các vi khuẩn kháng kháng sinh, có thể trở thành một loại thảo dược trong thủy sản.

rau ngót
Rau ngót là một vị thuốc quý trong nuôi trồng thủy sản. Ảnh: ntdanai

Có nhiều loại thảo dược từ lâu vừa là thực phẩm vừa làm thuốc chữa bệnh hiệu quả cho con người và nhiều vật nuôi khác. Rau ngót - một loài thực vật thuộc họ Phyllanthaceae, có thể được chế biến thành rất nhiều món ăn ngon. Đây là một loài cây mọc theo bụi, phát triển trong điều kiện nhiệt độ cao và ẩm ướt. Rau ngót phân bố khắp khu vực Đông Nam Á và Australia, nó cũng xuất hiện nhiều ở Ấn Độ và một số nơi ở Trung Quốc. Cùng với sự xuất hiện rộng rãi, thì loài cây này cũng mang nhiều tên gọi khác nhau tùy theo địa phương.

Rau ngót là thuốc chữa bệnh

Hiệu quả làm thuốc chữa bệnh của rau ngót sẽ phụ thuộc vào số lượng và chất lượng của những hoạt chất bên trong. Nhiều chất chuyển hóa cho thấy giá trị y học cao trong rau ngót. Cây “thuốc nam” này được sử dụng chữa bệnh về tiết niệu, loét, giảm đau, sốt rét và thú vị hơn là để tăng sản xuất sữa cho các bà mẹ bỉm sữa. Đây cũng là một loài thực phẩm giúp ngăn ngừa béo phì. Rau ngót chứa nhiều flavonoid, glycoside, catechol, các hợp chất có tính axit, tannin, alkaloid, sterol, terpenoids và phenol. Bên cạnh chức năng dinh dưỡng và chữa bệnh, rau ngót còn chứa 18–20% axit béo, tiềm năng để sử dụng làm nhiên liệu sinh học tuyệt vời. Ngoài ra, khả năng phát triển của rau ngót trong đất chứa kim loại nặng là rất quan trọng về cải thiện hệ sinh thái.


Rau ngót chưa nhiều hoạt chất hiệu quả trong y học.

Một số công dụng khác phái kể đến của rau ngót là điều chế làm nước súc miệng, làm thực phẩm của gia cầm và gia súc. Loài cây này cũng được dùng làm cảnh và còn được sử dụng chiết xuất để tạo hương thơm.

Rau ngót là thực phẩm

Rau ngót được xếp vào loại rau xanh với giá trị dinh dưỡng và hàm lượng vitamin cao hơn các loại rau khác. Đây là một nguồn giàu vitamin A và C, protein, canxi và carbohydrate so với các loại rau ăn lá khác như rau dền hay chùm ngây. Một nguồn giàu  β-carotene đáng kể, vitamin E chống oxy hóa cũng được phát hiện trong lá của rau này. Đặc biệt, sự tích lũy dinh dưỡng ở rau ngót tăng đáng kể từ ngày thứ 60 đến ngày thứ 120 theo sự phát triển của cây. Sắt và kẽm là những nguyên tố dồi dào trong lá cây, lên tới hơn 100mg/kg.

canh rau ngót
Canh rau ngót quen thuộc trong ẩm thực truyền thống.

Rau ngót là thảo dược trong thủy sản

Việc sử dụng kết hợp rau ngót, tỏi và nghệ đã làm tăng lượng acid amin trong thịt gà. Nghiên cứu này cho thấy việc tăng giá trị dinh dưỡng lên gấp nhiều lần khi sử dụng chung nhiều loại dược phẩm tốt với nhau. Rau ngót cũng được sử dụng trên bò giúp bò mẹ tiết sữa, ngăn ngừa vi khuẩn Vibrio alginolyticus gây bệnh trên cá Mú. Lá của rau ngót cũng được nghiên cứu để chiết xuất ra hoạt chất chống viêm, chống ung thư trên người.

Nói riêng về hoạt tính kháng khuẩn của rau ngót, cho thấy sự kháng Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis, Escherichia coliPseudomonas aeruginosa rất rõ rệt. Vi khuẩn Vibrio là mầm bệnh gây ra nhiều vấn đề cho tôm nuôi, ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của ấu trùng tôm. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh việc bổ sung các chiết xuất từ lá cây rau ngót giúp giảm hẳn lượng vibrio trong ấu trùng tôm so với trước khi sử dụng. Rau ngót còn chống lại các vi khuẩn kháng kháng sinh như liên cầu khuẩn Staphylococcus aureus. Sự kết hợp của lá rau ngót và rễ gừng sẽ giúp hoạt động kháng khuẩn trên tôm diễn ra với hiệu quả tốt hơn. Ngoài hoạt tính kháng khuẩn thì rau ngót cũng kháng nấm hiệu quả. Có thể điều trị một số bệnh nấm trên người và cá cảnh.

Staphylococcus aureus
Staphylococcus aureus

Rau ngót là một loại rau lá xanh quan trọng, có giá trị dinh dưỡng và khả năng chữa bệnh cao. Một số tác dụng trên người và nhiều động vật đã được chứng minh. Tuy nhiên , nếu sử dụng với liều lượng quá cao, loài cây này có thể gây ra độc tính với đường hô hấp của các sinh vật, kể cả con người. Do đó, cần thêm nhiều nghiên cứu hơn để xác định cụ thể hoạt động y học và liều lượng sử dụng phù hợp của nó. Một loài cây dân dã với 2 chức năng dinh dưỡng và y học sẽ là một loại thảo dược trong thủy sản giúp chống lại nhiều mầm bệnh nguy hiểm.

Đăng ngày 17/08/2022
Hà Tử @ha-tu
Nguyên liệu

Đầu ra cho ốc hương thương phẩm hiện nay

Ốc hương thương phẩm là mặt hàng thủy hải sản có giá trị kinh tế cao, được ưa chuộng ở cả nội địa và xuất khẩu. Tuy nhiên, đầu ra của ốc hương không ổn định luôn là vấn đề khiến người nuôi lo lắng.

Thu hoạch ốc
• 11:36 15/09/2023

Những lưu ý khi sử dụng thức ăn đạm cao trong nuôi tôm thẻ chân trắng

Nhiều quan điểm khác nhau, liên quan sử dụng hàm lượng đạm trong thức ăn nuôi tôm thẻ chân trắng. Dù có khác nhau về quan điểm, thì đích đến của vấn đề vẫn là mục tiêu tối ưu hoá sử dụng thức ăn, sao cho đáp ứng tối đa nhu cầu Protein (đạm) của tôm.

Tôm thẻ
• 11:32 14/09/2023

Sử dụng hay lạm dụng kháng sinh trong thủy sản

Mặc dù trong nuôi trồng thủy sản, bắt buộc người nông dân phải sử dụng một số loại kháng sinh để phòng bệnh cho tôm, cá. Tuy nhiên, người nuôi phải sử dụng đúng liều lượng. Bởi nếu vượt mức cho phép, có thể gây ra một số vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và chất lượng thủy sản không đạt tiêu chuẩn.

Kháng sinh
• 10:30 09/09/2023

Việt Nam nhập khẩu hàng trăm ngàn tấn thức ăn thủy sản do thiếu nguồn cung

Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu về lĩnh vực thức ăn dành cho nuôi biển nhưng chỉ tập trung chủ yếu vào cá biển chứ chưa có thức ăn dành cho những vật nuôi khác. Do thiếu thức ăn phục vụ nuôi biển, nên hàng năm nước ta phải nhập khẩu từ 180.000 - 200.000 tấn thực phẩm dành cho ngành thuỷ sản từ các thị trường như Đài Loan, Thái Lan...

Nuôi trồng thủy sản
• 12:55 08/09/2023

Thị trường đang phát triển thúc đẩy nhu cầu về ngành nuôi trồng rong biển

Theo báo cáo mới, mặc dù nhiều người vẫn không chắc chắn về khả năng và tính lâu dài của việc chiết xuất carbon từ rong biển, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy carbon từ rong biển có tác động đến môi trường thấp hơn so với các sản phẩm truyền thống.

Rong biển
• 19:11 25/09/2023

Bình Định tiếp tục tăng cường công tác phối hợp phòng chống khai thác IUU

Trong thời gian gần đây, các lực lượng chức năng: Hải quân, cảnh sát biển, kiểm ngư của một số nước trong khu vực như Malaysia, Indonesia, Brunei, Philippin… đã gia tăng số lượng tàu tuần tra, tăng tần suất các hoạt động truy quét, tuần tra, giám sát trên biển và xử lý kiên quyết, cứng rắn đối với các tàu cá nước ngoài hoạt động đánh bắt trên vùng biển của họ và các vùng biển chồng lấn, vùng biển giáp ranh và có tranh chấp với nước ta.

Tàu cá
• 19:11 25/09/2023

Xu hướng đa dạng hóa đối tượng nuôi trồng thủy sản

Ngoài việc tập trung nguồn lực với các đối tượng nuôi chủ lực thì hiện nay ngành nuôi trồng thủy sản cũng phát triển đa dạng hóa đối tượng nuôi nhằm khai thác tốt diện tích mặt nước, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân, phù hợp với điều kiện địa phương.

Tôm thẻ
• 19:11 25/09/2023

Cá lau kiếng là gì? Trứng cá lau kiếng có độc không?

Cá lau kiếng là một loại cá có khả năng làm sạch bể nước và có thể được sử dụng để chế biến thành nhiều món ngon.

Cá lau kiếng
• 19:11 25/09/2023

Cấu trúc ống tiêu hóa ảnh hưởng đến đặc tính ăn của cá thát lát còm

Trong quá trình sản xuất giống các loài thủy sản, xác định tính ăn của cá bột là có ý nghĩa quyết định sự thành công của quá trình sản xuất. Có rất nhiều nghiên cứu về tính ăn của cá bột cũng như sự phát triển của ống tiêu hóa để chọn lựa loại thức ăn thích hợp ương cá.

Cá thát lát còm
• 19:11 25/09/2023